مریم حق بیان

اقتصادسبز آنلاین: ماکارونی یکی از فرآورده‌های مهم گندم است که تولید آن را به چینی‌ها نسبت داده‌اند و مورخان عقیده دارند این محصول در قرن 13 میلادی توسط مارکوپولو به اروپا و از آنجا به سایر کشور‌ها آورده شده است. صنعت ساخت ماکارونی ابتدا از ایتالیا به فرانسه سپس به دیگر مناطق اروپا برده شد. دستگاه ساخت ماکارونی در سال 1860 میلادی ساخته شد که توسط نیروی حیوان کار می‌کرد. به‌تدریج در طول 30 سال بعد دستگاه ساخت و ساز ماکارونی تغییر کرد و در سال 1934 دستگاه مکانیزه آن توسط یک شرکت فرانسوی ساخته و به بسیاری از کشورها صادر شد. طبق کتاب منتشر‌شده از سوی مؤسسه ملی ماکارونی، هنر ساخت ماکارونی مربوط به یک دوشیزه هندی است که هنگام تهیه خمیر نان، رشته‌هایی از ظرف بیرون افتاده و به صورت رشته‌رشته خشک می‌شود. بعد آن زن رشته‌ها را با آبگوشت می‌پزد و می‌خورد و می‌فهمد که غذای بسیار لذیذ و خوشمزه‌ای است و از آن پس ماکارونی ساخته می‌شود.
در حال حاضر ماکارونی یکی از فرآورده‌های پرمصرف در بسیاری از کشورهای جهان است. ماکارونی از نظر تکنولوژی جزء فرآورده‌هایی به نام پاستا است که شامل: اسپاگتی، ورمیشل، لازانیا، نودل و راویولی می‌شود. اختلاف این فرآورده‌ها در شکل و حالت فیزیکی آنهاست.
ایتالیا با تولید سالانه بیش از سه میلیون تن بزرگ‌ترین تولیدکننده ماکارونی در جهان است. ایتالیا در سال 1955، یک میلیون و 432 هزار و 900 تن اسپاگتی تولید کرد و 74 هزار تن از آن را صادر کرد. سالانه حدود 16 میلیون تن ماکارونی در سراسر جهان تولید می‌شود که 50 درصد آن در کشورهای اروپایی، 22 درصد آن در آمریکای جنوبی و مرکزی و 16 درصد آن در آمریکای شمالی، 4 درصد در خاورمیانه، 4 درصد در کشورهای آفریقایی و 2 درصد در دیگر کشورهای آسیایی تولید می‌شود. ایتالیا با تولید سالانه بیش از 3 میلیون تن بزرگ‌ترین تولیدکننده ماکارونی در جهان است. در بخش مصرف نیز ایتالیا با مصرف سرانه 26 کیلوگرم به ازای هر نفر، رتبه اول را دارد. تونس با مصرف سرانه 16 کیلوگرم، ونزوئلا با مصرف سرانه 12 و یونان با مصرف سرانه 11 کیلوگرم به ازای هر نفر، سه مصرف‌کننده برتر دنیا بعد از ایتالیا هستند. ایران با مصرف سرانه 6 کیلوگرم به ازای هر نفر در جایگاه هفتم دنیا و بعد از آمریکا قرار دارد. ارزش بازار پاستا در سال 2020 حدود 19 میلیارد دلار بود و پیش‌بینی‌شده که تا سال 2026 به بیش از 21 میلیارد دلار برسد. در بخش صادرات هم ایتالیا همچنان حرف اول را می‌زند. ایتالیا با ارزش 6/‌3 میلیون دلار صادرات، 29 درصد از بازار جهانی ماکارونی را در دست دارد. چین، کره‌جنوبی، ترکیه و تایلند با سهم 8، 7 و 6 درصدی در رتبه‌های دوم تا پنجم قرار دارند. آمریکا هم ششمین صادرکننده برتر دنیاست. سهم ایتالیا در سال 2020 به 47 درصد رسیده است. بزرگ‌ترین کشورهای واردکننده ماکارونی در جهان در سال 2020 آمریکا، آلمان و ژاپن بودند.
اولین کارخانه تولید ماکارونی‌ در آمریکا در سال 1848 در نیویورک تاسیس شد. شرکت New World Pasta بزرگ‌ترین تولیدکننده ماکارونی‌ در آمریکاست. در سال 1999 به عنوان یک شرکت خصوصی در صنعت ماکارونی‌ آغاز به کار کرد. این شرکت سابقاً در سال 1984 گروه پاستا را تشکیل داده بود. شرکت New World Pasta یک شرکت خانوادگی است. در ابتدا تنها در آمریکا بازاریابی می‌کرد اما هم‌اکنون وفاداری بسیاری از مشتریان در سراسر دنیا را کسب کرده است. یکی دیگر از شرکت‌های بزرگ تولیدکننده ماکارونی در آمریکا شرکت PRINCE است که از سال 1912 شروع به فعالیت کرد. این شرکت از گروه شرکت‌های New World Pasta است. بزرگ‌ترین کارخانه تولیدکننده پاستا در ایتالیا شرکت Barilla است که از سال 1877 شروع به کار کرد. این کارخانه یک شرکت خانوادگی است که توسط سه برادر تاسیس شده است. این شرکت 40 تا 45 درصد بازار ایتالیا و 25 درصد بازار آمریکا را در دست دارد و سالانه حدود چهار هزار تن پاستا تولید می‌کند.

