مریم حق‌بیان

اقتصادسبز آنلاین: پروتئین به‌عنوان یکی از موادغذایی اساسی جامعه است که این روزها با افزایش سرسام‌آور قیمت گوشت قرمز و همچنین افزایش صددرصدی قیمت مرغ و تخم‌مرغ مصرف آن در سبد مصرفی خانوار دستخوش تغییر و تحولات بسیار و یا حتی از سفره اقشار کم درآمد و دهک پایین جامعه حذف شده است. در حال حاضر و بنابر گزارش‌های اخیر مرکز پژوهش‌های مجلس مصرف مواد پروتئینی در بین 6 دهک جامعه یعنی بیش از 25 میلیون نفر به صفر رسیده است. همچنین علی‌اصغر ملکی رییس اتحادیه گوشت گوسفندی هم چندی پیش از کاهش 4 کیلوگرمی سرانه مصرف گوشت گوسفندی در کشور خبر داده بود. به باور کارشناسان اقتصادی تحریم‌ها، سوءمدیریت‌ها و صدالبته شیوع بیماری مرگبار کرونا به گسترش خط فقر در جامعه دامن زده است. حال با این اوصاف و حذف این منابع پروتئینی از زنجیره غذایی می‌توان مصرف سایر ماکیان از جمله شترمرغ بلدرچین، بوقلمون و… را جایگزین کرد.

مرغ؛ گران اما؛ پرخاصیت

گوشت مرغ از نوع گوشت‌های سفید است که به دلیل میزان پایین آهنش (0.7 میلی گرم در هر 100 گرم گوشت)، از گوشت گوساله و گوسفند (2 میلی‌گرم در هر 100 گرم گوشت) متمایز می‌شود. مقدار چربی گوشت مرغ با توجه به این‌که با پوست یا بدون پوست پخته شود، محل (قطعه) گوشت، نژاد و تغذیه مرغ، متغیر است. هر 100 گرم گوشت سینه مرغ، کمتر از 3 گرم چربی دارد در‌صورتی که متوسط چربی گوشت ران پوست‌کنده مرغ، 5 تا 7 گرم در هر 100 گرم است. البته حدود نیمی ‌از چربی‌های مرغ از نوع چربی‌های مطلوب تک غیراشباع (موفا) و فقط یک‌سوم چربی‌های مرغ، از نوع اشباع است بنابراین گوشت مرغ به‌عنوان یک گوشت سالم در نظر گرفته می‌شود. گوشت مرغ اسیدهای چرب ترانس (که باعث بیماری‌های قلبی می‌شوند) ندارد در‌صورتی که گوشت گاو حدود 2 تا 5 درصد و گوشت گوسفند حدود 8 درصد اسیدهای چرب ترانس دارد. این گوشت یکی از منابع اسیدهای چرب چند غیراشباع (پوفا)، به‌ویژه اسیدهای چرب امگا3 است. نیاز بدن افراد بالغ با مصرف روزانه 100گرم و کودکان با 50 گرم از گوشت مرغ به ویتامین B3 برطرف می‌شود.

اردک؛ متفاوت و پرکالری

گوشت اردک طعم منحصر به‌فردی دارد و خواص تغذیه‌ای آن با گوشت سایر پرندگان متفاوت است. چینی‌ها علاقه بسیار زیادی به مصرف گوشت این پرنده دارند. گوشت اردک نسبت به گوشت مرغ و بلدرچین، چربی تک غیراشباع و چند غیراشباع بیشتری دارد. مقدار اسیدهای چرب امگا 6 در گوشت اردک از گوشت مرغ و در گوشت مرغ از بلدرچین بیشتر است. گوشت اردک نسبت به گوشت مرغ و بلدرچین، ویتامین E، اسید فولیک، ویتامین K و B5 بیشتری دارد. این گوشت در مقایسه با گوشت بلدرچین و مرغ، غنی از منگنز و سلنیوم است و باتوجه به مقدار بالای چربی (3/39 میلی گرم در 100 گرم گوشت) و کالری (404 کیلوکالری در هر 100 گرم گوشت) بهتر است به میزان محدود و بدون پوست میل شود.

بوقلمون؛ کم‌چرب و پرنمک

وضعیت گوشت بوقلمون با توجه به نر یا ماده بودن و جوان یا بالغ بودن پرنده، متفاوت است. بوقلمون‌های جوان نر یا ماده، گوشتی ترد و لطیف، پوستی نرم، انعطاف‌پذیر، نازک و ظریف دارند. همچنین استخوان سینه آنها غضروفی و قابل انعطاف است. بوقلمون‌های جوان نر، نسبت به ماده‌ها وزن بیشتری دارند. پوست بوقلمون‌های بالغ نر و ماده‌ای که بیش از 10 ماه سن دارند، ضخیم است، گوشت بدنشان سفت است و استخوان سینه آنها نیز کاملا، سفت و استخوانی می‌شود. ضمن این‌که روی سطح پوست و همچنین اندرونه‌های (دل و جگر) آنها را هم مقداری چربی می‌گیرد. وزن بوقلمون‌ها با توجه به نژادشان، متفاوت است، اما معمولا ماده‌های بالغ بین 6 تا 12 کیلوگرم و نرهای بالغ بین 7 تا 15 کیلوگرم وزن دارند. کالری گوشت سینه بوقلمون از گوشت سینه مرغ، دوسوم کمتر است. همچنین در وزن مساوی، چربی گوشت بوقلمون، یک‌پنجم چربی گوشت مرغ است. مقدار چربی گوشت بوقلمون نیز از گوشت مرغ کمتر است و از این رو، مصرف این گوشت به افرادی که رژیم‌ کاهش وزن و کم چربی دارند، توصیه می‌شود. البته مقدار پروتئین گوشت بوقلمون در مقدار مساوی از گوشت، نصف پروتئین گوشت مرغ است. همچنین اگر رژیم غذایی کم‌سدیم برای فردی در نظر داریم (مثلاً به‌دلیل پرفشاری خون)، گوشت بوقلمون قابل‌توصیه نیست زیرا میزان سدیم آن 10 برابر گوشت مرغ است.

