سرویس بین‌الملل اقتصادسبز- فاطمه غلامی:
اقتصادسبز آنلاین: شکر با استفاده از دو محصول کلیدی تولید می‌شود: بته قند و نیشکر؛ که در مناطق مختلف در سراسر جهان رشد کرده و وابسته به آب و هوای آن ناحیه می‌باشد. بته قند در هوای سرد و مرطوب رشد مناسبی دارد، در‌صورتی که نیشکر به هوای گرم‌‌تری نیازمند است.
قند در مناطق مختلف
آمریکا :سیستم قند آمریکا پیچیده است و از پشتیبانی قیمت، بازاریابی داخلی و سهمیه‌بندی نرخ تعرفه استفاده می‌کند. بر این اساس، پشتیبانی به‌طور مستقیم از پردازنده‌های قند و کشاورزانی که تولیدکننده آنها هستند صورت می‌گیرد. دولت آمریکا همچنین تعرفه‌هایی را برای ثابت نگه داشتن قیمت داخلی شکر در ایالات متحده در نظر گرفته است که چیزی حدود 64 تا 92 درصد بالاتر از قیمت بازار جهانی است. این در صورتی ست که هزینه ی مصرف کنندگان آمریکایی سالانه 3.7 میلیارد دلار است. با توجه به مسرت بخش نبودن تلاش‌‌های قبلی این ایالت برای به حداقل رساندن هزینه صرف شده برای شکر، پیشنهادی دیگر منوط به سیاست برای حذف تعرفههای شکر، تحت عنوان «صفر برای صفر» به اجرا درآمده که مورد استقبال نیز قرار گفته است. در این مرحله همچنین یارانه‌هایی نیز برای هزینه‌های شکر در بازار در نظر گرفته شده است. لازم به ذکر است که سه چهارم از تولید شکر در جهان هرگز در بازار آزاد معامله نمی‌شود. برزیل در این میان با پرداخت بیشتر (2.5 میلیارد دلار در سال) نیمی از بازار جهانی را کنترل می‌کند.
اروپا: اتحادیه اروپا (EU) یک صادر کننده قوی قند است. سیاست مشترک کشاورزی اتحادیه اروپا به حداکثر سهمیه تعیین شده برای تولید و صادرات و فروش قند کمک کرده و هدف آن بهبود این بخش از صادراتش می‌باشد که به نظر می‌آید با پیشرفت چشم گیری روبه رو شده است. جالب است بدانید تعرفههای واردات نیز برای محافظت از بازار استفاده شده است. در گذشته اتحادیه اروپا برای صادرات شکر 3.30 یورو از یارانه خرج می‌کرد. این در حالی بود که برخی از پردازنده‌های قند، مانند بریتیش شکر، حاشیه سود 25 درصد داشتند.در گزارش اکسفام، یارانه‌های شکر اتحادیه اروپا «دامپینگ» خوانده می‌شود. در این میان همچنین گفته شده که آنها حتی به فقرای جهان نیز آسیب می‌رسانند. حکم سازمان تجارت جهانی علیه سیستم سهمیه‌بندی و یارانه‌های اتحادیه اروپا در سال این اتحادیه را مجبور به کاهش حداقلی قیمت و سهمیه خود کرد و خرید مداخله‌ای را نیز متوقف کرد. اتحادیه اروپا نیز تنها برخی از سهمیه‌ها را در سال 2015 لغو کرد اما حداقل قیمت‌ها همچنان ثابت باقی‌ماند. لازم به ذکر است که این تعرفه‌ها برای اکثر کشورها نیز همچنان ادامه دارد. همچنین اتحادیه اروپا به کشورهای کمتر توسعه یافته که LDC خوانده می‌شوند دسترسی به تعرفه صفر بازارش را اعطا کرده است.
