اقتصادسبز آنلاین: تأخیر در ثبت سفارش‌ها و نوسانات نرخ ارز همانطور که فعالیت تمام تولیدکنندگان و واردکنندگان را تحت تأثیر قرار داده، واردات برنج را هم بی نصیب نکرده است. برنج یکی از اصلی‌ترین و اساسی ترین اقلام مورد استفاده در کشورمان است و جایگاه ویژه‌ای در سفره ایرانی‌ها دارد. این در حالی است که میزان تولید داخلی برنج، پاسخگوی مصرف داخلی نیست و بنابراین باید بخشی از نیاز بازار از طریق واردات تامین شود. در عین‌حال واردات این کالای اساسی و مهم هم در چالش تخصیص ارز، نوسانات نرخ ارز و تاخیر در ثبت سفارش‌ها گرفتار شده است. آنطور که کریم اخوان اکبری، رییس هیات مدیره انجمن واردکنندگان برنج پیش‌بینی می‌کند این احتمال وجود دارد که با توجه به تمام مشکلات موجود، قیمت برنج در نیمه دوم امسال مشمول افزایش قیمت 15 تا 20 درصدی شود. ماحصل گفت‌و‌گوی ما با این واردکننده برنج را در ادامه بخوانید.
آخرین وضعیت تأمین برنج کشورمان و ذخایرمان چگونه است و چه برنامه‌هایی برای واردات در سال‌جاری دارید؟
در یک‌سال و نیم اخیر و تقریبا از دهم دی ماه سال 1401 که ارز نیمایی برنج قطع شد و ارز ترجیحی برقرار شد، مشکلات هم به وجود آمد که تامین ارز از اساسی ترین آنها بود. اتفاقی که در سال ۱۴۰۲ افتاد، طبق نشستی که با مسئولان وزارت جهاد کشاورزی داشتیم، اعلام کردند که برای واردات حدود یک میلیون تن برنج، امکان تخصیص ارز وجود دارد؛ البته اندکی ثبت سفارش‌ها با تأخیر انجام شد و در نهایت سال گذشته، بیش از 900 هزار تن واردات برنج صورت گرفت. در واقع به‌دلیل مشکلات ارزی که کشور با آن درگیر است، تخصیص ارز زمان زیادی طول می کشد و در نتیجه در سال 1402 و در نیمه نخست بهمن ماه، ارزهای مربوط به تیر، مرداد و شهریور اختصاص پیدا کرد. این در حالی است که دقیقا از دهم دی ماه 1402 تا الان که خردادماه است، هیچ واردکننده‌ای ارز مربوط به واردات برنج را دریافت نکرده است که این زمان، بخش تجارت کشور را بسیار اذیت می‌کند و اعتبار تجار را در بین منابع خارجی، خدشه‌دار می‌کند.
واقعیت این است که واردات برنج نسبت به دو سال پیش دشوار شده است و تبعات این تأخیر بر واردکنندگان تحمیل می شود و ضمن تاثیر روی قیمت گذاری، مشکلات دیگری را پیش خواهد آورد.
مشکل دیگری که وجود دارد این است که از وقتی ثبت سفارش‌ها سهمیه بندی شده، برخی هزینه‌های بندری هم در سال 1403 فوق العاده گران شده و این دموراژ، انبارداری‌های مضاعفی را به ما تحمیل کرده است. امسال هم در نشستی که اول اردیبهشت ماه با مسئولان وزارت جهاد کشاورزی داشتیم، همان میزان واردات سال گذشته را برای امسال هم اعلام کردند ولی مسأله این است ارزی که الان به ما داده می‌شود، مربوط به واردات زمستان ۱۴۰۲ است و ما نگران این هستیم وارداتی که انجام می‌دهیم، تا آخر تیرماه را پوشش ندهد، زیرا بعد از تیر به مدت ۴ ماه ممنوعیت واردات برنج را خواهیم داشت که خود این کمی نگران کننده است و طبیعتا امکان دارد که واردات را با چالش روبه‌رو کند. این در حالی است که برای نیمه دوم سال تحلیل‌های مختلفی وجود دارد و یک تحلیل این است که با چه مسایل ارزی مواجه خواهیم بود و چه تعاملاتی خواهیم داشت و اگر ترامپ رییس جمهور آمریکا شود، چه وضعیتی پیش خواهد آمد. حتی این احتمال وجود دارد که ارز برنج را نیمایی کنند و طبیعتا منجر به گرانی برنج خواهد شد. یک بخش دیگر کار هم این است که به میزان وفور برنج وارد نخواهد شد.