بلدرچین؛ مغذی و کم‌کالری

بلدرچین، پرنده‌ای با خصوصیات پرندگان وحشی شکاری است که گوشت آن هم بسیار خوش‌طعم و لذیذ است. گوشت سینه این پرنده، یک‌سوم حجم لاشه آن را تشکیل می‌دهد. گوشت بلدرچین نسبت به گوشت مرغ و اردک، کالری کمتر و پروتئین بیشتری دارد. هر 100 گرم گوشت بلدرچین دارای 192 کیلوکالری انرژی، هر 100 گرم گوشت مرغ 215 و همین مقدار گوشت اردک 2 برابر گوشت بلدرچین یعنی 404 کیلوکالری انرژی دارد.
پروتئین گوشت بلدرچین 19.6 درصد، گوشت مرغ، 18.5 درصد و گوشت اردک 11.5 درصد است. مقدار چربی گوشت بلدرچین (12.1 میلی‌گرم در 100 گرم گوشت) نسبت به گوشت مرغ (15.1 میلی‌گرم در 100 گرم گوشت) و اردک (39.3 میلی‌گرم در 100 گرم گوشت) کمتر و مقدار ویتامین‌های گوشت بلدرچین B12)،B6، B2، C، (Aو مواد معدنی (کلسیم، آهن، فسفر، پتاسیم، روی و مس) آن از مرغ و اردک بیشتر است. مقدار اسید چرب امگا 3 گوشت بلدرچین از گوشت اردک و گوشت اردک از گوشت مرغ بیشتر است. مقدار کلسترول در گوشت بلدرچین
مرغ و اردک تقریباً برابر است. گوشت بلدرچین نسبت به مرغ و اردک، سدیم کمتری دارد بنابراین برای بیماران مبتلا به پرفشاری خون و افرادی که به هر دلیل محدودیت مصرف نمک دارند، مناسب است. همچنین با توجه به مقدار بالای پروتئین، ویتامین‌ها و املاح گوشت بلدرچین نسبت به گوشت مرغ، مصرف این گوشت به خانم‌های باردار توصیه می‌شود.

شترمرغ؛ کم‌چرب و باکیفیت

شترمرغ، بزرگ‌ترین پرنده موجود در کره زمین است که گوشت آن، گوشت قرمز محسوب می‌شود. البته گوشت شترمرغ یکی از کم‌چربی‌ترین انواع گوشت قرمز است. به‌‌طوری که در فیله یا استیک گوشت آن، کمتر از 1.1 درصد چربی وجود دارد. همچنین مقدار کلسترول گوشت این پرنده هم کم است؛ به طوری که در هر کیلوگرم از گوشت آن
حدود 600 میلی‌گرم کلسترول موجود است. پروتئین این گوشت بالای 20 درصد است و نکته مهم اینکه با وجود چربی کم، تردی گوشت بسیار زیاد است. ران و ساق، بخش اصلی گوشت شتر مرغ را تشکیل می‌دهند. این گوشت با عالی‌ترین گوشت گوساله (یعنی فیله و استیک) قابل‌ مقایسه است.
گوشت شترمرغ را می‌توان مانند گوشت گوساله با روش‌های مختلف طبخ کرد. به‌دلیل پایین بودن چربی و کلسترول گوشت شترمرغ، مصرف آن به افرادی‌که رژیم غذایی کم‌چربی دارند (مانند بیماران قلبی-عروقی)، توصیه می‌شود. گوشت شترمرغ را می‌توان به صورت استیک و کبابی مصرف کرد. البته توصیه می‌شود برای حفظ مزه گوشت، استیک آن را بیش از حد نپزید و به‌صورت آبدار میل کنید. هر 100 گرم گوشت شترمرغ حاوی 21.5 میلی‌گرم منیزیم، 208 میلی‌گرم فسفر و 351.4 میلی‌گرم پتاسیم است. بیشترین گوشت قابل استفاده از لحاظ تجاری، از پاهای شترمرغ به دست می‌آید. لاشه شترمرغ حدود 50 درصد گوشت دارد که به میزان قابل توجهی از لاشه گاو (60 تا 65 درصد گوشت) کمتر است. از یک شترمرغ ذبح‌شده با وزن زنده حدود 100کیلوگرم، 33 کیلوگرم گوشت از قسمت پا به‌دست می‌آید که از کیفیت بالایی نیز برخوردار است. شترمرغ‌ها معمولا در سنین بین 12 تا 16 ماهگی ذبح می‌شوند.

اهمیت تازگی گوشت پرندگان

باید انواع گوشت ماکیان را که زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور و در کشتارگاه‌های مجاز، کشتار شده‌اند، تهیه و مصرف کرد. البته غیر از مرغ که دارای کشتارگاه‌های صنعتی است، برای ذبح سایر انواع پرندگان در کشور ما هنوز کشتارگاه صنعتی وجود ندارد یعنی احتمال آلودگی گوشت آنها به‌دلیل کشتارهای دستی بسیار بالاست. همچنین، به ‌دلیل نبود فرهنگ استفاده ‌از سایر انواع گوشت پرندگان نسبت به گوشت مرغ و همچنین در مواردی بالا بودن قیمت گوشت سایر پرندگان، احتمال کهنگی و باقی ماندن آنها در فروشگاه‌ها و محل‌های عرضه هم وجود دارد، بنابراین در نظر گرفتن تاریخ انقضا و اطمینان از تازگی گوشت بسیار مهم است. به همین دلیل غیر از رستوران‌هایی که به تازگی غذاهای آنها اطمینان داریم، باید از مصرف گوشت سایر پرندگان در رستوران‌ها خودداری کرد.به‌ویژه در کشور ما مزیت گوشت سایر پرندگان نسبت به گوشت مرغ، استفاده کمتر از داروها و موادشیمیایی برای آنهاست. زیرا هنوز در ایران مزارع صنعتی پرورش این نوع پرندگان چندان رواج پیدا نکرده است. بنابراین، داروهای دامپزشکی که در حال حاضر یکی از معضلات صنعت مرغداری در ارتباط با سلامت مصرف‌کنندگان است، در گوشت پرندگانی به جز مرغ کمتر دیده می‌شود. به عبارت دیگر، می‌توان گفت گوشت سایر پرندگان نسبت به گوشت مرغ، به شرایط ارگانیک (عاری از هر نوع ماده شیمیایی) نزدیک‌تر است.

