سرویس بین‌الملل اقتصادسبز- رکسانا غلامی:

اقتصادسبز آنلاین: مردم برای هزاران سال از آدامس استفاده کرده‌اند. برخلاف آدامس‌های قدیمی که از شیره درختانی مانند صنوبر یا چیلی مانیلکارا (Manilkara chicle) ساخته می‌شدند، برای ساخت آدامس‌های امروزی از لاستیک مصنوعی استفاده می‌شود.

در این مقاله فواید آدامس برای سلامتی و ضرر‌هایی که ممکن است برای شما داشته باشد مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

آدامس چیست؟

آدامس یک ماده لاستیکی نرم است که به‌گونه‌ای طراحی شده که مناسب جویدن باشد نه قورت دادن. برخی مواد سازنده ان ممکن است از برند تا برند متفاوت باشد اما به طور کلی تمامی آدامس‌ها حاوی این مواد پایه هستند:

چسب: چسب ماده‌ای لاستیکی و غیر قابل هضم بوده که آدامس را قابل جویدن می‌کند.

صمغ: معمولا به منظور افزایش استحکام و کنار هم نگه داشتن اجزای آدامس به ان اضافه می‌شود.

مواد پر‌کننده: از موادی مانند کلسیم کربونات یا پودر تالک استفاده می‌شود تا به آدامس تار و پود داده شود.

مواد نگه دارنده: از آن‌ها به منظور افزایش عمر مفید آدامس استفاده می‌شود که محبوب‌ترین آنها ماده‌ای ارگانیک به نام هیدروکسی توولین بوتیله شده (NHT) است.

نرم کننده‌ها: از موادی مانند پارافین یا روغن‌های گیاهی به منظور حفظ رطوبت و جلوگیری از سفت شدن آدامس استفاده می‌شود.

شیرین کننده‌ها: انواع محبوب آن شامل نیشکر چغندر قند و شربت ذرت است. اگرچه آدامس‌های بدون قند از الکل‌های قندی مانند زایلیتول یا شیرین کننده‌های مصنوعی مانند اسپارتام تشکیل شده‌اند.

طعم دهنده‌ها: این مواد می‌توانند طبیعی یا مصنوعی باشند و باعث خوش طعم کردن آدامس‌ها می‌شود.

اکثر تولید کننده‌ها طرز تهیه دقیق محصولاتشان را به صورت یک راز مخفی نگه می‌دارند.
آدامس خوراکی ای ست که به هیچ‌وجه قورت دادن آن توصیه نمی‌شود. با این حال، تمام مواد اولیه استفاده شده در پروسه تولید آدامس باید دارای درجه مواد‌غذایی بوده و برای مصرف انسان مناسب باشد.
آدامس آبنباتی ست که با ترکیب کردن مواد پایه و شیرین کننده‌ها با یک دیگر تولید می‌شود. این خوراکی برای جویدن بوده و نباید قورت داده شود.

آیا مواد اولیه آدامس سالم هستند؟

آدامس در کل خوراکی سالمی است. اگر چه برخی برند‌ها از موادی در محصولات خود استفاده می‌کنند که بحث بر‌انگیز بوده و ممکن است مشکل ساز شود. اما با این وجود مقدار آن‌ها انقدر کم بوده که بعید است تأثیر منفی ای بر روی بدن داشته باشد.

هیدروکسی توولین بوتیله شده (BHT):
بی اچ تی (BHT)، انتی اکسیدانی است که به عنوان ماده نگه دارنده به مواد‌غذایی فرآوری شده اضافه می‌شود. این ماده از فاسد شدن غذا جلوگیری کرده و زمان ماندگاری آن را بالا می‌برد.در برخی مطالعات نشان داده شده که مصرف دوز بالای این ماده باعث بروز سرطان در حیوانات می‌شود. اگرچه این اتفاق همیشگی نیست. به طور کلی مطالعات انسانی کمی در این زمینه صورت گرفته و تاثیر ان بر روی انسان تا حدودی ناشناخته است. دوز‌های پایین مصرفی که چیزی حدود 0.11 میلی گرم در پوند (0.25 میلی‌گرم در کیلوگرم) است توسط اف دی ای (FDA) و ای اف اس ای (EFSA) کاملا ایمن تلقی می‌شود.

دی اکسید تیتانیوم (Titanium Dioxide): دی‌اکسید تیتانیوم یک افزودنی غذایی است که با افزوده شدن به محصولات تأثیرات سفید‌کنندگی داشته و همچنین بافت نرمی نیز به آنها می‌دهد. در برخی از مطالعات مشاهده شده که دوز‌های بالای مصرفی این ماده باعث تخریب اندام‌ها و ایجاد مشکلات روانی در موش‌ها می‌شود. با این‌حال تأثیرات ان بر روی انسان هنوز ناشناخته است.می‌توان گفت مقدار و نوع تیتانیوم اکسیدی که مردم امروزه مصرف می‌کنند به‌صورت کلی امن در نظر گرفته شده است. اما با این حال انجام تحقیقات بیشتر امری ضروری ست.

