مریم حق بیان

اقتصادسبز آنلاین: نبض حیات اقتصادی کشور در گرو فعالیت بخش‌ خصوصی و توانایی آن در تولید و ایجاد اشتغال است. با توجه به روند کاهشی تقاضا برای نفت در دنیا و اخبار حاکی از افول این صنعت در دو دهه پیش‌رو، لزوم توجه به صادرات غیر نفتی و حمایت از تولیدکنندگان داخلی، بیش از پیش مهم و ضروری به‌نظر می‌رسد‌.

در طول دهه‌های گذشته، تکیه دولت بر درآمدهای نفتی موجب بروز فقر تکنولوژیک و عقب‌ماندگی صنعتی اقتصاد کشور شده است. صنعت لوازم خانگی به‌عنوان دومین صنعت بزرگ در اقتصاد کشور به‌لحاظ برخورداری از پتانسیل ایجاد اشتغال، می‌تواند نقش مهمی در توسعه صادرات غیر‌نفتی و خروج کشور از رکود اقتصادی حاکم داشته باشد. در چهارچوب اقتصاد مقاومتی و سازگار با اهداف دولت مبنی بر حمایت از تولید ملی، ضرورت توجه به این حوزه از صنعت بیش از پیش ضروری بوده چراکه صنعت لوازم خانگی یکی از مهم‌ترین صنایع داخلی کشور است که گستره وسیعی از بنگاه‌ها و کارخانه‌های داخلی را به شکل مستقیم و غیر مستقیم در بر می‌گیرد.

صنعت لوازم خانگی بعد از صنعت خودرو دومین صنعت اشتغال‌زای کشور است. این امر به‌دلایل مختلفی از جمله وجود تقاضای قابل توجه در بازار داخلی و بازار مناسب در کشورهای همسایه است. طبیعتاً اگر این موضوع و سایر پتانسیل‌های منحصر به فرد صنعت لوازم خانگی مورد توجه مسؤولان قرار بگیرد، می‌توانیم به عنوان تولیدکننده خوب و تامین‌کننده قابل اعتمادی برای محصولات لوازم خانگی نه تنها در داخل بلکه برای کشورهای منطقه باشیم. اما متأسفانه به نظر می‌رسد تاکنون آن چنان که باید و شاید به این ظرفیت‌ها توجه نشده است. تقریبا ماهی یک یا دو بار جلسات شورای خودرو تشکیل می‌شود، اما شاید سالی یک بار نیز جلسه ای برای رصد تحولات بازار لوازم خانگی، نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های مرتبط با آن و حمایت از این صنعت تشکیل نمی‌شود. این صنعت هم از بازار مصرف مناسبی در داخل و کشورهای اطراف برخوردار است و هم توان تولیدی قابل قبولی در داخل کشور موجود است، بنابراین تنها دلیلی که در حال حاضر صنعت لوازم خانگی جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده، سوء‌مدیریت و عدم توجه مناسب به آن است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد صدای رسا و تشکل منسجمی ‌که بتواند مشکلات این صنعت را بازگو کرده و به گوش مسؤولان برساند تاکنون وجود نداشته و امید است از این پس ما بتوانیم صدای رسای صنعت لوازم خانگی باشیم.
چشم‌انداز تعریف شده برای سال 1404 در وزارت صنعت، وجود دو تا سه برند قوی لوازم خانگی در کشور است و سایر واحدها باید در راستای تولید قطعات و تجهیزات برای آن برندها فعالیت کنند.نقطه ضعف کشور در صنعت لوازم خانگی، تولید محصولات با ظرفیت‌های غیراقتصادی است که آن هم از تعدد واحدهای تولیدکننده نشات می‌گیرد. اگرچه در ابتدای امسال وزارت صمت طی ابلاغیه ای به همه استان‌ها، ظرفیت‌های اقتصادی تولید محصولات لوازم خانگی را مشخص و آنها را مکلف کرده که از صدور پروانه‌های تولید با ظرفیت‌های غیراقتصادی خودداری کنند با این‌حال تولیدی که فقط در چارچوب بازار داخلی باشد کافی نیست و وقتی در این صنعت حرفی برای گفتن داریم که قادر به صادرات باشیم.