بیشتر بخوانید: کتیبه‌ای روایتگر یک قرن اصالت و صلابت صنعت غذا

کمپانی «Fendt» با یک برنامه جدید به استقبال 2021 رفت

مقایسه انواع گوشت سفید

گوشت بوقلمون نسبت به گوشت قرمز و گوشت مرغ و بلدرچین، کالری کمتری دارد. علت آن هم مقدار چربی کمتر آن نسبت به سایر گوشت‌ها، حتی گوشت مرغ است. کلسترول گوشت بوقلمون هم در مقایسه با گوشت مرغ و گوشت قرمز بسیار کمتر است.

گوشت بلدرچین با مرغ چه تفاوتی دارد؟

ارزش غذایی گوشت بلدرچین تقریبا مشابه گوشت مرغ است و مقدار ویتامین‌ها و روی موجود در این گوشت، آن را ارزشمند می‌سازد.گوشت بلدرچین حاوی مقدار مناسبی ویتامین‌های B5 و B3 است که در ترمیم بافت نقش مهمی دارند. خوشبختانه گوشت این پرنده، کلسترول کمی دارد و چربی کلی آن نیز پایین است، لذا افراد در هر گروه سنی می‌توانند از آن استفاده کنند.نکته مهمی که باید به آن اشاره کنم این است که مصرف تمامی انواع گوشت‌ها، چه قرمز و چه سفید، برای افرادی‌که بیماری نقرس دارند، یعنی میزان اسیداوریک خون آنها بالاست، باید تا حد مشخصی محدود شود، یعنی گوشت بلدرچین نیز برای آنها مضر است، اما مصرف آن به سایر افراد، به‌ویژه بعد از عمل جراحی، توصیه می‌شود.در بین انواع گوشت سفید، گوشت بوقلمون کمترین چربی و گوشت شترمرغ بیشترین آهن را دارد.یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد گوشت بوقلمون نسبت به سایر گوشت‌های سفید، ویتامین A موجود در آن است که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بازی می‌کند، لذا مصرف آن در فصل سرما و به خصوص به کودکان و سالمندان توصیه می‌شود.
مقدار پروتئین این گوشت نیز مناسب است و منع مصرف خاصی جز در بیماران مبتلا به نقرس ندارد.

گوشت کبک، چه ویژگی دارد؟

گوشت کبک تفاوت چندانی با گوشت مرغ، غاز و اردک ندارد. شاید تنها تفاوت در میزان ویتامین B6 موجود در آن باشد.
ویتامین B6 سبب تقویت سیستم ایمنی می‌شود. مواقعی که بدن نیازمند مقابله با میکروارگانیسم‌هاست به‌ویژه در فصل سرد سال، مصرف غذاهای حاوی ویتامین B6 مانند انواع گوشت‌ها به‌ویژه گوشت کبک می‌تواند از بسیاری عفونت‌های تنفسی پیشگیری‌ کند.
از لحاظ آهن گوشت کبک، فقیر است و در مقایسه با گوشت شترمرغ و حتی مرغ، آهن کمتری دارد.
میزان چربی و کلسترول گوشت کبک کمتر از گوشت مرغ است، اما به‌هر حال، مصرف آن سبب کاهش کلسترول خون نمی‌شود، چون این گوشت‌ها منبع چربی‌های اشباع هستند.یکی از ویژگی‌های شترمرغ این است که اگرچه در دسته ماکیان قرار می‌گیرد، اما گوشت آن جزو گوشت‌های قرمز است. از لحاظ کالری اگرچه گوشت قرمز است، اما کالری‌‌اش از آن کمتر است و میزان چربی و کلسترول آن هم پایین‌تر است. اگر بخواهیم مقایسه‌ای انجام دهیم، باید بگوییم چربی‌ای که در گوشت شترمرغ است، 66 درصد کمتر از چربی گوشت گاو و حتی کمتر از گوشت مرغ است.گوشت شترمرغ منبع غنی از پروتئین بوده و یکی دیگر از ویژگی‌های منحصر به فرد آن آهن بالای آن است. میزان آهن موجود در گوشت شترمرغ همسان با گوشت قرمز (و حتی یک کمی بیشتر از آن) است. این موضوع به ویژه برای کسانی که دچار کمبود آهن هستند و در کنار آن مشکل کلسترول بالا دارند، قابل توجه است.

آیا برای تخم مرغ هم جایگزین‌هایی وجود دارد؟

بعد از پر کشیدن قیمت مرغ به طبع آن تخم مرغ هم به قیمت یارانه یک ماه هر فرد رسید و عملا این فاکتور پروتئینی هم از سفره خانوار به تدریج حذف یا کمتر شد.

تخم شترمرغ؛ بهبود کم‌خونی

1. بزرگ‌ترین تفاوت تخم‌مرغ و شترمرغ اندازه
و وزن‌شان است. تخم شترمرغ بزرگ‌ترین تخم پرنده در کل دنیاست و معمولا یک و نیم کیلوگرم وزن دارد! بیش از 5.17 سانتی‌متر ارتفاع و 5.13 سانتی‌متر عرض دارد! این در حالی است که یک تخم‌مرغ بزرگ نهایتا 900 گرم وزن، 5.6 سانتی‌متر ارتفاع و 5 سانتی‌متر عرض دارد.
2. مزه تخم‌مرغ و شترمرغ بسیار شبیه به هم است اما پرندگان عادات غذایی متفاوتی دارند و ارزش غذایی تخم‌هایی که می‌گذارند، متفاوت است.
3. میزان پروتئین، چربی و کلسیم این دو مشابه هم است.
4. تخم‌مرغ ویتامین A و E بیشتری دارد اما تخم شترمرغ فولیک اسید بیشتری دارد.
5. میزان آهن تخم شترمرغ بیشتر است اما روی و مس تخم‌مرغ هم بیشتر از شترمرغ است.