چالش‌های بازار ماکارونی ‌
صنعت ماکارونی‌ با یک چالش جهانی رو به رو است. از یک طرف تولید ماکارونی نسبت به سال 1998، دو برابر شده است یعنی تولید ماکارونی از مقدار 6.4 میلیون تن به 13.1 میلیون تن رسیده است. گذشته از این در همین مدت تعداد کشورهای تولیدکننده از 27 کشور به 45 کشور افزایش یافت که به معنای رشد 66درصدی تولید ماکارونی‌ است. اما از طرف دیگر تعداد کشورهایی که حداقل یک کیلو مصرف سرانه در سال داشتند، از 29 کشور به 50 کشور رشد داشته که معنای آن افزایش 42درصدی میزان مصرف است. تولید و مصرف ماکارونی‌ در حال حاضر به طور یکسانی توزیع نمی‌شود و این امکان وجود دارد که در چند سال آینده بازار ماکارونی‌ همانند قبل پر‌رونق نباشد. با افزایش میزان تولید باید برای افزایش مصرف هم برنامه‌ریزی کرد. افزایش بیشتر تولید و کشورهای تولیدکننده بیشتر از افزایش مصرف است و تولیدکنندگان این صنعت باید بر روی یافتن بازارهای جدید برای فروش محصولات‌شان تمرکز کنند.

تولید ماکارونی‌ در ایران
در ایران نیز اولین کارگاه ماکارونی‌‌سازی در سال 1313 با دستگاهی ابتدایی و ساده شروع به فعالیت کرد و منحصراً مورد مصرف سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های خارجی و معدودی از افراد ایرانی که در ارتباط با این مراکز بودند، می‌شد. شاید به همین خاطر به ماکارونی رشته فرنگی نیز گفته می‌شود. به مرور زمان تولید ماکارونی در کشور افزایش یافت. تولید ماکارونی‌ در سال 1316، 20 تا 30 کیلو‌گرم به‌طور روزانه بود. در سال‌های اخیر مصرف ماکارونی در ایران بسیار بالا رفته است و به نظر می‌رسد در جیره غذایی مناطق شهری و حتی روستایی به طور دائم ماکارونی گنجانده شده و از آن استفاده می‌شود. در حال حاضر بیش از 300 واحد تولیدی کوچک و بزرگ مشغول فعالیت است. ظرفیت تولید ماکارونی در ایران بیش از 500 هزار تن در سال است. با وجود کیفیت خوب محصولات ایرانی اما واردات به‌صورت محدود از کشورهای ترکیه و ایتالیا برای فروش در فروشگاه‌های خاص صورت می‌گیرد. ایران در سال گذشته حدود 560 هزار تن ماکارونی تولید کرد و مصرف سرانه آن حدود 5/8 کیلو در سال است. صادرات بیشتر به کشورهای همسایه همچون عراق و افغانستان و تاجیکستان و همچنین کشورهای آفریقایی صورت می‌گیرد. با توجه به ظرفیت بالای تولید، ایران می‌تواند صادرات خود را افزایش دهد اما با وجود رقبایی همچون ترکیه مسیر پیشرفت بسیار دشوار است.