اسپارتام: اسپارتام شیرین کننده‌ای مصنوعی است که به طور معمول به خوردنی‌های فاقد قند اضافه می‌شود. این ماده بسیار بحث بر‌انگیز بوده و گفته می‌شود دایره ای از مشکلات را از سردرد تا چاقی و حتی سرطان در بر می‌گیرد.با این‌حال هنوز مدرکی مبنی بر سرطان زا بودن این ماده وجود ندارد. شواهدی نیز که برای نشان دادن ارتباط میان اسپارتام و سردرد وجود دارد هنوز به طور کامل اثبات نشده است. به طور کلی می‌توان گفت که اگر این ماده را از حد مجاز روزانه بیشتر مصرف کنید ممکن است شاهد بروز مشکلاتی شوید.

سخن پایانی: آدامس به طور جدی باعث بروز مشکل نمی شود اما موادی که برخی برند‌ها در آدامس‌های خود استفاده می‌کنند ممکن است مضر باشند.

آدامس می‌تواند استرس را کاهش داده و باعث بهبود حافظه شود

مطالعات نشان داده که جویدن آدامس در حین انجام کار می‌تواند فعالیت مغز را در قسمت‌های مختلف بهبود بخشد. این بخش‌ها شامل هوشیاری، حافظه و تصمیم گیری است.مردمی که آدامس می‌جوند به ترتیب 24 و 36 درصد در ازمایش‌های حافظه کوتاه و بلند مدت بهتر عمل می‌کنند. آدامس خوردن در زمان انجام کار در ابتدا باعث حواس پرتی می‌شود، اما به شما در حفظ تمرکزتان در زمان طولانی کمک می‌کند. این‌که چگونه آدامس باعث بهبود حافظه می‌شود هنوز به طور کامل شناخته نشده است. این پیشرفت ممکن است به‌دلیل افزایش جریان خون به مغز باشد.

آدامس می‌تواند استرس را کاهش و سطح هوشیاری را افزایش بدهد

خوردن آدامس برای دو هفته می‌تواند از استرس افراد بکاهد، خصوصا دانشجویانی که با پروژه‌های زیادی سر و کار دارند. عمل جویدن آدامس ارتباط مستقیم با کاهش سطح هورمون استرس مانند کورتیزول دارد. با تمام این اوصاف، فواید آدامس بر روی مغز و هوشیاری تنها تا زمانی باقی می‌ماند که شما در حال جویدن آن باشید. و به این ترتیب افرادی که آدامس را به صورت عادت در طی روز مصرف می‌کنند، تأثیرات بیشتری را در کاهش استرس روزانه شان مشاهده خواهند کرد و به طور کلی هوشیار‌تر خواهند بود.
سخن پایانی: خوردن آدامس می‌تواند باعث افزایش هوشیاری و کاهش استرس شما شود.

خوردن آدامس به لاغری شما کمک می‌کند

آدامس خوراکی مناسبی برای افرادی ست که به دنبال کاهش وزن خود هستند. به‌دلیل آن که در کنار شیرین بودن، کالری کمی نیز دارد و می‌تواند بدون آن که کالری اضافی‌ای به بدن شما برساند مزه خوبی را در دهان شما ایجاد کند. همچنین عمل جویدن به طور کلی باعث کاهش اشتهایتان می‌شود و از زیاده‌روی کردن شما در خوردن جلوگیری می‌کند. خوردن آدامس بعد از ناهار گرسنگی را کاهش داده و ریزه خواری در طی روز را تا 10 درصد کمتر می‌کند.
اگرچه مطالعاتی نیز هستند که خلاف این قضیه را اثبات می‌کنند.حتی در تحقیقی این نتیجه به دست امده که افرادی که آدامس می‌جوند میل کمتری به خوردن میوه‌جات دارند. این ممکن است به این خاطر باشد که برخی آدامس‌ها ممکن است طعم میوه‌ها را بد کند. همچنین ممکن است آدامس بر روی سرعت سوخت و ساز بدن شما نیز تاثیر داشته باشد. وقتی فردی آدامس می‌جود 19 درصد کالری بیشتری نسبت به زمان عادی می‌سوزاند.
با این‌حال، تحقیقات بیشتری برای اثبات تاثیر آدامس بر کاهش وزن در طولانی مدت وجود دارد.

سخن پایانی: جویدن آدامس می‌تواند به کم کردن کالری مصرفی روزانه و در نتیجه کاهش وزن کمک کند. هم‌چنین ممکن است باعث کاهش گرسنگی نیز بشود.