تخم غاز؛ منبع ویتامین A

1. یک عدد تخم‌مرغ معمولی فقط 72کیلوکالری انرژی دارد اما یک تخم غاز معمولی 266 کیلوکالری انرژی به بدن شما می‌رساند.
2. چربی تخم غاز بیشتر از تخم‌مرغ است؛ یک تخم‌مرغ بزرگ 75.4 گرم چربی دارد اما چربی یک تخم غاز 11.19 گرم است.
3. یک تخم‌مرغ بزرگ 186 میلی‌گرم کلسترول دارد و این درحالی است که در یک عدد تخم غاز هزار و 227 میلی‌گرم کلسترول پیدا می‌شود!
4. یک تخم‌مرغ 24 میکروگرم فولات، 0.45 میکروگرم ویتامین B12، 270 واحد ویتامین A و 41 واحد ویتامین D به بدن می‌رساند. تخم غاز به خاطر اندازه‌اش مقدار بیشتری از این ویتامین‌ها را تولید می‌کند و حاوی 109 میکروگرم فولات، 7/34 میکروگرم ویتامین B12، 936 واحد ویتامین A و 95 واحد ویتامین D است.
5. تعداد مواد معدنی تخم غاز و مرغ با هم برابر است اما مقدارشان متفاوت است؛ یک تخم‌مرغ بزرگ 99 میلی‌گرم فسفر، 28میلی‌گرم کلسیم، 0/88 میلی‌گرم آهن، 69میلی‌گرم پتاسیم و 0/65 میلی‌گرم روی دارد اما یک تخم غاز حاوی 300 میلی‌گرم فسفر،86 میلی‌گرم کلسیم، 24.5 میلی‌گرم آهن، 302 میلی‌گرم پتاسیم و 92.1 میلی‌گرم روی است.
6. میزان پروتئین موجود در یک تخم‌مرغ بزرگ 23.6 گرم است درحالی‌که تخم یک غاز 97.19 گرم پروتئین دارد.

تخم بوقلمون، محافظ اعصاب

1. بیشتر کالری تخم بوقلمون به خاطر چربی‌اش است. هر تخم بوقلمون حاوی 8.10 گرم پروتئین است که می‌تواند سیستم ایمنی بدن را حفظ کرده و به رشد بافت‌های تازه و توده‌های ماهیچه‌ای کمک کند.
2. میزان مواد معدنی به‌خصوص آهن و سلنیوم در تخم بوقلمون بسیار زیاد است. هر تخم بوقلمون حدود 24.3 میلی‌گرم آهن در بدن تولید می‌کند و با این مقدار 41 درصد از نیاز روزانه بدن به آهن را تامین می‌کند. سلنیوم موجود در آن نیز نیمی از نیاز روزانه بدن به این ماده معدنی را رفع کرده، باعث رشد سلول‌ها شده و به عملکرد تیروئید کمک می‌کند.
3. میزان ویتامین‌ها به‌خصوص B9 و B12 در تخم بوقلمون بسیار زیاد است و هر دوی این ویتامین‌ها به تولید گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کنند. کمبود ویتامین B9 که به فولات هم مشهور است، باعث مشکلات عصبی مادرزادی می‌شود و مصرف این ماده تا حد زیادی سلامت بدن را تضمین می‌کند. ویتامین B12 یا کوبالامین، از عملکرد اعصاب محافظت کرده و ریسک ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.

تخم بلدرچین؛ فلفل نبین چه ریزه!

1- 100 گرم تخم بلدرچین158 کیلوکالری انرژی تولید می‌کند.
2- مقدار ویتامین‌های موجود در هر دو مشابه هم است؛ هر دو حاوی ویتامین A، ویتامین D، ویتامین B12، ویتامین B6 هستند و فقط میزان ویتامین D در تخم‌مرغ کمی بالاتر است.
3- مواد معدنی موجود در هر دو مشابه است و حاوی کلسیم، آهن و منیزیم هستند اما میزان آهن موجود در تخم بلدرچین کمی بیشتر است.
4- میزان چربی و کربوهیدرات موجود در تخم‌مرغ و تخم بلدرچین بسیار مشابه هم است.

تخم اردک؛ سپری در برابر سرطان

1- تخم اردک دو برابر تخم‌مرغ ارزش غذایی دارد و به خاطر پوسته ضخیمی که دارد، ماندگاری‌اش خارج از یخچال طولانی‌تر است.
2- تخم اردک آلبومین بیشتری دارد و کیک و کلوچه تردتر و مغذی‌تری با آن می‌توان تهیه کرد.
3- تخم اردک اسید چرب امگا3 بیشتری دارد.
امگا 3 می‌تواند همه‌چیز را، از مغز گرفته تا پوست را سالم‌تر نگه دارد.
4- تخم اردک از معدود غذاهایی است که در بدن آلکالاین زیادی به‌جا می‌گذارد. آلکالاین برای بیماران سرطانی بسیار موثر است و سلول‌های سرطانی در محیطی که آلکالاین در آن وجود داشته باشد، رشد نمی‌کنند. تخم‌مرغ غذایی اسیدی است که اسید بیشتری در بدن باقی می‌گذارد.
5-تخم اردک در مقایسه با تخم‌مرغ 6 برابر ویتامین D، دوبرابر ویتامین A و دوبرابر کلسترول دارد. تخم اردک حدودا 75 درصد ویتامین E موجود در تخم‌مرغ را داراست و ویتامینK2 بیشتری دارد.
6- 100 گرم تخم اردک 185 کیلوکالری انرژی تولید می‌کند و همین مقدار تخم‌مرغ 149 کیلوکالری انرژی به بدن می‌رساند.
7- میزان کربوهیدرات تخم اردک بسیار مشابه تخم‌مرغ است و فقط پروتئین آن کمی بیشتر است. همچنین مواد معدنی هر دو بسیار شبیه به هم است؛ هر دو دارای سلنیوم، منگنز، روی، مس، پتاسیم، سدیم، فسفر، کلسیم و آهن هستند اما مقدار همه این مواد در تخم اردک کمی بیشتر است.
همچنین ویتامین‌های موجود در تخم اردک و مرغ شبیه هم است و فقط مقدارشان در تخم اردک کمی بیشتر است.
این ویتامین‌های شامل تیامین، نیاسین، ریبوفلاوین، اسید پانتوتنیک، فولات، ویتامین B6، ویتامین D، ویتامین E، ویتامین A، ویتامینB12 و رتینول است.