افزایش ۶۰ درصدی قیمت ماکارونی در سال جاری
این روزها ماکارونی در سبد خانوارها جای خود را باز کرده است چرا که علاوه بر پایین بودن نرخ آن می‌توانند بسیاری از نیازهای غذایی مصرف‌کنندگان را تامین کنند از این‌رو ثبات قیمت آن برای مردم حایز اهمیت است. در حال حاضر تولیدکنندگان این صنعت زیرمجموعه 2 انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماکارونی ایران و انجمن صنفی کارفرمایان کارخانجات ماکارونی ایران کار خود را پیش می‌برند. انجمن تولیدکنندگان از آنجایی‌که گندم را با نرخ سال گذشته از دولت دریافت کرد قیمت ماکارونی در سال جاری را افزایش نداد این در حالیست که انجمن صنفی کارفرمایان کارخانجات ماکارونی به‌دلیل خرید گندم آزاد و همچنین بالا رفتن هزینه عوامل تولید، قیمت ماکارونی در سال جاری را 60 درصد افزایش دادند.

محسن امینی مدیر عامل شرکت زر ماکارون در این رابطه گفت: این روزها ماکارونی در سبد خانوارها جای گرفته است چرا که قیمت آن به‌ نسبت سایر اقلام خوراکی چون برنج کمتر است.وی در ادامه با تشریح چگونگی محاسبه قیمت ماکارونی، بیان کرد: قیمت ماکارونی براساس توافق سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان با 2 انجمن ماکارونی کشور یعنی انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماکارونی و انجمن کارفرمایان ماکارونی محاسبه می‌شود.
این فعال اقتصادی ادامه داد: سال‌هاست که قیمت‌گذاری دستوری اجرا نمی‌شود و تولیدکنندگان با احتساب هزینه تولید قیمت ماکارونی را محاسبه می‌کنند آنها با احتساب قیمت آرد، هزینه بسته‌بندی، کارگر، سود تولیدکنندگان و … به قیمت نهایی می‌رسند.
به گفته وی، دولت در سال جاری گندم را با نرخ بالاتری از کشاورزان خریداری کرد اما در جهت حمایت از سفره‌های مردم تا بیش از این کوچکتر نشوند گندم را با نرخ سال گذشته در اختیار صنعتگران قرار داد.
این فعال اقتصادی ادامه داد: انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان ماکارونی باوجود افزایش سایر هزینه‌های تولید به‌غیر از نرخ گندم قیمت ماکارونی در سال جدید را افزایش نداد.
رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران با اشاره به دو نرخی شدن قیمت ماکارونی در بازار، خاطر نشان کرد: همانگونه که اشاره کردم انجمن کارفرمایان ماکارونی باتوجه به افزایش هزینه تولید قیمت محصول نهایی را بالا بردند. به همین دلیل هم‌اکنون قیمت ماکارونی در بازار 2 نرخی شده است برخی از کارخانه‌ها با قیمت سال گذشته و برخی دیگر با قیمت جدید این محصول را عرضه می‌کنند.وی ادامه داد: انجمن تولیدکنندگان ماکارونی بر این باور است تا زمانی که تولیدکنندگان گندم را باقیمت سال گذشته از دولت دریافت می‌کنند نباید افزایش نرخ را اعمال کنند. باید به این نکته اشاره کنم که دولت به این تولیدکنندگانی که گندم را با نرخ آزاد خریداری کردند پیشنهاد داد که گندم آنها را خریداری و دوباره آن را با نرخ دولتی به آنها می‌فروشد که چنین پیشنهادی مورد موافقت آنها قرار نگرفت. امینی با اشاره به ثبات قیمت ماکارونی تا پایان سال، افزود: بنا به گزارش تعزیرات استان البرز برخی از تولیدکنندگان این صنعت افزایش قیمت را اعمال نکردند.وی کیفیت ماکارونی تولید شده در ایران را صادراتی عنوان کرد و افزود: ماکارونی تولید شده در کارخانه‌های تولیدی به کشورهای آفریقای جنوبی، کنیا، اتیوپی، سوئد، آلمان و ایتالیا صادر می‌شود چراکه تفکر ما در تولید صادراتی است.