چین جایگزین کره در بخش لوازم خانگی

برآوردها از سهم دو برند ال‌جی و سامسونگ از بازار ایران متفاوت است؛ اما آنچه تقریباً همه فعالان صنعت لوازم خانگی بر آن اتفاق نظر دارند، این است که حدود یک‌سوم بازار ایران در اختیار این دو برند بوده است.این دو برند با وجود آنکه حضور فعال در ایران داشتند، بعد از تحریم‌های آمریکا از کشور خارج شدند واکنش‌ها به خروج برندهای کره‌ای از ایران هم متفاوت بود تا جاییکه وزارت امور خارجه به صاحبان این دو برند هشدار داد که ایران یاران دوران سختی‌های خود را فراموش نخواهد کرد اما تولید‌کنندگان داخلی و مدیران دولتی بر این باورند که خالی‌شدن بازار از این برندهای خارجی، فضا را برای توسعه برندهای داخلی بیشتر فراهم می‌کند. ، سرنوشت شرکت‌های همکار این دو شرکت کره‌ای نیز اینگونه رغم خورد که همکاران این دو برند خارجی یعنی گلدیران و سام‌الکترونیک با نامی جدید از مسیرهای دیگر یعنی کشور چین قطعات مورد نیاز خود را تأمین می‌کنند و به تولید با همان کیفیت قبلی ادامه خواهند داد.

رشد ۴۲ درصدی تولید لوازم خانگی ایرانی

صنایع لوازم خانگی یکی از بهترین صنایع در چشم‌انداز توسعه صادرات غیرنفتی در اقتصاد کشور است. صنعتی که ضمن برخورداری از تنوع بسیار بالا، تقاضای قابل ‌ملاحظه و پایداری را در انواع محصولات مورد نیاز خانوارها به خود اختصاص داده است. توسعه این صنعت ضمن ایجاد فرصت اشتغال برای تعداد زیادی از متقاضیان کار، می‌تواند از خروج بسیاری از منابع مالی کشور در قالب واردات و قاچاق محصولات این حوزه جلوگیری کند.
آن‌طور که آمار‌های رسمی منتشره وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد، لوازم خانگی با تولید یک میلیون و ۵۲۳ هزار دستگاه از ابتدای امسال تا پایان مردادماه با رشد ۴۲ درصدی همراه بوده است و به نظر می‌رسد با وجود همه محدودیت‌ها و مشکلات داخلی و خارجی مانند کرونا و تحریم، این بخش بتواند تا پایان سال نیز محقق‌کننده شعار جهش تولید باشد.بررسی آمار‌های رسمی منتشر شده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت حاکی از رشد تولید تلویزیون، ماشین لباسشویی و یخچال و فریزر در پنج ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته دارد.طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار است تا پایان امسال ۱۲ میلیون دستگاه انواع لوازم‌خانگی کوچک و بزرگ در کارخانه‌های داخلی تولید شود.رشد تولید این محصولات و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای در شرایطی اتفاق افتاده که در برخی موارد به‌دلیل تداوم تحریم‌ها و شیوع کرونا، مشکلاتی وجود دارد.تولیدکنندگان به دلیل بی‌ثباتی نرخ ارز و دشواری تهیه مواد اولیه، مجبور به خرید گران‌تر مواد و تجهیزات مورد نیازشان هستند، این در حالی است که انتظار دارند در تأمین برخی اقلام از جمله قطعات حساس و‌هایتک (High Tech) و موتور لوازم خانگی تسهیلاتی ایجاد شود.در صنعت لوازم‌خانگی به‌طور میانگین بین ۳۰ تا ۳۵ درصد اقلام وارداتی است و بقیه ۶۵ تا ۷۰ درصد بسته به پلتفرم واحد‌های تولیدی، بومی‌سازی شده است.در عین‌حال در صنعت لوازم خانگی گازسوز، داخلی‌سازی بیش از ۹۰ درصدی اتفاق افتاده است.همچنین، پایین‌ترین میزان داخلی‌سازی مربوط به تلویزیون است که ۳۵ درصد بوده که در اکثر کشور‌های تولیدکننده تلویزیون نیز به همین اندازه است، زیرا «ماژول» که بالاترین ارزش را در بین قطعات تلویزیون دارد، تنها توسط سه برند بزرگ در جهان تولید می‌شود.