وضعیت تولید و پرورش ماکیان در ایران و جهان

بزرگترین تولیدکنندگان گوشت بوقلمون

مسؤولان دفتر طیور وزارت جهاد کشاورزی از ارایه آمار حجم تولید گوشت بوقلمون ممانعت می‌کنند اما آمارهای جهانی نشان می‌دهد که ایران با تولید ۶هزار تن گوشت بوقلمون در سال ۲۰۱۹ در جایگاه ۳۱ دنیا قرار گرفته است. بر اساس آمارهای جهانی همچنین در سال ۲۰۱۹-۲۰۲۰ کشورهای ایالات متحده، برزیل و آلمان سه کشور برتر در تولید گوشت بوقلمون بوده‌اند.
بوقلمون از جمله طیور پرورشی است که به دو گونه صنعتی و بومی در کشورهای مختلف پرورش می‌یابد و گوشت آن از سوی برخی تولیدکنندگان اصلی به سایر کشورها نیز صادر می‌شود. نکته جالب توجه در مورد این پرنده دارا بودن دو نوع گوشت سفید و قرمز است به طوری که گوشت ران بوقلمون قرمز و گوشت سینه بوقلمون سفید رنگ است. در بحث تولید گوشت بوقلمون کشورهای آمریکا، برزیل، آلمان، فرانسه و ایتالیا به ترتیب در جایگاه اول تا پنجم جهان قرار دارند. کشور ایران نیز در جایگاه ۳۱ دنیا و پیش از کشورهایی همچون «آفریقای جنوبی، اسلوونی، سوئد، چین و تایوان» قرار دارد. گفتنی است در حال حاضر اگرچه صادرات گوشت بوقلمون از ایران آزاد است اما ممنوعیت صادرات جوجه بوقلمون از سوی دولت اعلام شده است.افشین پهلوان کارشناس بوقلمون دفتر طیور ماکیان وزات جهاد کشاورزی گفت: در حال حاضر صادرات جوجه بوقلمون ممنوع شده است و تا اطلاع ثانوی امکان صادرات کلیه گونه‌ها وجود ندارد مگر این‌که در یک مقاطع خاص اجازه صادرات به صورت مقطعی داده شود.
پهلوان افزود: این اقدام در راستای حفظ ذخیره ژنی انجام شده است و از سوی دیگر به‌دلیل این‌که برای پرورش این پرندگان ارز دولتی صرف می‌شود، ممنوعیت صادرات اعمال شده است.
وی ادامه داد: با این وجود صادرات بوقلمون آن هم به صورت کشتار شده، آزاد است. البته به شرطی که بتوانند استانداردهای کشور مبدا را برآورده کنند که تا حدودی کار سختی است.
این مقام مسؤول در پاسخ به این سوال که کدام کشورها خواهان گوشت بوقلمون ما هستند، گفت: بوقلمونی که در کشور تولید می‌شد غالباً صنعتی است و بوقلمونی که از طریق مرزها به آن طرف می‌رود بوقلمون بومی است که اصولا به دلیل مباحث فرهنگی مردم بومی آن مناطق به آن طرف مرزها برده می‌شود.
پهلوان، کارشناس بوقلمون دفتر طیور ماکیان وزات جهاد کشاورزی : بوقلمونی که در کشور تولید می‌شد غالبا صنعتی است با این وجود کشورهایی مانند عراق و افغانستان خواهان بوقلمون بومی ما هستند.
وی تصریح کرد: البته بوقلمون غیرصنعتی و بومی رشد زیادی ندارد و غالبا کشورهایی مانند عراق و افغانستان خواهان بوقلمون بومی ما هستند.
پهلوان در‌خصوص قیمت گوشت بوقلمون در بازار نیز گفت: قیمت‌ها بستگی به عرضه و تقاضا دارد اما قیمت لاشه ران بوقلمون که گوشت قرمز است در قصابی‌ها بین ۴۲ تا ۴۶ هزار تومان است.

مکزیک؛ خریدار ۶۸ درصد از گوشت بوقلمون تولیدی آمریکا

کشور آمریکا از جمله کشورهای بزرگ تولید گوشت بوقلمون در دنیا محسوب می‌شود به‌طوری که بر اساس آمار جهانی، در سال ۲۰۱۹، حدود ۲۲۹ میلیون بوقلمون به وزن ۶۳۹ میلیون پوند در ایالات متحده تولید شده است! و در جایگاه اول تولیدکنندگان گوشت بوقلمون در دنیا قرار گرفته است. از سوی دیگر آمارها نشان می‌دهد از ابتدای سال ۲۰۲۰ حدود ۶۸ درصد از کل صادرات گوشت بوقلمون ایالات متحده به کشور مکزیک بوده است.

برزیل؛ دومین تولیدکننده بزرگ گوشت بوقلمون در دنیا

از سال ۲۰۱۴، تولید گوشت بوقلمون برزیل سالانه 4.6 % افزایش داشته است. در سال ۲۰۱۹، این کشور در مقایسه با سایر کشورهای موجود با تولید ۵۸ میلیون تن گوشت بوقلمون در جایگاه دوم قرار گرفت.

ادامه روند افزایشی تولید بوقلمون در آلمان

آلمان از دیگر کشورهای صنعتی است که در زمینه پرورش بوقلمون و تولید گوشت بوقلمون وضعیت نسبتاً قابل توجهی دارد به طوری که در حال حاضر سومین تولیدکننده گوشت بوقلمون در دنیا محسوب می‌شود. ‌بر اساس آمارهای جهانی ارائه شده، در سال ۲۰۱۹، تقریبا 470.58 هزار تن گوشت بوقلمون در آلمان تولید شده است که در مقایسه با سال قبل که به میزان 467.21 هزار تن بوده، افزایش داشته است.آمارهای جهانی نشان می‌دهد که در حالی که ایالات متحده رتبه اول تولید گوشت بوقلمون را دارد از ابتدای سال ۲۰۲۰ نیز ۶۸ درصد از کل صادرات گوشت بوقلمون تولیدی این کشور به مکزیک صادر شده است.