قیمت گندم یکی از مولفه‌های تولید است

همچنین در این رابطه مهرداد نوری رییس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایان کارخانجات ماکارونی ایران گفت: مقرر شده است شرکت‌های که گندم را به صورت مستقیم از دولت خریداری نمی‌کنند تغییر نرخ را در سال جاری اعمال کنند اما از سوی دیگر واحدهایی که گندم دولتی دریافت می‌کنند تغییر نرخی نداشته باشند.وی با بیان این‌که نمی‌توان انتظار داشت با ثابت نگه داشتن یکی از مولفه‌های تولید قیمت محصول نهایی ثابت بماند، افزود: درست است دولت قیمت خرید گندم را تغییر نداد اما اینجا این پرسش مطرح است که آیا توانست قیمت آرد و سایر عوامل تولید را ثابت نگه دارد؟
این فعال اقتصادی ادامه داد: سال گذشته تولیدکنندگان گندم را کیلویی 2 هزار و 700 تومان خریداری می‌کردم و برای حمل آن از بندرعباس کیلویی 300 تومان کرایه پرداخت می‌کردند این در حالیست که در سال جاری تولیدکنندگان برای حمل هر کیلو گندم 780 تومان پرداخت می‌کنند پس کرایه حمل بیش از 100 درصد افزایش پیدا کرده است.
وی با اشاره به افزایش سایر عوامل تولید خاطر نشان کرد: دولت هزینه دستمزد را 39 درصد افزایش داد همچنین علاوه بر این قیمت سلفون نیز در سال جاری 70 درصد افزایش نرخ را تجربه کرد از این‌رو نمی‌توان انتظار داشت با ثابت ماندن قیمت گندم نرخ ماکارونی هم باید ثابت بماند و تولیدکنندگان همچنان محصول خود را با نرخ اردیبهشت سال گذشته عرضه کنند این مسأله معقول به نظر نمی‌رسد.به گفته نوری، مدتهاست که به ما می‌گویند با دولت همراه باشید و مراعات حال دولت جدید را بکنیداما باید بگویم تولیدکنندگان تا یک مسیر می‌توانند با دولت همراه و هم‌ مسیر باشند و باید سود و زیان خود را در نظر بگیرند.
این فعال اقتصادی بابیان اینکه سازمان حمایت بر روی قیمت ماکارونی ساده 500 گرمی و 700 گرمی نظارت خود را اعمال می‌کند، افزود: قیمت ماکارونی‌های غنی شده مشمول رصد قیمت نیستند.
وی با بیان این‌که در سال 1400 تولیدکنندگان گندم را کیلویی 5هزار و430 تومان از کشاورزان خریداری کردند، افزود: این نرخ خرید به این معنی است که تولیدکنندگان 100 درصد گندم را گران‌تر از سال گذشته خریداری کردند. پس تولیدکننده اگر بخواهند 100 درصد قیمت ماکارونی را نسبت به سال گذشته افزایش بدهند باید این محصول را بسته‌ای 17 هزار و 200 تومان بفروش برساند این در حالیست که آنها ماکارونی را بسته‌ای 13هزار و 900 تومان می‌فروشند. تولیدکنندگان گندم را 100 درصد گران‌تر خریداری کردند اما محصول را 100 درصد گران نکردند.نوری در پایان بیان کرد: تولیدکنندگانی که ماکارونی 500 گرمی را بسته‌ای 13 هزار و 900 تومان عرضه می‌کنند در هر بسته هزار و 300 تومان به دولت مالیات بر ارزش افزوده پرداخت می‌کنند. یعنی کسانی‌که گندم را 100درصد گران‌تر خریداری کردند اما 60 درصد افزایش قیمت اعمال کردند؛ اما 100درصد بیشتر از سایر تولیدکنندگان به دولت مالیات ارزش افزوده پرداخت می‌کنند.

