جهش تولید نیازمند پیش قدم شدن دولت است
اقتصادسبز آنلاین: سال‌هاست که آزادسازی قیمت آرد به یک چالش اصلی در صنعت نان تبدیل شده است و فعالان این صنعت، آزادسازی را تنها نسخه شفابخش برای زنجیره تولید تا مصرف نان می دانند. فعالان صنعت نان بر این باورند که قیمت دستوری و چند نرخی آرد نه تنها فسادزاست بلکه زمینه رقابت در این صنعت را کمرنگ کرده است. هر چند بسیاری از مسئولان دولتی هم به آزادسازی نرخ آرد باور دارند اما تاکنون اقدام عملی برای اجرای این موضوع مهم صورت نگرفته است. در گفت‌و‌گویی که با علیرضا مروت پور از چهره‌های نامی و برجسته صنعت نان داشتیم، وی بازار آزاد را مامنی برای آرد کیفی و به قیمت می داند. ماحصل گفت و گوی ما با مدیرعامل گروه نان آوران و نایب رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نان کشور را در ادامه می خوانید.
امسال به عنوان سال جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده است. به نظر شما در صنعت نان برای جهش تولید، چه الزاماتی نیاز است؟
وقتی صحبت از جهش تولید مطرح می‌شود، یک بخش از آن مربوط به صنعت است اما بخشی از آن به صنعت ارتباطی ندارد و کارهای مرتبطی است که باید از طریق ادارات و وزارتخانه‌ها پیگیری شود. همانطور که مقام معظم رهبری به جهش تولید اشاره کردند، باید توجه کنیم که معنی جهش تولید با حفظ تولید بسیار متفاوت است و اصلا نباید اتفاقاتی که در سال‌های گذشته افتاده است، دوباره رخ دهد. در واقع اگر قرار باشد، شرایط مانند سال‌های گذشته پیش برود، نه تنها امسال، سال جهش تولید نخواهد بود، بلکه حتی ممکن است یک رکود بسیار عجیبی هم در صنعت به وجود بیاید. یک موضوع دیگر مربوط به مساله تحریم‌هاست که سالیان سال وجود داشته و مساله دیگر بحث مواد اولیه است که مشکلات بسیار زیادی را سر راه صنعت غذا گذاشته است.
من تصور می‌کنم یک عده به طور مرتب، مرتکب تخلف می‌شوند و دولت‌ها برای اینکه جلوی این تخلف را بگیرند، کل صنعت را به چالش می‌کشند. یعنی می‌توانم بگویم تعداد زیادی از تولیدکنندگان مواد اولیه ماشین آلات و قطعات یدکی حتی ارزی برای تهیه آن ندارند و دولت هم اجازه نمی‌دهد که خودشان ارزی برای آن تامین کنند و بنگاه خود را راه اندازی کنند. از همین رو جهش تولید حتما باید مرتبط با پیش قدمی خود دولت و دولتمردان باشد تا بتوانیم به سطح مورد نظر برسیم. قطعا ما علاقمندیم که آن جهش را در تولید انجام دهیم ولی به سد می‌خوریم و برمی‌گردیم و به این ترتیب احتمالا بسیاری از مشاغل با مشکل مواجه خواهند شد.
شما سال گذشته آزادسازی نرخ آرد را یکی از پیش نیازهای توسعه صنعت نان، اعلام کرده و اشاره کرده بودید که هر چقدر اقتصاد، آزاد و غیردستوری باشد، موجب پیشرفت تمام صنایع می شود. همچنین راه اندازی یک واحد جدید را مورد اشاره قرار داده بودید. لطفا توضیح دهید که برای اینکه صنعت نان پیشرفت کند، به چه مواردی نیاز است. همچنین در رابطه با واحد جدید، اگر توضیح تکمیلی دارید، بفرمایید.
