اقتصادسبز آنلاین: متأسفانه در حوزه صادرات شرایط امیدوارکننده‌ای در صنعت وجود ندارد و طی سال‌های اخیر روند ناامیدکنندهای در صادرات تجربه شده است… آنچه خواندید بخشی از صحبت‌های مهندس پیمان فروهر دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان آب‌های معدنی و آشامیدنی کشور است که در ادامه ماحصل آن را با هم می‌خوانیم:
ارزیابی خود را از آخرین وضعیت صنعت بسته‌بندی آب و چشم‌انداز پیش روی آن در کشور بفرمایید؟
ضمن قدردانی از شما گرامیان در اقتصاد سبز که نه تنها پیشگام در اطلاع‌رسانی از آخرین اخبار صنایع غذایی و آشامیدنی بوده‌اید کشور و جهان بوده‌اید بلکه همواره خود را موظف به همراهی و مساعدت با صاحبان این صنعت در رفع موانع و مشکلات آنها دانسته‌اید و در این راه ازهیچ کوششی دریغ نکرده‌اید.صنعت بسته‌بندی آب در دوران پاندمی به مانند برخی از صنایع متحمل آسیب‌هایی در فروش و عرضه محصولات شد که از آن جمله می‌توان به کاهش قابل توجه فروش محصولات به‌ویژه در احجام یک نفره (نیم لیتر و کمتر از آن ) اشاره نمود که ناشی از محدودیت‌های اجتماعی و تعطیلی اماکنی از جمله مراکز تفریحی، رستوران‌ها، ورزشگاه‌ها، موزه‌ها، سینماها … و همچنین کاهش شدید گردشگری و فعالیت‌های توریستی بوده است و بدیهی‌ست که بیشترین آسیب محدودیت‌های مذکور متوجه شرکت‌هایی بود که محصولات با احجام کمتر از نیم لیتر به عنوان محصولات پرفروش آنان محسوب می‌گردید.از سوی دیگر اگرچه در سال جاری شاهد تابستانی گرم و خشک و رونق فصلی در فروش محصولات در سطح کشور بوده ایم لکن در یک نگاه کلی به نظر میرسد از ابتدای سال تا امروز نسبت به مدت مشابه در سال قبل حدود 35 درصد از حجم تولیدات کاسته شده است و اینگونه انتظار می‌رود که در چشم‌انداز پیش‌رو به دلیل همبستگی معنا‌دار مقدار فروش محصولات و شاخص معیشت خانوار شاهد توقف و یا کاهش مصرف محصولات این صنعت در کشور باشیم، به تعبیری با توجه به دسترسی هموطنان عزیزمان به آب شرب شهری با قیمت ارزان در بیش از 90 درصد از جغرافیای کشور بدیهی‌ست که هر تلنگر معیشتی به خانوار موجب اثر مستقیم آن در کاهش فروش و مصرف آب‌های بسته‌بندی می‌گردد و تردیدی نیست که توسعه فرهنگ مصرف آب بسته‌بندی تنها در سایه افزایش مصرف این محصول در طبقه متوسط جامعه محقق خواهد شد و نه صرفا در دهک پردرآمد کشور.
سرانه مصرف آب بسته‌بندی در ایران نسبت به سایر کشورهای جهان به‌ویژه برخی همسایگان چگونه است؟
اگرچه طی یک دهه گذشته شاهد افزایش سرانه مصرف آب بسته‌بندی در ایران بوده‌ایم لکن این افزایش می‌توانست از سرعت و مقدار به مراتب بهتری برخوردار گردد و چنانچه شرایط کلان اقتصاد کشور در مسیری بهتر از آنچه تا این لحظه طی کرده است قرار داشت بدون شک شاهد افزایش قابل تحسینی در سرانه مصرف این محصولات می بودیم. در حال حاضر سرانه مصرف تقریبی آب‌های بسته‌بندی در کشور در محدوده 25 لیتر می‌باشد که این مقدار در مقایسه با کشورهایی چون ترکیه با سرانه بیش از 150 لیتر، امارات با سرانه بیش از 140 لیتر، یونان بیش از 100 لیتر، عربستان صعودی بیش از 200 لیتر، آلمان بیش از 135 لیتر، فرانسه بیش از 140 لیتر، اندونزی بیش از 12 لیتر، , … از مقدار بسیار کمتری برخوردار می‌باشد که پیش از این به دلیل عدم افزایش آن در کشور پرداخته شد.