«قاچاق» پاشنه آشیل صنعت لوازم خانگی

وضعیت اقتصادی موجود در کشور و آینده مبهم نفت در اقتصاد جهان، بیش از هر زمان دیگری لزوم توجه به توسعه تولیدات غیر نفتی را آشکار کرده است. پربیراه نیست اگر بگوییم نبض حیات اقتصادی ما در آینده پیش‌رو، در گرو توجه به این صنایع خواهد بود. صنعت لوازم خانگی یکی از صنایع با دامنه‌ای بسیار وسیع و متنوع است که می‌توان گفت همواره بر موجی از ثبات سوار است. در وصف پتانسیل این صنعت همین بس که به‌جرات می‌توان گفت پس از نفت، صنعت لوازم خانگی می‌تواند به بزرگترین صنعت سودآور کشور تبدیل شود. اگرچه طبق آمار و ارقام صنعت لوازم خانگی در جایگاه سوم صنایع کشور و بعد از صنعت خودرو قرار دارد، اما این دو صنعت به لحاظ ساختاری تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. صنعت خودرو، یک صنعت حمایت شده با سپر تعرفه‌ای بسیار بالا است که سطح بهره‌وری و کیفیت محصولات آن قابل قیاس با روند جهانی نیست. اما بسیاری از تولیدکنندگان صنایع لوازم خانگی حتی در بدترین شرایط نیز تا حد مناسبی خود را با استانداردهای جهانی انطباق داده‌اند. کالبدشکافی این صنعت حاوی سیگنال‌‌های مهمی است که می‌تواند مبنایی برای سازماندهی کلی سیاست‌های دولت در امر تولید قرار گیرد. این چهارچوب شامل شکل‌دهی زنجیره مناسب تولید، تعریف قوانین حاکم بر بازار در جهت حمایت از تولید و نحوه تعامل دولت در امر توسعه این صنعت است. آسیب‌های وارده به این صنعت آن‌چنان بدیهی و آشکار است که حتی ساده‌ترین افراد نیز به راحتی می‌توانند آن ‌را شناسایی کنند و جای تعجب دارد که چرا اراده‌ای مؤثر در جهت رفع آن دیده نمی‌شود؟
با وجود حضور چشمگیرتولیدکنندگان داخلی لوازم خانگی‌، متاسفانه حجم قابل توجهی از تقاضای مؤثر در این بازار از کانال قاچاق از چرخه تولید خارج می‌شود. قاچاق کالاها در حجمی صورت می‌گیرد که نمی‌توان آن را به‌صورت نقطه‌ای بررسی کرد، بلکه می‌توان آن را سیستمی ساختاریافته در نظر گرفت. تقریباً در تمامی مغازه‌ها، فروشگاه‌ها و حتی سایت‌های فروش به وفور، محصولات قاچاق قابل عرضه به مشتریان، موجود است. اگر در گذشته وجه تمایز کالاهای تولیدی داخل و خارج، گارانتی آن‌ها بود، امروزه حتی برای کالاهای قاچاق گارانتی‌های شرکتی نیز در نظر گرفته شده و به‌عنوان یک انتخاب ویژه به مشتری ارایه می‌شود.شکاف قیمتی بین کالاهای قاچاق و محصولات تولیدی به‌حدی است که اغلب مشتریان حتی خرید کالای قاچاق بدون گارانتی را نیز به خرید مشابه داخلی ترجیح می‌دهند. در برخی بازارها نظیر تلویزیون یا لوازم اداری نظیر پرینتر، حجم کالای قاچاق بیش از ۱۰۰ درصد محصولات داخلی هست. علاوه بر حجم زیادی از ارز کشور که از این طریق از چرخه اقتصادی کشور خارج می‌شود این حجم از قاچاق کالا بیان‌گر واقعیت تلخ دیگری نیز است. برای مثال واردات ۱۰۰ درصدی قاچاق به‌مثابه وجود ظرفیتی در همین حد در صنعت کشور است، به‌ بیان دیگر صنعت لوازم خانگی ما در برخی محصولات تا دوبرابر نیز توانایی تولید را داشته است، نیروی کار فعلی در این صنعت قابلیت دوبرابر شدن را