سالیان سال است که درباره آزادسازی نرخ آرد بحث می‌شود و تمام دولتمردان هم به این موضوع واقف هستند و بخش بزرگی از صنف نان هم به دنبال تحقق این موضوع هستند. شاید دلیل اینکه این مساله رخ نمی دهد، به حساس بودن مساله نان و تبعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن مربوط می شود. بارها این را تکرار کرده ام که بهترین قیمت و بهترین کیفیت آرد در بازار آزاد رقم می خورد و اگر قرار باشد، یک ماده اولیه به دو یا سه یا چهار گروه با قیمت‌های متفاوت تقسیم و تمام این‌ها به محصول تبدیل شود، در نهایت اتفاق خوبی رقم نمی خورد. اگر پروسه تولید بسیار فنی باشد، باید قیمت نان 3 برابر نرخ آرد باشد و این در حالی است که شاهد فروش آرد دولتی هستیم؛ بدون اینکه فردی که چنین اقدامی می کند، زحمتی بکشد و کار خاصی انجام دهد که هم موجب ضرر و زیان صنعت می شود و هم مسائل خلافی به وجود می‌آید و هم مساله شرعی دارد.
این در حالی است که تمام تولیدکنندگان نان‌های حجیم، هزینه‌های بسیار سنگینی کرده و واحدهای تولید نان را راه‌اندازی کرده اند و همیشه چندین واحد در حال فعالیت هستند تا این نان را به تولید برسانند. در همین حال باید عرضه نان به موقع انجام شود و در بسته بندی و در بهترین شرایط، به فروشگاه‌های زنجیره‌ای، تعاونی‌ها و سوپرمارکت‌ها ارایه شود؛ البته تولیدکنندگان نان، پول را به صورت مدت‌دار دریافت می‌کنند که این زمان حتی در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به ۹۰ روز هم می رسد. اما در واحدهایی که نان سنتی تولید می‌کنند، چنین شرایطی وجود ندارد؛ البته نمی‌خواهم به نان سنتی ایراد بگیرم ولی مساله این است که این خود مشکلاتی را به وجود می‌آورد و در این کار تخلف بسیاری صورت می‌گیرد؛ بنابراین به نظر می رسد که آزادسازی می‌تواند وضعیت کشور را بسیار بسیار بهتر کند.
در کشور ما همواره قیمت گذاری دستوری، از دغدغه‌های اصلی فعالان صنعت غذا بوده است. لطفا اندکی در این رابطه توضیح دهید.
مورد دیگری که امسال خیلی راجع به آن بحث شد، قیمت دستوری است. دولت با یک قیمتی به ما آرد می‌فروشد که قطعا با آن قیمت نمی‌توانیم خریداری کنیم. البته من نمی‌گویم آسیابان مقصر است یا کشاورز؛ زیرا از پایه کار کاشت، داشت، برداشت و حمل و نقل، همه دارای ایراد است و آسیابان هم برای خودش قیمت‌هایی دارد، در نتیجه ما با آن قیمت نمی‌خریم. در همین حال آرد، شکر و روغن از مواد اولیه اصلی تولید نان است؛ در همین حال در ابتدای سال حواله شکر ۲۵ هزار تومانی در دست ما بود که روز به روز قیمت آن افزایش یافت و بلای بزرگی را بر سر تولید آورد. زمانی هم که می خواهیم روغن بخریم، قیمت آن به صورت وحشتناک و روز به روز تغییر می‌کند. حتی برخی فروش مواد اولیه را به ساعت 11 و 30 موکول می کنند که قیمت ارز معلوم شده باشد.
این در حالی است که اگر قیمت مواد اولیه و خدمات برای سال آینده مشخص باشد و چنانچه تولید کننده، توانمند باشد، خودش مدیریت می‌کند و سعی می‌کند تا قیمت تمام شده را کاهش دهد؛ البته با تولید محصول با کیفیت و نه اینکه کیفیت محصولات را کاهش دهد تا بتواند در بازار رقابت حضور بیاید و رشد کند. اما در حالی مسئولان خواهان عدم تغییر قیمت نان هستند که خودشان حقوق را افزایش داده‌اند و مبالغ مربوط به اضافه کاری، شب کاری، تعطیل کاری، بیمه، مالیات و غیره گران شده و از سوی دیگر هزینه‌های حمل و نقل 40 تا 50 درصد افزایش یافته است، پس چگونه تولید کننده می‌تواند این‌ها را روی قیمت نان مدیریت کند. از همین روست که بخش تولید در فشار است و امیدوارم حداقل امسال به فرمایش مقام معظم رهبری توجه کنند و کمکی صورت بگیرد.
اقتصادسبز آنلاین / اقتصاد سبز آنلاین / اقتصادسبز / اقتصاد سبز / صنایع غذایی / صنعت غذا / کشاورزی / پایگاه خبری صنعت غذا