کاهش تولید بوقلمون فرانسه

کشور فرانسه نیز از دیگر تولیدکنندگان گوشت بوقلمون است که بر اساس آمار ارائه شده مربوط به سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که میزان تولید گوشت بوقلمون در این مدت ۵ ساله نوسان داشته است به‌طوری که بالاترین میزان تولید گوشت بوقلمون در کشور فرانسه در سال ۲۰۱۴ یعنی زمانی که حجم تولید به ۳۶۵ هزار تن رسیده است بوده، در حالی که کمترین تولید در سال ۲۰۱۹ و به میزان ۳۲۶ هزار تن بوده است. آمارهای جهانی همچنین حاکی از این است که کشور کانادا نیز با تولید ۱۴۶ هزار تن بوقلمون در سال ۲۰۱۹ در بازار جهانی گوشت بوقلمون سهمی را به خود اختصاص داده است.

کاهش 0.4 درصدی سالانه تولید گوشت بوقلمون در ایتالیا

کشور ایتالیا پنجمین کشور تولیدکننده گوشت بوقلمون در دنیا محسوب می‌شود. با این وجود آمارهای جهانی حاکی از این است که از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹، تولید گوشت بوقلمون در ایتالیا سالانه 0.4 درصد کاهش داشته است و در سال ۲۰۱۹ میزان تولید گوشت بوقلمون در ایتالیا به بالغ بر ۳۰۴ هزار تن رسیده است.
اگرچه اطلاعات دقیقی در خصوص میزان تولید گوشت بوقلمون در ایران از سوی دفتر طیور وزارت جهاد کشاورزی ارائه نمی شود اما آمارهای جهانی نشان می‌دهد که تولید گوشت بوقلمون در ایران از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۹ سالانه 0.5 درصد افزایش داشته و در سال ۲۰۱۹ با تولید ۶هزار تن در جایگاه ۳۱ دنیا قرار گرفته است.

قیمت گوشت ران بوقلمون در ایران

نصف گوشت قرمز

در بحث تولید گوشت بوقلمون ایران رتبه‌ای بین ۱۷ تا ۱۸ در سطح دنیا را دارد . در حال حاضر قیمت گوشت بوقلمون کمی بالا رفته چون نهاده گران شده اما تا پیش از گرانی نهاده‌ها، قیمت گوشت ران بوقلمون یک سوم قیمت گوشت قرمز دام بود.
به این ترتیب در حال حاضر قیمت گوشت ران بوقلمون تقریبا به ۵۰ درصد گوشت دام رسیده است. اما گوشت سینه بوقلمون که سفید است از گوشت مرغ گرانتر است.

روند افزایشی فروش گوشت بوقلمون

در روسیه

بخش دیگری از گزارشات و آمارهای جهانی به روند صعودی و یا نزولی فروش گوشت بوقلمون در برخی کشورها اختصاص داده شده است. آمارهای منتشر شده جهانی در این بخش، نشان می‌دهد که حجم فروش گوشت بوقلمون در روسیه طی دوره ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ تقریباً ۵۷ هزار تن افزایش یافته است. در حقیقت حجم فروش گوشت بوقلمون در سال ۲۰۱۵ نزدیک به ۱۷۲ هزار تن بوده و با سیر روندی افزایشی در سال ۲۰۱۹ به حجم تقریبی ۲۲۹ هزار تن رسیده است. از سوی دیگر حجم فروش گوشت یا احشاء بوقلمون تولید شده در انگلستان بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۹ نیز مورد بررسی قرار گرفته است و آمارهای ارائه شده نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۹ میزان فروش گوشت بوقلمون در انگلستان تقریبا ۱۸ هزار تن بوده است.

سودآوری صنعت پرورش بوقلمون

نخستین بار بوقلمون در مکزیک توسط جهانگردان اروپایی مشاهده شد. آن‌ها این پرنده را با خود به اروپا بردند. پس از آن در ایتالیا، فرانسه و انگلستان بوقلمون پرورش داده شد. با کشف آمریکا مهاجران به خوبی با این پرنده و مزه آن آشنایی داشتند بنابراین به سرعت پرورش و مصرف بوقلمون در آمریکا گسترش یافت به‌طوری که هم اکنون ایالات متحده و اتحادیه اروپا به ترتیب اولین و دومین تولیدکننده و نیز مصرف کننده گوشت بوقلمون در دنیا هستند. در ایران نیز تا پیش از دوره صفویه بوقلمون یافت نمی شد و اولین بار ارامنه‌ای که برای تجارت از ایران به اروپا رفتند، بوقلمون اهلی را با خود به ایران آوردند و آن را به شاه عباس تقدیم کردند و بعد به دستور شاه، تخم بوقلمون در خانه‌های ارامنه تقسیم شد تا آن‌ها به پرورش این پرنده بپردازند.امروزه با گذشت سال‌ها با پیشرفت علوم ژنتیک، تغذیه و مدیریت و تاثیر آن‌ها بر پرورش بوقلمون سبب شد تا پرورش بوقلمون از حالت سنتی خارج شده و نوع جدیدی از بوقلمون‌های صنعتی به وجود آید که گوشت آن حاوی پروتئین زیاد و چربی و کلسترول کم تری است.40 درصد گوشت بوقلمون قرمز و 60 درصد آن گوشت سفید است و به طور کلی از هر بوقلمون آماده برای کشتار 65 درصد گوشت به‌دست می‌آید.