داشته است و ارز خروجی از کشور می‌توانست روانه خانوارهای ایرانی و بهبود وضعیت توزیع درآمد و سطح رفاه آن‌ها شود. از دید کلان نیز این پدیده آسیب به مراتب بیشتری بر پیکره تولید و بهره‌وری کل در این حوزه از صنعت وارد کرده است. صنعت لوازم خانگی یک صنعت پر هزینه به لحاظ هزینه ثابت است. تجهیزات و ماشین‌آلات این صنعت باید ضمن برخورداری از تکنولوژی پیشرفته، انعطاف بالایی در تغییر خط تولید سازگار با تغییرات تقاضا داشته باشد. لازمه فایق آمدن بر این هزینه اولیه سنگین، وجود تقاضای مؤثر در سطح بالا و رسیدن سطح تولید به مقیاسی اقتصادی است. به‌دیگر بیان در حجم بالای تولیدات بازده حاصل از فروش بر هزینه تامین تجهیزات غلبه کرده و با کاهش هزینه تولید، قدرت مانور تولیدکنندگان در رقابت قیمتی را به مراتب افزایش می‌دهند. این یکی از مسائلی است که موجب بسندگی صنعت به تکنولوژی سطح پایین و عدم توانایی برای رقابت با برندهای جهانی می‌شود.
در کنار پدیده شوم قاچاق، به‌نظر می‌رسد سازوکار طراحی شده در این بازار نیز در راستای حمایت از تولیدکنندگان قرار ندارد. بسیاری از تولیدکنندگان از فقدان کانال‌های مناسب برای تامین مواد اولیه، قوانین مالیاتی سنگین و نبود سیاست‌های تشویقی صادرات گِله دارند. تولیدکنندگانی که در نبود تقاضای مؤثر و سرازیر شدن کالای قاچاق به بازار به‌شدت در رقابت با برندهای دیگر هستند تنها اهرم در دسترس برای کاهش قیمت تمام شده تسهیل جریان ورودی مواد اولیه با قیمت مناسب است. در حال حاضر تأمین این مواد با نوسانات زیاد و در قیمت‌های بالا برای صنعت لوازم خانگی صورت می‌گیرد که موجب کاهش قدرت‌رقابت‌پذیری این صنعت می‌شود. علاوه بر این وضع قوانین مالیاتی که جزو درآمدهای اصلی دولت است و در نگاه اول نمی‌توان به آن ایرادی گرفت، در شرایط عدم حمایت مناسب از تولیدکنندگان، عدم حفاظت از تقاضای موثر آن‌ها، عدم تسهیل جریان‌های مواد اولیه، به اهرمی برای فشار به تولیدکنندگان تبدیل شده است. در این میان باید عملکرد واحدهای تولیدی را که با وجود تمامی مشکلات کماکان به فعالیت ارزشمند خود در عرصه تولید ادامه می‌دهند، ستود. این تولیدکنندگان در حقیقت پتانسیل ناب در فقدان بسترهای تولیدی در اقتصاد کشور هستند که در صورت توجه می‌توانند زمینه توسعه اقتصادی کشور را بیش از هر صنعت دیگری فراهم سازند. همکاری با این بخش از صنعت نیازمند تعامل مناسب دولت با فعالان داخلی و مراودات سیاسی مناسب با سایر کشورها است.در داخل کشور دولت باید ضمن مهار قاچاق کالا، با تثبیت تقاضای موثر در سطح بالا اقدام به تجهیز صنایع لوازم خانگی در قالب ارایه تسهیلات مالی ارزان قیمت کند. امری که موجب ترمیم زنجیره تولید این حوزه از صنعت و قدم گذاشتن در مسیر توسعه کشور خواهد شد. علاوه ‌براین تعامل مناسب دولت با سایر کشورها هم می‌تواند زمینه‌ساز ورود به بازار آن‌ها و هم حامل انتقال دانش و تکنولوژی روز به کشور باشد. در صورت اصلاح زنجیره تولید کشور می‌تواند در برخی محصولات نظیر کولر یا بخاری سهم قابل توجهی از بازارهای اطراف را به خود اختصاص دهد.