نیاز واقعی کشور به برنج چقدر است؟
هر سال اعلام می‌کردند که میزان نیاز، یک میلیون و 800 هزار تن تا 2 میلیون تن است ولی امسال معاونت زراعت دو مرتبه اصلاحیه داد و اعداد 2 میلیون تن، 2 میلیون و 200 هزار تن و 2 میلیون و 300 هزار تن را اعلام کرد. اقدامی هم که سال گذشته انجمن برنج انجام داد این بود که به واردکنندگان گفتند، به ازای خرید هر یک کیلو برنج ایرانی، می توانند ۲ کیلو برنج خارجی سفارش می‌دهید. البته الان که حدود ۸ ماه گذشته است، چنین موضوعی را برای برنج عملیاتی نکرده‌اند و از نظر خودشان تایید شده و کارهایش انجام شده، ولی هیچ مجوزی از بابت این کار داده نشده است. پیش بینی ما این است که در ۶ ماهه دوم سال، این موضوع که ارز برنج به چه شکلی باشد و همچنین سهمیه‌بندی، اثر خواهد گذاشت و این دو عامل بسیار مهمی است که می‌تواند بر قیمت برنج اثرگذار باشد.
بنابراین پیش بینی شما این است که در نیمه دوم سال، احتمالاً قیمت برنج در کشور افزایش پیدا خواهد کرد؟ این افزایش قیمت چند درصد خواهد بود؟
بله؛ البته بستگی به ارز آن دارد که اگر دوام پیدا کند، چندان نباید بالا برود، زیرا وقتی یک کالای وارداتی را می‌سنجیم، آیتم‌هایی مانند ارز و هزینه‌های گمرکی و ترخیص و قیمت‌های مبدا در آن تأثیر دارد. شاید قیمت‌های جهانی برنج خیلی تفاوت نکند ولی همیشه قیمت‌های گمرکی ما و ارز ما بالا می‌رود ولی الان قیمت‌های گمرکی هر چه باشد، برای تا پایان سال بسته شده است و در 6 ماهه دوم اگر اتفاق خاصی نیفتد، موضوعی تغییر نخواهد کرد. البته در ابتدای سال هزینه‌های بندری و دموراژ نسبت به سال گذشته، بیش از ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرد و فشار مضاعفی را وارد آورد. منتها موضوعی که مشخصا روی قیمت برنج اثر زیادی خواهد گذاشت، نوسانات و افزایش نرخ ارز است.
آیا به نظر شما افزایش قیمت ۱۵ تا ۲۰ درصدی برنج اتفاق خواهد افتاد؟
اگر قیمت ارز تغییر کند، خیلی بیش از این خواهد بود. برنج، دومین کالای اساسی کشور و قوت قالب سفره‌ها است و تقریبا تنها چیزی که مردم می‌توانند با این هزینه‌های گران و مشکلات تورمی با آن ارتزاق کنند، برنج است که جزو کالاهای نسبتا ارزان محسوب می شود و باید هم ارزان بماند؛ چرا که با زندگی و سفره مردم سر و کار دارد و کالای اساسی است.
از سوی دیگر هم باید ببینیم که وضعیت ارزی کشور چگونه خواهد شد زیرا در ماه اخیر هم صحبت این بود که وقتی پایه‌های ارزی را اعلام کردند، در ابتدا حذف کرده بودند که سپس یک اصلاحیه خورد و از همین رو این احساس خطر وجود دارد که در ۶ ماه دوم اصلا پول نرسد.
بخشی از این یک میلیارد دلار که برای واردات یک میلیون تن برنج پیش‌بینی شده است، باید به پرداخت بدهی‌های 1402 به خارجی‌ها داده شود که می‌تواند یک بخشی را تا تیرماه پوشش دهد. برای شش ماهه دوم هم بعد از رفع ممنوعیت واردات برنج نمی دانیم که از اول آذر تا آخر سال چه اتفاقی خواهد افتاد.
اقتصادسبز آنلاین / اقتصاد سبز آنلاین / اقتصادسبز / اقتصاد سبز / صنایع غذایی / صنعت غذا / کشاورزی / پایگاه خبری صنعت غذا