رسول مژده شفق، مشاور انجمن صنفی کارفرمایان کارخانجات ماکارونی،نیز اظهار کرد: به دلیل مشکلات ناشی از تحریم، امکان مبادلات پولی و بانکی به خیلی از کشورهای آفریقایی و آسیایی وجود ندارد، عمده صادرات ایران به کشورهای عراق و افغانستان و مقداری هم به کشور پاکستان انجام می‌شود. مبادلات پولی نیز از طریق ریال و بر اساس نرخ روز دلار محاسبه می‌شود.
به گفته وی کشورهای آفریقایی نیز در گذشته یکی از بازارهای هدف صادرات ماکارونی ایرانی بودند، اما در سال‌های اخیر به دلیل مشکلات ناشی از تحریم، نبود خطوط کشتیرانی و نیامدن رایزن‌ها به ایران هزینه‌های مضاعف برای صادرات به بازارهای آفریقا به تولیدکنندگان و صادرکنندگان تحمیل شده، به طوری که باید ماکارونی را به بنادر یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس ببرند، تخلیه و بارگیری کنند، اسناد را تحویل دهند و بعد دوباره محموله بارگیری شود.
مشاور انجمن صنفی کارفرمایان کارخانجات ماکارونی با بیان این‌که در این شرایط هزینه مضاعفی برای صادرات ماکارونی تحمیل می‌کند که قدرت چانه زنی برای رقابت در بازارهای هدف را می‌گیرد، تصریح کرد: همین شرایط باعث شده کشورهای آفریقایی را از دست بدهیم، چرا که رقبای ایران مثل ترکیه و مصر به ‌مراتب ماکارونی را ارزان تر از ایران در این کشورها عرضه می‌کنند.
به گفته وی مشکل سوم صادرکنندگان تعهدات بازگشت ارز است که دولت با یک تصمیم خلق الساعه از سال ۱۳۹۷ همه صادرکنندگان را مکلف کرد بر اساس میزان صادراتی که انجام دادند پیمان سپار باشند یا به عبارت دقیق‌تر برگشت ارز حاصل از صادرات بر اساس نرخ نیما یکی از چالش‌های اصلی صادرکنندگان است.
چرا که نرخ ارز برای صادرات با نرخی که باید به دولت برگردانند متفاوت است. تولیدکنندگان بر اساس نرخ ارز آزاد تولید می‌کنند، اما دولت با نرخ ارز نیما از آنها خرید می‌کند.

تناقض کاهش نرخ ارز و افزایش قیمت مواد اولیه
شفق همچنین با بیان این‌که کاهش نرخ ارز از حدود پنج ماه پیش به مشکل دیگر برای صادرکنندگان تبدیل شده، اظهار کرد: کاهش نرخ ارز باعث کاهش انگیزه صادرات می‌شود. این در حالی است که در ماه‌های اخیر به دلیل افزایش شدید هزینه‌های تولید قیمت تمام شده افزایش یافته است. ‌این یک تناقض است که از طرفی نرخ ارز کاهش و از طرف دیگر قیمت تمام شده افزایش یافته است. بنابراین امکان اینکه صادر کنندگان بتوانند با قیمت قبلی صادر کنند از بین رفته است و قیمت پایه صادراتی به شدت افزایش خواهد یافت که امکان صادرات را از بین می‌برد. به گفته وی ظرفیت صادرات کشور در بهترین حالت زیر ۱۰۰ هزار تن و حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار تن است. در سال‌های اخیر نیز صادرات این محصول بین ۵۰ تا ۶۰ هزار تن در نوسان بوده است.

مشکلات و تنگناهای صنعت ماکارونی

رضا جواهرفروش‌، مدیرعامل انسی ماکارون نیز گفت‌: متاسفانه صادرات به دلیل پیمان‌های ارزی دولت، مصوبات خلق‌الساعه در مورد صادرات، ممنوعیت‌های صادراتی و وارداتی و بی‌اطلاعی تولیدکنندگان از تصمیمات دولتی در دوره‌های مختلف با مشکلات بزرگی روبه‌رو است و این موضوعات باعث آسیب جدی به قراردادهای بلندمدت شرکت‌ها شده است و صادرات محصول در نتیجه مصوبه‌ها و محدودیت‌ها کاهش یافته است.