صنعت لوازم خانگی داخلی تحریم‌ها را شکست داد

صنعت لوازم خانگی این روزها تجریه موفقی از کم اثر کردن تحریم را پیش‌روی مسؤولان گذاشته است، وقتی در شدیدترین تحریم‌ها، تولید تا ۴۵درصد و داخلی سازی تا ۹۰درصد افزایش و مصارف ارزی تا ۳ میلیارد دلار کاهش یافته و ۶۰درصد بازار را از خارجی‌ها پس گرفتیم.بررسی‌ها نشان می‌دهد، نیاز داخلی کشور در بخش لوازم خانگی بزرگ (یخچال، فریزر، لباسشویی و گاز) 4 میلیون و 300 هزار دستگاه است که تا پایان آبان‌ماه امسال 2 میلیون و 801 هزار دستگاه تولید شده است و احتمالا علیرغم شدیدترین تحریم‌ها طی یکی دو سال اخیر طبق آمار و برنامه‌های هدف‌گذاری شده تا پایان سال نه تنها نیاز داخل تأمین خواهد شد بلکه با مازاد تولید هم روبه‌رو شویم. به اعتقاد تولیدکنندگان لوازم خانگی، تشدید تحریم‌های بین‌المللی نه تنها آسیب جدی به صنعت لوازم خانگی وارد نکرده است بلکه تولیدکننده را مجبور کرد تا با تکیه بر توانمندی خود اقدام به تولید محصولات متنوع کند. امروز تولیدکننده ضمن تأمین نیاز داخلی به حضور پررنگ در بازارهای صادارتی هم فکر می‌کند تا در آینده نزدیک حضور پررنگی در این بخش هم داشته باشد.تولیدکنندگان لوازم خانگی معتقدند، ما اقتصاد بدون نفت را تجربه کرده‌ایم و نباید در آینده با گشایش‌های بین‌المللی روال اشتباه وابستگی به درآمدهای نفتی تکرار شود. امروز دشمنان کشور صنایع استراتژیک از جمله صنعت لوازم خانگی را هدفگذاری کرده اند تا با آسیب دیدن آنها اقتصاد با مشکل روبه‌رو شود. در حال حاضر 1500 واحد تولیدی در بخش لوازم خانگی مشغول فعالیت هستند که این پتانسیل نشان می‌دهد تولیدکننده ایرانی توانمندی لازم را داشته و نباید مورد بی‌مهری قرار گیرد.

چطور 60 درصد بازار لوازم خانگی را از خارجی‌ها پس گرفتیم؟

براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت در 6 ماهه نخست امسال 590 هزار و 500 دستگاه انواع تلویزیون در کشور تولید شده است. این آمار در مقایسه با 6 ماهه نخست 98 رشد 84 درصدی را نشان می‌دهد. این میزان رشد در حالی اتفاق افتاده است که به گفته سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی 60 درصد بازار لوازم خانگی در اختیار خارجی‌ها بود و امروز آنها متأثر از تحریم‌های آمریکا از کشورمان خارج شده‌اند. البته در مقابل رشد تولید، کاهش واردات مواد اولیه و قطعات هم به ثبت رسیده که این به معنای بالا رفتن عمق ساخت داخل محصولات دارد.به گفته غزنوی، در‌صورتی که این روند ادامه یابد، حتی اگر در سیاست‌ها و روابط اقتصادی‌مان با دیگر کشورها تغییری هم ایجاد نشود، وابستگی ارزی‌مان کاهش خواهد یافت و امنیت اقتصادی در حوزه صنعت لوازم خانگی ارتقاء خواهد یافت.همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌شود، طی سه سال گذشته که اوج تحریم‌ها علیه کشور رخ داده، در سه حوزه تولید یخچال فریزر، لباسشویی و تلویزیون شاهد رشد میزان تولید هستیم. فقط در حوزه یخچال فرزیر، حجم تولید از 1.2 میلیون دستگاه در سال 98 به بیش از 1.3 میلیون دستگاه در 8 ماهه سال جاری افزایش یافته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بخش بومی‌سازی قطعات و تجهیزات هم در حوزه لوازم خانگی اقدامات مؤثری انجام شده به نحوی که به گفته «عباس‌ هاشمی» دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، در سال گذشته در صنعت لوازم خانگی بیش از 220 میلیون دلار داخلی سازی اتفاق افتاد، امری که به سرعت در حال توسعه است و انتظار می‌رود با حرکت رو به رشد تولیدکنندگان، امسال 50 میلیون دلار بیش از پارسال داخلی سازی را شاهد باشیم.