اقتصادسبز آنلاین: رونمایی از نخستین تراکتور 2021 با چهار برابر سرعت معمول
مختصری در باب تولید قند
در حال حاضر، حدود 110 کشور از هر دو عصاره برای تولید قند استفاده می‌کنند. نیشکر، به‌طور متوسط، تقریباً 80 درصد از تولید جهانی قند را تشکیل می‌دهد. ده کشور برتر تولید کننده (هند، برزیل، تایلند، چین، ایالات متحده، مکزیک، روسیه، پاکستان، فرانسه، استرالیا) تقریبا 70 درصد از تولید جهانی را تشکیل می‌دهند. محصولات قندی جایگزین‌های تولیدی برای مواد غذایی مانند خوراک دام، فیبر و انرژی، و به‌ویژه سوخت‌های زیستی (اتانول مبتنی بر شکر) و تولید همزمان برق (باگاس نی) ارایه می‌دهند. نیشکر به‌طور کلی به‌عنوان یکی از مهمترین و کارآمدترین منابع برای تولید سوخت زیستی در نظر گرفته می‌شود. طیف گسترده‌ای از مسائل زیست محیطی و اجتماعی با تولید و فرآوری شکر در ارتباط است و تولیدکنندگان محصولات شکر، پردازنده‌ها، به علاوه شرکت‌های انرژی و مواد غذایی، به‌دنبال راه‌هایی برای رفع نگرانی‌های مربوط به تولید شکر، سوخت‌های زیستی و پایداری هستند.
سرانه مصرف
در طی بیست سال اخیر، میزان مصرف شکر در جهان از 123.454 میلیون تن به 172.441 میلیون تن افزایش یافته است که معادل رشد متوسط سالانه 2.01 درصد است. با این‌حال، اخیراً کاهش چشمگیری در مصرف شکر در جهان دیده می‌شود که این آمار را به چیزی حدود 0.84 درصد می‌رساند. بازارهای عمده مصرف قند شامل هند، اتحادیه اروپا، چین، برزیل، ایالات متحده آمریکا، اندونزی، روسیه، پاکستان، مکزیک و مصر است. در این میان مهمترین محرک‌های مؤثر بر تقاضای شکر عبارتند از رشد جمعیت، درآمد سرانه، قیمت شکر و شیرین کننده‌های جایگزین و در نهایت بحث‌های که در رابطه با سلامتی در این موضوع مطرح است.
تجارت بین‌المللی
تجارت جهانی شکر به‌طور متوسط حدود 64 میلیون تن در سال است. شکر خام حدود 60 درصد از حجم تجارت بین‌المللی را تشکیل می‌دهد. اگرچه بسیاری از کشورها شکر تولید می‌کنند، پنج صادرکننده برتر (برزیل، تایلند، اتحادیه اروپا، استرالیا، هند) به طور متوسط تقریباً 70 درصد تجارت جهانی را در سال‌های 18-2016 بر عهده داشتند. برزیل، به‌عنوان بزرگترین کشور تولید کننده و صادر کننده در جهان، تجارت جهانی را در اختیار دارد و حدود 45 درصد از صادرات جهانی را تشکیل می‌دهد.
شکست‌های منطقه‌ای
1. برزیل: برزیل از لحاظ تاریخی بزرگترین تولیدکننده شکر در جهان است. این پوشش 62.7 درصد از محموله‌های جهانی سالانه را با وجود جریان صادراتی قوی، مختص به خود کرده است. علاوه بر آن برزیل همچنان تقاضای داخلی خود را از 9.9 تن بدون نیاز به واردات پوشش می‌داد.
در مجموع بازار برزیل دچار تغییرات زیادی می‌شود. با این‌حال، به‌عنوان تولیدکنندگان ساخت شکر و اتانول، بسته به پیشرفت محصول نیشکر عموما تصمیمات سودآوری دارد. این مسأله تولید را حدود 10 تن (یا حدود 30 درصد حداکثر تولید) تغییر داده و منجر به متغیر شدن رقم کلی تولید قند می‌شود.
2. هند: هند بزرگترین مصرف کننده شکر در جهان بوده و در سال‌های اخیر، به رقیب برزیل در تولید کننده برتر تبدیل شده است. این کشور در حال حاضر سالانه 30 تن تولید داشته و با توجه به سرانه مصرف، صنعتی عظیم در هند را شامل می‌شود. تقریباً 50 میلیون کشاورز و میلیون‌ها کارگر دیگر وجود دارد که همگی در صنعت کشاورزی نیشکر نقش دارند.در این کشور مناطق کلیدی تولید مهاراشترا، کارناتاکا و اوتار پرادش هستند. و با حدود 500 آسیاب در حال بهره‌برداری در سراسر این مناطق گسترش یافته است، آنها به‌طور عمومی 23 تن از این محصول را تولید کرده و در تلاش برای رسیدن به مقدار 27 نیز هستند.