وی در ادامه افزود: در کشورهای توسعه‌یافته دنیا یک ارگان و در ایران ۲۲ ارگان دولتی و خصوصی در حوزه صادرات تصمیم می‌گیرند و با تمام تلاشی که بخش‌خصوصی انجام می‌دهد، باز هم به همین دلایل بسیاری از بازارهای صادراتی را از دست داده‌ایم. به عنوان مثال به دلیل بهای ارز و بی‌توجهی به قدرت‌های رقابتی و توسعه‌ای کشورهای ترکیه، مصر و… بازار عراق از دست رفت که دلیل آن نیز بی‌اطلاعی بخش دولتی و تصمیم‌گیر است که از تصمیمات و سیاست‌های توسعه‌ای کشورهای دیگر و همچنین مشکلات داخلی بی‌خبر است. به گفته وی زمانی که مصرف‌کننده عراقی محصول صادراتی ایران را غذای دام و طیور می‌کند یا آن را آتش می‌زند، نشان می‌دهد از منظر استانداردها، بازارهای صادراتی را از دست داده‌ایم. به گفته جواهرفروش، انسی جزو اولین شرکت‌های تولیدکننده ماکارونی در ایران بوده که به دلیل کیفیت مناسب تولیدات، توانسته بازارهای جهانی را در اختیار بگیرد، هرچند در خلال دهه‌های گذشته بیشتر فعالیت خود را معطوف به رشته آش کرده، اما در سال‌های اخیر قدم‌های بزرگ‌تری در حوزه ماکارونی برداشته است و اکنون در تلاش است با روش‌های جدید در بازار داخل گام بردارد.

«گندم» پاشنه آشیل ماکارونی
وی در مورد مشکلات تولید ماکارونی در ایران با بیان اینکه ماده اولیه مورد نیاز ما گندم است، افزود: تولیدکنندگان بر مبنای قیمت دولتی ۲هزار و ۷۰۰ تومانی و بر حسب میزان تولید، دارای سهمیه گندم هستند که البته گندم مختص ماکارونی نیست. از طرفی به دلیل معضلات تولید گندم به‌خصوص تولید گندم دوروم، گندم مخصوص نان توسط دولت تحویل می‌شود که به دلیل ناخالصی بالای آن روی کیفیت ماکارونی اثر منفی گذاشته است. از سوی دیگر سهمیه‌هایی که شرکت بازرگانی به تولیدکنندگان تخصیص می‌دهد، اغلب صوری و روی کاغذ اختصاص یافته است؛ این در حالی است که گندم وارداتی از کیفیت خوبی برخوردار است، اما واردات آن با محدودیت روبه‌رو است و این مساله باعث شده گندم داخلی مصرف کنیم که هزینه‌های زیادی برای تولید به وجود آورده است. مدیرعامل انسی ماکارون با بیان این‌که در حوزه بسته‌بندی، سلفون و مشتقات پلیمری و کارتن و کاغذ و… با رشد قیمت شدیدی روبه‌رو هستیم، افزود: به عنوان مثال سلفون در حدود ۳۰۰درصد افزایش قیمت را در نتیجه ارز تجربه کرده است و تا زمانی که نوسانات قیمت در این حوزه درست نشود، هیچ جهشی در تولید ایجاد نخواهد شد. متاسفانه افزایش نرخ ارز به دلیل بی‌ثباتی هزینه‌های تولید نتوانسته به رشد صادرات منتهی شود، زیرا هزینه‌های تولید صادراتی نیز به شدت رشد کرده است..