بهترین فرصت برای جهش تولید در پرورش بوقلمون و بلدرچین

آمارها نشان می‌دهد که مصرف گوشت بوقلمون در ایران، رو به افزایش است و سرانه مصرف آن نسبت به سال‌های قبل، افزایش یافته است. ضریب تبدیل غذایی بوقلمون، پایین است و بنابراین به ازای مصرف مقدار کمتری، خوراک گوشت زیادی تولید می‌کند؛ این نسبت در سن 16 هفتگی به‌طور متوسط حدود 8/2 است. یعنی به ازای مصرف 8/2 کیلوگرم خوراک، 1 کیلوگرم گوشت آماده کشتار، تولید می‌کند. دوره پرورش بوقلمون گوشتی در ایران بسته به نژاد حدود 4 الی 6 ماه است و به‌این‌ترتیب از التهابات لحظه‌ای بازار، دچار ضرر نمی‌شود و میزان استرس کاری آن کمتر است. پرورش بوقلمون تفاوت چندانی با پرورش مرغ ندارد و با همان تجهیزات پرورش مرغ می‌توان بوقلمون نیز پرورش داد. در گذشته گوشت بوقلمون نسبت به مرغ قیمت بالاتری در بازار داشت اما با توجه به گرانی صد در صدی گوشت در ماه‌های اخیر مصرف این گوشت به مراتب باصرفه‌تر است و می‌توان آن را به‌صورت قطعه‌بندی شده و بر اساس سلیقه مصرف‌کننده به فروش رساند. در هرسال، دو دوره پرورش بوقلمون گوشتی را می‌توان انجام داد و درصورتی‌که این کار با برنامه‌ریزی قبلی انجام گیرد و محصول نهایی برای شب یلدا و شب عید سال نو، آماده تحویل به بازار باشد، سودآوری خوبی برای پرورش‌دهنده دارد و نیز باعث ایجاد اشتغال جوانان و درآمدزایی برای خانواده‌ها می‌شود.
سرانه مصرف گوشت بوقلمون در ایران حدود 350 گرم است. آمار مصرف گوشت بوقلمون در کشور نشان می‌دهد که در سال 97 نسبت به سال 96 رشد 30 درصد داشته است. هرچند گوشت بوقلمون خواص متعدد و گوناگونی دارد، اما شاید یکی از دلایل اقبال مردم کشور به مصرف گوشت بوقلمون در این سال‌ها، بالا رفتن قیمت گوشت گوسفند بوده است. سرانه مصرف گوشت بوقلمون در مقایسه با مصرف گوشت مرغ در کشور پایین است. در سال‌های اخیر سرانه مصرف گوشت مرغ در کشور چیزی در حدود 20 کیلوگرم است. همچنین سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور 12 کیلوگرم برآورد شده است.
پیش‌بینی می‌شود سرانه مصرف گوشت بوقلمون در کشور در آینده نزدیک بسیار بالا برود
سرعت رشد در بازار جهانی گوشت بوقلمون با افزایش کمی همراه بوده است.میزان تولید بازار جهانی گوشت بوقلمون پس از 3 سال رکود در سال 2016 میلادی نه‌تنها به ثباتی نسبی دست‌یافت، بلکه با 9 درصد رشد به 6.2 میلیون تن رسید. علاوه بر این قیمت‌های فروش عمده این بازار در سال 2016 میلادی با 3.6 درصد رشد سالانه از سال 2007 تا 2016، به 13.5 میلیارد دلار رسید.گفتنی است میزان مصرف گوشت بوقلمون در سال 2008 میلادی با 16 درصد افزایش، رشد چشمگیری داشته است و این در حالی است در سال 2009 میلادی یک افت شدید 86 درصدی در این صنعت گزارش‌شده است. بر اساس برآوردهای صورت گرفته، بازار گوشت بوقلمون در 2 سال آینده تدریجاً بهبود خواهد یافت و 5 سال پس‌ازاین بهبود به ثبات خواهد رسید.انتظار می‌رود که تا سال 2025 میلادی، مصرف جهانی گوشت بوقلمون به 6.7 میلیون تن برسد.
میزان تقاضای گوشت بوقلمون در کشورهایی چون امریکای شمالی، اروپا و امریکای لاتین ثابت است. البته تفاوت‌هایی در میزان مصرف سرانه این کشورها وجود دارد. مصرف گوشت بوقلمون تحت تأثیر عواملی چون میزان درآمد سرانه، یا زمان خاص (تعطیلات و اعیاد رسمی و کریسمس) است و کشورهایی که استاندارد سطح معیشتی در آن‌ها بالاتر است، مصرف سرانه گوشت بوقلمون در آن‌ها بالاتر است. در واقع می‌توان گفت که عواملی چون افزایش استانداردهای سطح معیشتی و رشد سریع شهرنشینی، افزایش غذاهای غربی در آسیا و همچنین اهمیت به جذب هرچه کمتر چربی، سبب افزایش تولید و مصرف گوشت بوقلمون جهان در دهه گذشته شده است. البته باید توجه داشت که در یک دهه گذشته به‌طورکلی مصرف جهانی گوشت افزایش داشته است و مواردی چون؛ رشد جمعیت جهان که خود باعث رشد تقاضا برای غذا می‌گردد، افزایش تدریجی درآمد خانواده‌ها و تداوم شهرنشینی از عوامل عمده و اصلی رشد مصرف جهانی گوشت هستند؛ و بدون شک این افزایش مصرف جهانی گوشت، بر میزان مصرف گوشت بوقلمون نیز تأثیرگذار بوده است.گفتنی است که این ارتقاء عرضه گوشت که نتیجه رشد ظرفیت‌های تولید در راستای حفظ استانداردهای سخت‌گیرانه در مرغداری‌ها است، تضمینی برای تأمین تقاضای موجود در بازار است.
با توجه به مسائل ذکرشده انتظار می‌رود که عملکرد بازار با نرخ ترکیبی رشد سالانه (CAGR) 0.8 درصد برای 4 سال آتی، عملکردی مثبت و رو به رشد باشد و حجم تولیدات را تا سال 2025 میلادی به 6.7 میلیون تن برساند.ایالات‌متحده و کشورهای بزرگ اروپایی از بازارها اصلی گوشت بوقلمون هستند.
ایالات‌متحده آمریکا با 2.519 هزار تن مصرف گوشت بوقلمون، به‌تنهایی در حدود 41 درصد آمار جهانی مصرف گوشت بوقلمون را به خود اختصاص داده است؛ و پس از امریکا، کشورهای برزیل با 8.1 درصد، آلمان با 8.0 درصد، فرانسه با 5.5 درصد، ایتالیا با 4.4 درصد، روسیه با 3.7 درصد، اسپانیا با 3.0 درصد، مکزیک با 2.8 درصد، انگلیس با 2.7 درصد، کانادا با 2.3 درصد، اسرائیل با 1.5 درصد، شیلی با 1.4 درصد و تونس با 1.2 درصد در رده دوم تا سیزدهم قرار دارند. گفتنی است که این کشورها در مجموع در حدود 15 درصد از گوشت بوقلمون جهان را مصرف می‌کنند.بالاترین نرخ رشد سالانه مصرف گوشت بوقلمون از سال 2007 تا 2019 میلادی به اسپانیا با 19.2 درصد در سال، روسیه با 8.5 درصد و برزیل با 8.4 درصد در سال تعلق دارد. البته 3 کشور برزیل، روسیه و اسپانیا نیز میزان مصرف خود را از گوشت بوقلمون جهان در همین سال‌ها تا 2 درصد افزایش دادند. این در حالی است که میزان مصرف دو کشور امریکا و فرانسه در همین دوره به ترتیب 4 و 2 درصد کاهش‌یافته است. در میان کشورهای پیشتاز مصرف‌کننده گوشت بوقلمون در جهان دو کشور رژیم اشغالگر قدس با 11.5 کیلوگرم و آمریکا با 7.8کیلوگرم بالاترین رقم مصرف سرانه در سال 2019 میلادی را به خود اختصاص داده‌اند؛ که این میزان مصرف تفاوت چشم‌گیری با سایر کشورها دارد و بالاتر از متوسط رقم جهانی 0.8یعنی کیلوگرم/ سال است. هم‌چنین از سال 2007 تا 2016 میلادی مصرف سرانه در این کشورها کاهشی جزئی داشته است.