افزایش داخلی‌سازی در لوازم خانگی به 70 تا 90 درصد

هاشمی با اشاره به ارتقای داخلی‌سازی محصولات بخش صنعت، می‌گوید: در صنعت لوازم‌خانگی با گستره‌ای از میزان داخلی‌سازی در کالاهای مختلف مواجه‌ایم، به طوری که در صنعت لوازم خانگی گازسوز، داخلی ‌سازی بیش از 90 درصدی اتفاق افتاده است. در تولید مایکروویو (ماکروفر) نیز ساخت داخل 70 درصدی را شاهدیم، به طوری که فقط «مگنترون» آن که وظیفه طبخ و گرم کردن غذا را برعهده دارد، از خارج وارد شده و بقیه اجزا و قطعات آن ساخت داخل است.دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در این باره تصریح کرد: امروز در قطعات و تجهیزاتی همچون کندانسور، اواپراتور، بردهای الکترونیکی، انواع موتورها، همچنین ورق، شیشه، شیرآلات، ترموستات و برخی مواد پتروشیمی مورد استفاده در لوازم‌خانگی، اتفاقات خوبی را در عرصه داخلی ‌سازی لوازم‌ خانگی شاهدیم. علاوه بر این یک دپارتمان قطعه‌سازی در انجمن صنایع لوازم خانگی ایران ایجاد شده تا در آن قطعه‌سازان و تولیدکنندگان ارتباط بهتری در حوزه داخلی سازی با یکدیگر داشته باشند. در این دپارتمان، قطعاتی که نیازمند داخلی‌سازی است به اشتراک گذاشته می‌شود و همین مسأله با توجه به محدودیت‌هایی که صنعتگران با آن مواجه‌اند، گشایش‌های خوبی در ساخت و داخلی‌سازی قطعات و تجهیزات ایجاد کرده است. به‌عنوان نمونه اقدام برای داخلی‌سازی بردهای الکترونیکی ماکروفرها، اجاق‌گازها و فرها، همچنین پمپ‌های تخلیه لباسشویی‌ها، پمپ‌های پکیج‌های گرمایشی و غیره با به اشتراک گذاشتن نیازمندی‌ها در همین دپارتمان انجام خواهد شد. جالب اینجاست هم‌اکنون صنعتگران به دنبال داخلی‌سازی بردها و الکتروموتورهای اسپلیت‌یونیت‌ها هستند.

بیشتر بخوانید: نمایشگاه IBATECH ISTANBUL 2021

وابستگی در تولید لوازم خانگی کوچک 40درصد کم شد

سید ابوالقاسم شانه‌ساز دبیر انجمن لوازم خانگی کوچک هم در این‌باره گفت: در حال حاضر در بخش لوازم خانگی کوچک میزان وابستگی به واردات 30 درصد است، این در حالی است که قبلاً این وابستگی تا 70 درصد بود.وی با بیان این‌که در بخش لوازم خانگی بزرگ هم تا حدودی کاهش وابستگی به واردات اتفاق افتاده است، گفت: دربخش بخاری گازی و کولر آبی تا صددرصد داخلی سازی انجام شده است. در بخش لباسشویی البته اوضاع فرق می‌کند برخی از کارخانجات روند ساخت داخل را در این حوزه به بدنه، پنل و موتور هم اضافه کرده‌اند و در نهایت به دستاوردهای مهمی دست پیدا کرده‌اند.