کاهش ۵۰ درصدی تولید ماکارونی/ گندم دوروم کمیاب شد

خشکسالی، کاهش گندم دوروم و افزایش هزینه‌های تولید باعث کاهش تولید و صادرات ماکارونی شده و عضو انجمن تولید کنندگان ماکارونی از کاهش ۵۰ درصدی تولید این محصول خبر داده است.
برخی از مزارع تولید گندم دوروم تبدیل به شالیزار برنج شده و سود آوری بیشتر برنج تولید گندم مخصوص ماکارونی و صنایع غذایی را کاهش و این صنایع را با مشکل مواجه کرده است.
سید یاسر میر احمدی عضو انجمن صنفی کارفرمایان و تولید کنندگان ماکارونی در این باره می‌گوید: گندم یارانه‌ای با نرخ هر کیلوگرم 2700 تومان برای تولید ماکارونی در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌گیرد اما میزان اختصاص به اندازه کافی نیست.
وی افزود: تولید‌کنندگان به اندازه ظرفیت تولید خود نمیتوانند گندم از دولت خریداری کنند به همین دلیل مجبور هستند بخشی از نیاز خود را از بازار آزاد تامین کنند و قیمت تمام شده بالا می‌رود.
وی با اشاره به این‌که ظرفیت تولید ماکارونی در ایران یک میلیون و دویست هزار تن است ادامه داد: با وجود این ظرفیت تولید تنها حدود 750 هزار تن از این محصول در کشور تولید می‌شود، زیرا هزینه تولید در ایران به دلیل افزیش قیمت مواد بسته بندی، حمل و نقل و نیروی انسانی بالا رفته است، اما قیمتی که سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان سال 99 تعیین شده تا کنون تغییری نکرده است.
وی تصریح کرد: در این شرایط تولید صرفه اقتصادی چندانی ندارد و باعث شده که سهم ایران از بازار جهانی ماکارونی به 7 دهم درصد برسد در حالی که سهم ترکیه از این بازار حدود 10 درصد است.
میر احمدی با اشاره به اینکه سرانه مصرف ماکارونی در ایران 6 کیلو است در حالی که سرانه کشورهای اروپایی 26 کیلو است، گفت: در ایران برنج جزو نخستین محصولات در سید کالایی خانوار است، اما در کشورهای اروپایی بیشترین تقاضا برای ماکارونی وجود دارد، از طرف دیگر در سال‌های اخیر تورم و کاهش قدرت خرید باعث کاهش تقاضایی مصرف در ایران شده است و مصرف کننده‌ها بیشتر به سمت مصرف نان رفته‌اند.

بیشتر بخوانید: جدیدترین مزرعه هوشمند جهان در ایتالیا تاسیس شد

میراحمدی با بیان این‌که گندمی که به تولیدکننده‌های ماکارونی داده می‌شود ویژه تولید ماکارونی نیست، اظهار کرد: گندمی که در حال حاضر به تولیدکننده‌ها داده می‌شود ویژه تولید نان است، به‌همین دلیل برای تولید ماکارونی کیفیت پایینی دارد. به عبارت دیگر برای تولید آرد ویژه ماکارونی هر کیلو گندم تنها 30 درصد از آن آرد را تامین می‌کند، اما درباره آردهای معمولی اینگونه نیست
عضو انجمن صنفی کارفرمایان و تولید کنندگان ماکارونی با اشاره به اینکه مشکلاتی که در شرایط کنونی برای تولید و تامین سرمایه در گردش وجود دارد باعث شده که تولیدکننده‌های ماکارونی بخشی از بازارهای صادراتی خود را از دست بدهند، گفت: در شرایط کنونی در ایران 22 ارگان دولتی و خصوصی برای صادرات محصولات تصمیم می‌گیرند، در حالی است که در دنیا تنها یک ارگان برای قوانین و مقررات صادرات تصمیم گیری می‌کند؛ صدور مصوبات و دستورالمل‌های بخشی صادرات کالا را تحت تاثیر قرار داده است.
وی با اشاره به اینکه در ایران قبلاً گندم دوروم که محصول تولید ماکارونی است کشت می‌شد، گفت: قبلا در استان‌های خوزستان و فارس گشت گندم دوروم انجام می‌شد که در شرایط کنونی این زمین‌ها به گشت برنج اختصاص پیدا کرده اند، به همین دلیل آرد ویژه ای ماکارونی باید از طریق واردات تامین شود.
میراحمدی با تاکید بر این‌که تامین آرد با کیفیت کمک می‌کند تا شرکت‌ها بتوانند ارزآوری بیشتری از طریق صادرات ماکارونی و … داشته باشند، گفت: به طور قطع اختصاص سهمیه گندم وارداتی برای توسعه صادرات می‌تواند یک راه حل موثر باشد.