دولت هند جریان‌های صادراتی و سهام داخلی این کشور را از طریق یارانه صادراتی کنترل می‌کند. این یارانه‌ها تولیدکنندگان داخلی را تشویق می‌کند که به جای بازار داخلی، شکر خود را به بازار جهانی بفروشند. این به آن معناست که واردکنندگان خارجی کمتر از مصرف‌کنندگان داخلی یارانه پرداخت می‌کنند. این یارانه‌ها به این دلیل در جای خود قرار می‌گیرد که هند شکر را بیش از حد تولید می‌کند. با این‌حال، صادرات زمانی که قیمت بازار جهانی بیش از حد پایین باشد دوامی نخواهد داشت. در این میان برخی کشورها مانند برزیل چالش سازمان تجارت جهانی را علیه این یارانه‌های صادراتی آغاز کرده‌اند، چرا که به اعتقاد آنها بازیکنان این صنعت نمی‌توانند رقابت عادلانه‌ای داشته باشند.
3. اروپا: همان‌طور که گفته شد اتحادیه اروپا بزرگترین تولیدکننده شکر در جهان است. با این‌حال، تولید آن تنها تأمین کننده حدود 20 درصد از کل تولید شکر در جهان است. بخش عمده‌ای از تولید اروپا در نیمه شمالی اروپا رخ می‌دهد، جایی که آب و هوا مناسب تر است. مناطق قابل توجه دیگر شامل فرانسه، آلمان، هلند، بلژیک و لهستان است. در ورای تولید این محصول، اتحادیه اروپا هم چنین شکر خام وارداتی را نیز پالایش می‌کند، که البته بسیار جزئی است.
۴- چین: چین پس از برزیل و هند سومین تولیدکننده بزرگ شکر در جهان است. اگرچه این تولید مختص کانا است، اما بته را نیز شامل می‌شود. چینگ یانگ تولیدکننده غالب نیشکر و شکر است که 65 درصد تولید شکر در چین را به‌خود اختصاص داده است.
صنعت نیشکر این منطقه زمانی با مسائل جدی مواجه شده است، و آن به‌دلیل افزایش هزینه‌های کار بود که در پی فرآیند برداشت دستی صورت گرفته بود. با این حال چین از این فرصت استفاده کرده و روند خود را به درجه‌ای بزرگ تر رساند و در راستای بزرگ ترین تولید کننده قند جهان شدن قدم بر می‌دارد.
5. تایلند: تایلند دومین صادرکننده بزرگ شکر در جهان، پس از برزیل است که تنها در یک فصل 7.7 تن شکر خام و سفید صادر می‌کند. با این‌حال تایلند وارد کننده شکر نیست. تولید تایلند اغلب توسط مشوق‌های دولت صورت می‌گیرد. در این میان دولت تایلند مشوق‌هایی را معرفی کرده که کشاورزان برنج را تشویق می‌کند که به رو به رشد بودن نیشکر اهمیت بیشتری بدهند. اغلب این طور است که اگر یک محصول سودآورتر از محصول دیگر باشد، کشاورزان تولیدکننده را (در صورت امکان) تعویض خواهند کرد.
اگرچه هر روزه افزایش بیماری‌های مرتبط با مصرف بیش از حد قند در جهان دیده می‌شود، اما این کالا محبوبیت خود را از دست نداده و حتی در حال افزایش نیز هست. از این رو کارخانه‌هایی که از این ماده اولیه برای تولید محصولات خود استفاده می‌کنند عموماً در تلاش برای تولید کالای محبوب‌تر و با کیفیت‌تر بوده و در کنار آن هزینه‌های خود را نیز کاهش می‌دهند. مقدار مصرف قند در جهان شاید رقم بزرگی به نظر برسد، اما به‌صورت عمده جزئی بوده و حتی در حال کاهش نیز می‌باشد. البته این هزینه و مصرف نیز مانند هر صنعت دیگری مرتبط با مکان و شرایط خاصی‌ست که در آن جایگاه دنبال می‌کند و از گوشه‌ای از جهان به گوشه دیگر آن متفاوت است.