آدامس از دندان‌های شما حفاظت کرده و بوی بد دهان را کاهش می‌دهد

جویدن آدامس بدون قند از حفره‌دار شدن دندان‌هایتان جلوگیری می‌کند.آدامس بدون قند نسبت به آدامس عادی گزینه بهتری است. زیرا قند تغذیه ای برای باکتری‌های بد در دهان شما بوده و می‌تواند موجب بوی بد دهان نیز بشود.
تحقیقات نشان داده است که جویدن آدامس شیرین شده با قند الکلی زایلیتول تأثیر بیشتری نسبت به آدامس بدون قند در جلوگیری از حفره دار شدن دندان‌ها دارد. به دلیل ان که زایلیتول از رشد باکتری ای که باعث حفره دندان و بوی بد می‌شود جلوگیری می‌کند. به طور کلی، جویدن آدامس حاوی زایلیتول باکتری‌های بد دهان را تا 75 درصد کاهش می‌دهد.علاوه بر آن، جویدن آدامس پس از غذا ترشح بزاق را افزایش می‌دهد که خود به شسته شدن باقی‌مانده غذا که باعث بوی بد دهان می‌شود کمک می‌کند.
سخن پایانی: جویدن آدامس بدون قند پس از غذا از بیماری‌های دندانی و بوی بد دهان جلوگیری می‌کند.

آیا جویدن آدامس اثرات جانبی نیز دارد؟

آدامس علاوه بر فواید، ضرر‌هایی نیز دارد.
آدامس‌های بدون قندِ حاوی ملین و FODMAPها همان‌طور که گفته شد آدامس‌های بدون قند توسط الکل‌های قندی شیرین می‌شوند. این مواد درصورتی که در مقیاس زیاد مصرف شوند تاثیرات ضد یبوستی بر سیستم گوارشی فرد خواهند داشت.
این به ان معناست که زیاد جویدن آدامس می‌تواند باعث مشکلات گوارشی و حتی اسهال شود.
به علاوه، تمامی الکل‌های قندی FODMAP هستند. یعنی می‌توانند برای افرادی که سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) دارند مشکل زا باشند.
آدامس‌های حاوی قند برای دندان و متابولیسم بدن بد هستند.
جویدن آدامس حاوی قند تاثیرات بسیار بدی بر روی دندان‌ها می‌گذارد.
این تأثیر به دلیل ان است که این قند همان طور که گفته شد تغذیه‌ای‌ست برای باکتری‌های بد در دهان شما. به این ترتیب خوردن این آدامس‌ها در دراز‌مدت می‌تواند باعث بروز پلاک بر روی دندان‌هایتان و حتی حفره‌های دندانی شود.
همچنین با خوردن این آدامس‌ها مقدار زیادی قند مصرف می‌کنید که می‌تواند منجر به چاقی و دیابت شود.

دیگر فواید آدامس

علاوه بر فواید گفته شده، آدامس مزایای دیگری نیز دارد که عبارت است از:

جلوگیری از عفونت گوش بچه:

آدامس حاوی زایلیتول از عفونت گوش میانی در بچه‌ها جلوگیری می‌کند.

کمک به ترک سیگار:

نیکوتین موجود در آدامس به افرادی که قصد ترک سیگار را دارند کمک می‌کند.
کمک به بهبود روده پس از عمل جراحی:
جویدن آدامس بعد از عمل می‌تواند سرعت بهبودی را افزایش دهد.

سخن پایانی:
جویدن آدامس موجب ترک سیگار، جلوگیری از عفونت گوش بچه‌ها و کاهش زمان بهبودی پس از عمل می‌شود.

آدامس جویدن مدام به فک شما آسیب می‌زند

جویدن مدام ممکن است شما را مبتلا به اختلال گیجگاهی (temporomandibular disorder) کند که فک شما را درد می‌آورد.
اگرچه این اتفاق بسیار نادر است اما هم چنان برخی مطالعات اصرار زیادی بر بروز این مشکل دارند.

جویدن آدامس با سردرد مرتبط است

گفته می‌شود میان آدامس جویدن مداوم و میگرن ارتباط مستقیمی وجود دارد.اگر‌چه برای اثبات این موضوع تحقیقات بیشتری لازم است؛ با این‌حال، بسیاری از پژوهشگر‌ها بر تاثیراته جویدن بر روی سردرد اصرار می‌ورزند.

سخن پایانی: جویدن زیاد آدامس باعث بروز مشکلاتی مانند فک درد، سردرد، اسهال و حفره دندانی می‌شود.

جویدن آدامس بدون قند در افراد دارای اختلال گیجگاهی باعث بروز مشکلات گوارشی می‌شود.

کدام آدامس را باید انتخاب کرد؟

اگر شما به جویدن آدامس علاقه دارید، بهترین انتخاب برای شما آدامس بدون قند ساخته شده با زایلیتول است. البته اگر دچار اختلال گیجگاهی نیستید. اما نگران نباشید!
حتی اگر دچار این اختلال هم هستید می‌توانید از آدامس‌هایی که قند و کالری کمتری دارند مانند استویا (stevia) استفاده کنید.قبل از مصرف لیست مواد موجود در آدامس مورد نظر خود را مطالعه کنید تا مطمئن شوید مشکل برای شما ایجاد نمی‌کند.