ردپای دولت روی فنر قیمت
یکی از جدی‌ترین چالش‌ها در حوزه کالاهای اساسی، قیمت‌گذاری دستوری کالاهای مختلف است که اغلب منجر به جهش قیمتی آنها می‌شود. این امر مانند قیچی دو لبه عمل کرده و در برهه‌هایی با تحت‌فشار قرار دادن تولید به کنترل قیمت‌های مصرف منتهی می‌شودولی در برهه‌ای دیگر باعث جهش ناگهانی و غیرمنتظره قیمت مصرف‌کننده می‌شود و در هر دو برهه تأثیر مخربی از خود بر جای می‌گذارد.
این شیوه منسوخ که از دیرباز توسط دولت‌های گوناگون با شدت و ضعف‌های مختلف امتحان شده، نشان می‌دهد دولت برای کنترل قیمت تا آنجا که می‌تواند تولیدکننده را تحت‌فشار قرار می‌دهد ولی پس از رسیدن به نقطه بحران در تولید، بخش یا تمام این فشار به مصرف‌کننده تحمیل شود.
این مسأله در سال‌های گذشته در همه صنایع آثار منفی زیادی بر جای گذاشته است و باید گفت حتی زمانی که فشار از تولیدکننده به مصرف‌کننده منتقل می‌شود بازهم هزینه‌های آن بر دوش تولید است، زیرا افزایش قیمت‌ها به‌صورت جهشی روی میزان مصرف اثر منفی بر جا گذاشته و بازار را به سمت رکود می‌برد و تاوان آن را بازهم واحدهای تولیدی می‌دهند.
دلیل تمام این عوارض را باید در یک اصرار نادرست دولت مشاهده کرد؛ اصرار بر قیمت‌گذاری دستوری محصولات نهایی توسط دولت که آثار آن را بر بازارهای مختلف و در صنایع متفاوت شاهد هستیم.

سرچشمه بحران در صنعت ماکارونی
در این ‌بین یکی از کالاهایی که قیمت‌گذاری دستوری در آن بحران‌های جدی را ایجاد کرده است محصول ماکارونی است. افزایش شدید قیمت این محصول در روزهای اخیر به دلیل محدودیت‌های دولت در سال‌جاری و جلوگیری از رشد منطقی و تدریجی قیمت رخ ‌داده است و این در حالی است که هزینه‌های تولید در این صنعت به‌ شدت افزایش ‌یافته است و تولیدکنندگان می‌گویند در حال حاضر این صنعت با نیمی از ظرفیت خود مشغول فعالیت است. رشد حدودا 60 درصدی قیمت در هفته گذشته به دلیل تاخیر دولت در افزایش منطقی و تدریجی قیمت، احتمالا می‌تواند روی سطح مصرف این محصول اثر منفی بر جای بگذارد و این در حالی است که تولیدکنندگان انتظار دارند در شرایطی که هزینه دستمزد 40درصد افزایش می‌یابد و خرید مواد اولیه و بسته‌بندی باقیمت‌های سال گذشته غیرممکن است، دولت لااقل به‌اندازه تورم سالانه قیمت‌ها را افزایش دهد اما دولت صرفاً به دلیل تخصیص آرد نیمه یارانه‌ای به این صنعت و صنایع مشابه، سیاست نادرستی را در پیش می‌گیرد و در برابر هر نوع اظهارنظر کارشناسی ایستادگی می‌کند. چالش قیمت محصول نهایی در شرایطی است که کُمیت دولت در تامین مواد اولیه نیز می‌لنگد. به‌عنوان‌مثال کاهش تامین گندم دوروم که گندم موردنیاز برای صنعت ماکارونی است، یکی از چالش‌های جدی در این صنعت است. تولیدکنندگان با ابراز نارضایتی از سیاست‌های دولت در تخصیص آرد موردنیاز تولید ماکارونی می‌گویند دلیل ناتوانی دولت در تامین نیاز آرد نیز تخصیص یارانه به این محصول است و این در حالی است که صنایع مختلف مصرف‌کننده آرد خواستار حذف یارانه‌ها هستند و معتقدند اگر دولت به آنها اجازه دهد گندم موردنیاز را از کشاورز با قیمت‌های رقابتی خریداری کنند یا از خارج وارد کنند مشکل تامین آرد برطرف می‌شود به‌شرط آنکه دولت هم ‌دست از قیمت‌گذاری دستوری بردارد.