وضعیت صادرات محصولات این صنعت در حال حاضر چگونه است ؟
متأسفانه در حوزه صادرات نیز شرایط امیدوار کننده ای در این صنعت وجود ندارد و طی سال‌های اخیر روند ناامیدکنندهای در صادرات تجربه شده است، به طور کلی موانع صادرات آب‌های بسته‌بندی را می‌توان در 4 دلیل عمده زیر ارزیابی نمود: آب بسته‌بندی از یکسو از وزن و حجم بالا و از سوی دیگر از قیمتی اندک برخوردار می‌باشد و لذا کرایه حمل در این صنعت چه در بازار داخل و چه در حوزه صادرات همواره یکی از چالش‌های بزرگ و موانع مهم محسوب می‌گردد و با توجه به عدم دسترسی به ناوگان ارزان حمل و نقل و تسهیلات مربوطه و افزایش سالانه کرایه حمل که گاها در یک سال به دفعات اعمال می‌شود موجبات افزایش قیمت تمام شده و کاهش توان رقابتی با سایر رقبای منطقه‌ای فراهم می‌گردد. هزینه‌های تأمین مالی برای واحدهای تولیدی در ایران در مقایسه با سایر کشورها به مراتب بالا و سرسام‌آور می‌باشد، نرخ بهره تسهیلات بانکی در ایران طی سال‌های اخیر از تمامی کشورهای منطقه بالاتر بوده است است و بدیهی است که این مؤلفه تأثیر بسزایی در قیمت تمام شده محصولات خواهد داشت و موجب کاهش توان رقابتی می‌گردد. از دیگر موانع صادراتی این صنعت می‌توان به حضور ناکافی تولیدکنندگان در نمایشگاه‌های بین‌المللی اشاره نمود، به عبارتی تولیدکنندگان باید با در اختیار داشتن تقویم نمایشگاه‌های بین‌المللی صنعت غذا و آشامیدنی درکشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای دارای پتانسیل صادراتی نسبت به حضور در این نمایشگاه‌ها و معرفی محصولات و نهایتاً فروش و صادرات به انها اقدام نمایند این در حالیست که متأسفانه بیش از 95 درصد از شرکت‌های تولیدی به‌دلیل مشکلات مالی و ضعف اقتصادی امکان انجام چنین فعالیت‌های بازاریابی صادراتی را ندارند و از آن بدتر اینکه در این فرآیند از تسهیلات مؤثر و قابل توجهی نیز برخوردار نیستند.حضور و مشارکت تولیدکنندگان در این نمایشگاه‌ها در حد صفر است و نکته مهم این است که این عدم مشارکت تنها مختص به صنعت بسته‌بندی آب نیست و در سایر صنایع دیگر نیز تنها تعداد معدود و قابل صرفنظری از کل واحدهای صنعتی در هریک از سرفصلهای صنعتی در نمایشگاه‌ها حضور دارند و متأسفانه شرایط اقتصادی حاکم بر تولید اجازه چنین سرمایه‌گذاری‌ها و فعالیت‌هایی را به بخش اعظم واحدهای تولیدی نمی‌دهد.همچنین نا امنی ناشی از شرایط جنگی چند سال اخیر در بازارهای صادراتی متعارف در این صنعت همچون عراق و افغانستان را می‌توان از دیگر دلایل کاهش صادرات در این صنعت بر شمرد، البته که تاسیس و راه‌اندازی واحدهای تولیدی در کشورهای مذکور نیز از دیگر دلایل کاهش روند صادرات به آنها بوده است.