رشد چشمگیر تولید گوشت بوقلمون جهان در سال‌های گذشته
در سال 2019 میلادی میزان تولید گوشت بوقلمون جهان روندی رو به رشد داشت و به 6.3 میلیون تن رسید. این رقم، 482 هزار تن (یا 8 درصد) بیشتر از سال 2018 و 797 هزار تن (یا 14 درصد) بیشتر از میزان تولید در ابتدای همان سال بوده است؛ به دنبال این توسعه تولید در جهان میزان ارزش و اعتبار رشد چشمگیری داشته است و از 9.8 میلیارد دلار در سال 2007 به 13.5 میلیارد دلار در سال 2016 رسیده است. البته روند میزان رشد در این سال‌ها روندی یکنواخت نبوده است و ارزش تولید در سال 2009 میلادی 14 درصد افت داشته است. البته این افت ارزش تولید 2 سال بعد بهبود یافت و تا سال 2019 میلادی شاهد روندی ثابت در میزان ارزش تولید بوده‌ایم.

ایالات‌متحده 43 درصد گوشت بوقلمون جهان را تولید می‌کند
ایالات‌متحده آمریکا 43 درصد میزان تولید گوشت بوقلمون در جهان را به خود اختصاص داده است این کشور با تولید 2.7 میلیون تن گوشت بوقلمون در سال 2019 میلادی، همچنان اصلی‌ترین کشور تولیدکننده گوشت بوقلمون در جهان محسوب می‌شود؛ و کشورهای برزیل با 9 درصد، آلمان 8 درصد، فرانسه 6 درصد، ایتالیا 5 درصد، روسیه 4 درصد، اسپانیا، لهستان، کانادا و انگلیس هرکدام 3 درصد از دیگر کشورهایی تولیدکننده گوشت بوقلمون در جهان هستند. کشور آمریکا در سال 2009 میلادی شاهد افت سطح تولید گوشت بوقلمون بود البته این افت سطح تولید به‌تدریج بهبود پیدا کرد تا این‌که سطح تولید در این کشور به سطح آغازین در سال 2018 میلادی رسید. بالاترین نرخ‌های رشد تولید گوشت بوقلمون در اسپانیا با 25.9 درصد از سال 2007 تا 2019 میلادی و روسیه با 22.3 درصد بوده است.

17 درصد تولیدات جهانی صادرات می‌گردد
گوشت بوقلمون با داشتن 16 – 18 درصد سهم در صادرات جهان در سال‌های 2007 تا 2019 میلادی، از اقلام تجاری مهم است. فاصله بین کشورهای تولیدکننده گوشت بوقلمون و کشورهای عمده مصرف‌کننده آن اصلی‌ترین عامل تأثیرگذار در حجم معاملات گوشت بوقلمون محسوب می‌شود. گوشت بوقلمون با توجه به رشد مصرفش در جهان، همچنان از اقلام محبوب در معاملات بازرگانی به‌شمار می‌آید.

ایالات‌متحده آمریکا همچنان بزرگ‌ترین عرضه‌کننده گوشت بوقلمون است
در سال 2016 میلادی صادرات جهانی گوشت بوقلمون ازنظر ارزش و اعتبار، با 501/2 میلیون دلار، برای دومین سال متوالی افت چشمگیری داشت درواقع می‌توان گفت افت بهای صادرات در سال 2016 میلادی به دنبال کاهش حجم صادرات در سال 2015 میلادی بوده است.ایالات‌متحده با 216 هزار تن، لهستان با 172 هزار تن، آلمان با 109 هزار تن، برزیل با 94 هزار تن، فرانسه با 81 هزار تن، ایتالیا با 71 هزار تن و اسپانیا با 50 هزار تن عمده‌ترین کشورهای عرضه‌کننده گوشت بوقلمون در جهان هستند و 73 درصد از میزان صادرات جهان را به خود اختصاص داده‌اند. در سال‌های 2007 تا 2019 میلادی، لهستان با (10.4+ درصد در سال) و اسپانیا با (11.8+ درصد در سال) از کشورهایی بودند که بیشترین رشد را در میان سایر کشورهای اصلی عرضه‌کننده گوشت بوقلمون داشتند.