900 میلیون دلار از واردات لوازم خانگی کم شد

این فعال حوزه لوازم خانگی اضافه کرد: در بخش داخلی سازی کمپرسور یخچال هم اقداماتی انجام شده اما به‌‌دلیل مشکلاتی در تأمین گاز این کالا آنچنان نتوانسته‌ایم به رقم قابل توجهی در داخلی‌سازی دست پیدا کنیم.به گفته وی، پیش از آغاز داخلی‌سازی‌ها در لوازم خانگی بزرگ میزان واردات 1.5 میلیارد دلار و در حوزه لوازم خانگی کوچک میزان واردات 400 میلیون دلار بود که در حال حاضر مجموع نیاز واردات لوازم خانگی حدود یک میلیارد دلار است.شانه‌ساز با اعلام اینکه در حال حاضر با عدم واردات لوزام خانگی به کشور فضا برای توانمندی تولیدکننده داخلی فراهم شده است، گفت: امروز تولیدکننده به بازار خوش بین بوده و سرمایه‌گذاری‌هایی را برای ساخت داخل و توسعه تولید انجام داده است اما این نگرانی وجود دارد که به بهانه رقابتی کردن بازار باز درب‌های کشور به روی محصولات خارجی باز و سرمایه‌گذاری تولیدکنندگان در امر تولید به هدر رود.وی با بیان این‌که یکی شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی با 250 تأمین کننده قطعه‌ساز داخلی برای افزایش ساخت داخلی مشغول همکاری است، تصریح کرد: در حال حاضر با توجه حمایت‌های دولت و صرفه‌جویی ارزی تولیدکننده داخلی ترجیح می‌دهد به جای طی کردن پروسه انتقال ارز و سختی واردات قطعات، نیاز خود را از داخل کشور تأمین کند.

برنامه‌ریزی برای تولید 12 میلیون دستگاه لوازم خانگی با صرفه‌جویی ارزی 3 میلیارد دلاری

کیوان گردان مدیرکل دفتر صنایع برق ،فلزی و لوازم خانگی وزارت صمت با بیان این‌که افزایش تولید در بخش لوازم خانگی با وجود تمام مشکلات در حال اجرا شدن است، افزود: عمق ساخت داخل ماشین لباسشویی امروز به 60 درصد، کولر آبی 100 درصد، یخچال فریزر بیش از 60 درصد و بخاری گاز سوز بیش از 90 درصد شده است.گردان اضافه کرد: در بخش پکیج عمق ساخت به 70 درصد و تلویزیون 30 درصد است‌. البته درصددیم که عمق ساخت داخل در بخش تلویزیون را افزایش داده و برای اولین بار در کشور بومی‌سازی را در این کالا بیش از 70 درصد برسانیم. در بخش کمپرسور یخچال هم اقدامات لازم را برای افزایش عمق ساخت داخل انجام می‌دهیم.به گفته مدیرکل دفتر صنایع برق‌، فلزی و لوازم خانگی، امسال برنامه تولید 12 میلیون دستگاه لوازم خانگی کوچک و بزرگ هدفگذاری شده که اگر اقدامات بومی سازی قطعات و تجهیزات انجام نشده بود، ما برای این میزان تولید نیازمند 4.5 میلیارد دلار بودیم اما امروز این میزان وابستگی به واردات به 1.5 میلیادر دلار رسیده است.وی اضافه کرد: در حال حاضر بیش از 3 میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی در بخش لوازم خانگی انجام شده است.براساس اظهارات تولیدکنندگان و مقامات مسئول در وزارت صنعت روند داخلی‌سازی در حوزه لوازم خانگی در حال انجام است اما برای تحقق هدفگذاری‌ها در افزایش عمق ساخت محصولات تولیدکنندگان با چالش‌هایی هم روبه‌رو هستند.

خرید خط تولید الکتروموتور مولینکس

محمدرضا درافشار رییس هیأت مدیره انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک نیز تصریح کرد‌: تعدادی از قطعات داخلی کیفیت لازم را ندارند و متأسفانه سازمان استاندارد هم استانداردی را برای قطعات کوچک و بزرگ در محصولات لوازم خانگی تعریف نکرده و همین امر عاملی شده تا تولیدکنندگان در استفاده از این قطعات مردد باشند.وی تصریح کرد: به عنوان نمونه تولیدکنندگان تلاش زیادی را در تولید موتور پر قدرت برای جاروبرقی انجام می‌دهند اما به‌کارگیری یک قطعه بی‌کیفیت عاملی می‌شود که کلاً عملکرد جاربروقی زیر سؤوال رود این در حالی است که تولیدکننده تمام اقدامات را برای بومی سازی موتور جاروبرقی انجام داده اما استفاده از چند قطعه بی کیفیت نتیجه مثبتی را برای آنها به‌وجود نمی‌آورد.این عضو انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی اضافه کرد: نکته اینجاست چرا باید محصول نهایی تولیدکنندگان لوازم خانگی ملزم به رعایت استاندارد باشد اما قطعات جانبی یا اصلی اجباری به رعایت استانداردها نداشته باشند. در محصولات مختلف لوازم خانگی از پلوپز تا جاربروقی، استفاده از قطعات بی‌کیفیت حتی عمر کالا را هم کاهش خواهد داد اما نمی دانم چرا کسی به ارتقای کیفیت قطعات جانبی لوازم خانگی توجهی نمی‌کند.
این فعال حوزه لوازم‌خانگی با بیان اینکه در حوزه داخلی سازی قطعات و تجهیزات یکی از شرکت‌های لوازم خانگی ایرانی 2 سال پیش خط تولید الکتروموتور شرکت مولینکس فرانسه را خریده و با انتقال تجهیزات به داخل کشور خود اقدام به تولید الکتروموتور می‌کند، تصریح کرد: امروز تولیدکنندگان اعتمادی به شرایط اقتصادی کشور ندارند و همین امر سرمایه گذاری آنها را در روند داخلی‌سازی و توسعه محصولات کند کرده است.وی افزود: آقای روحانی چند وقتی است از دلار 11 هزار تومانی در سال آینده صحبت می‌کند این در حالی است که تولیدکننده امروز با دلار 30 هزار تومانی تجهیزات خریده و اقدام به سرمایه‌گذاری کرده است. این گونه تصمیمات بی‌اعتمادی تولیدکنندگان را در سطح اقتصاد به وجود می‌آورد.

هر وقت شرایط کشور بحرانی است دولت به سمت تولیدکننده می‌آید

درافشار با بیان اینکه تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند قطعات مورد نیاز خود را از داخل کشور تأمین کند تا درگیر پروسه تخصیص ارز و مسائل گمرکی نشود، گفت: اما باید این نکته را مد‌نظر قرار داد که برخی از قطعات کیفیت و استاندارد لازم را ندارند و ما مجبوریم نسبت به واردات اقدام کنیم اما وزارت صنعت به این موضوع توجهی نداشته و فقط می‌گوید چون این قطعه در داخل کشور تولید می‌شود اجازه واردات ندارید.به گفته درافشار، امروز تولیدکننده اکثر قطعات اصلی مورد نیاز خود را خود تولید می‌کند اما لازمه حضور پررنگ‌تر در این بخش صرفه اقتصادی است. به نحوی که در نهایت هزینه را برای تولیدکنندگان در محصولات نهایی افزایش ندهد.وی تصریح کرد: هر وقت شرایط کشور بحرانی است، دولت به سمت تولیدکننده می‌آید، هر وقت، همه چیز عادی می‌شود و نفتش را می‌خرند، ما را فراموش می‌کنند و واردات را آغاز می‌کنند! خواهشاً اگر اینبار کشور به شرایط عادی برگشت و نفتتان را خریدند، دروازه‌های واردات را باز نکرده و به ما بی‌توجهی نکنید.