اقتصادسبز آنلاین: «ارز» که در همه دنیا مبنای ارزش است، امروز در کشور ما به جایگاهی رسیده که حکم حاکم را پیدا کرده است، با این تفاوت که میزان عرضه و تقاضا در کالا کاملاً مشخص است، اما در مورد ارز رفتارها کاملاً احساسی می‌شود و غیرقابل کنترل است.» آنچه خواندید فرازهایی از صحبت‌های محمداسماعیل قدس، رئیس هیأت مدیره کدبانو (دلپذیر) است که مشروح این گفت‌وگوی خواندنی را در ادامه می‌خوانید:

1401، سال خاصی برای اقتصاد کشور به‌شمار می‌رود، چرا که دولت سیزدهم مبادرت به حذف ارز نیمایی کرد. اقدامی که دولت‌های قبل جرأت اجرای آن را نداشتند. اما به‌‌دلیل نبود پیش‌نیازها و بسترهای لازم دیری نپائید این حرکت به بوته فراموشی سپرده شد و امروز اوضاع تولیدکنندگان نامناسب‌تر از ابتدای فصل است. در این رابطه و به‌طور کلی وضعیت اقتصادی تولید را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اعتقاد دارم در کشور سیاست یک بام و دو هوا اجرا می‌شود. جایی اقتصاد آزاد جایی اقتصاد سوسیالیستی و جایی اقتصاد کمونیستی هستیم و هنوز خودمان را پیدا نکردیم.
اقتصاد باید آزاد باشد، چرا که رشد و توسعه تنها در اقتصاد آزاد رخ می‌دهد در این اقتصاد همه مؤلفه‌ها حتی ارز بر پایه عرضه و تقاضا تنظیم می‌شود.
«ارز» که در همه دنیا مبنای ارزش است، امروز در کشور ما به جایگاهی رسیده که حکم کالا پیدا کرده است.
میزان عرضه و تقاضا در کالا کاملاً مشخص است، اما در مورد ارز رفتارها کاملاً احساسی می‌شود و غیرقابل کنترل است.
مضافاً این‌که همیشه شایعاتی پیرامون دخالت دولت در نرخ ارز آزاد به گوش می‌رسد، البته بنده اعتقادی به این مسأله ندارم، اما این‌که مردم در کشور ما ارز را به عنوان کالا خریداری می‌کنند و میزانش غیرقابل مشخص است را نمی‌توان انکار کرد.
طبیعی است وقتی عرضه و تقاضای کالایی نامشخص باشد، نوسان قیمت هم امری بدیهی خواهد بود. متأسفانه امروز دولت همواره نگران افزایش قیمت کالاهاست و جهت کنترل قیمت‌ها هم روی به قیمت‌گذاری دستوری آورده است که این هم یکی از ایرادهای دولت است.
اعتقاد دارم قیمت‌گذاری در همه کالاها باید آزاد باشد، اگر هم دولت قصد حمایت از اقشار آسیب‌پذیر را دارد می‌تواند با اختصاص کارت‌ها و یا یارانه از آن‌ها حمایت کند تا آن‌ها هم کالاها را با قیمت آزاد تهیه کنند.
طبیعی است این نوع حمایت دولت پس از چند سال برداشته خواهد شد و اقتصاد کشور اقتصادی آزاد خواهد شد.
در این رابطه می‌توان به اقتصاد کشورهایی نظیر سوئد، دانمارک، فنلاند و… اشاره کرد که در آنجا اقتصاد آزاد است ، اما برخی امور رفاهی در اختیار مردمانشان قرار می‌دهند، به‌عنوان نمونه در این کشورها هزینه‌های تحصیل در مدارس و هزینه‌های بیمارستانی رایگان است و برای افرادی‌که درآمد ندارند، حداقل عایدی در نظر گرفته می‌شود تا به اقتصاد آزاد آنها لطمه وارد نشود. در کشور ما به طور کامل برعکس عمل می‌شود، دولت هم یارانه اختصاص می‌دهد و هم با به‌کارگیری اقتصاد دستوری مانع افزایش قیمت‌ها می‌شود.

بی‌تردید تولید اولین بخشی است که از اقتصاد دستوری آسیب می‌بیند، به‌طوری که امروز در چند بخش شاهد هستیم که بازیان تولید می‌شود به اعتقاد جنابعالی این زیان انباشته در دراز مدت چه بر تولید خواهد آورد؟
با نظر شما موافقم به عنوان نمونه در صنعت کنسرو، حدود 5/1 سال است که برای تن ماهی قیمت‌گذاری دستوری صورت می‌گیرد و امروز در حالی قیمت مصرف‌کننده 39 هزار تومان تعیین شده که قیمت تمام شده تولید بیش از این رقم است و برای صنعتی که تولیدکنندگانش عموماً تک محصولی هستند و از این‌رو دچار ضرر و زیان بسیاری شده‌اند.
آن‌ها ناگزیر تولید را کاهش داده‌اند و طبیعی است با کاهش عرضه، شاهد به‌وجود آمدن بازار عرضه قاچاق در این محصول شده‌ایم و یا برخی تولیدکنندگان هم عطای تولید در این فضا را به لقایش بخشیده‌اند.
نکته جالب توجه این است که تن ماهی در زمیه کالاهای اساسی قرار نمی‌گیرد که مشمول قیمت‌گذاری دولتی شود.
به اعتقاد بنده دولت در چند کالای اساسی نظیر گندم، برنج، روغن، قند و شکر که عموماً در انحصار خودش هم هست اگر قیمت‌گذاری کند مشکلی به‌وجود نمی‌آید، اما نمی‌تواند دولت از یکسو صحبت از حمایت بخش خصوصی ‌کند و از او بخواهد که مواد اولیه گران تهیه کند، اما به قیمت دستوری محصولش را بفروشد.
در حال حاضر اعلام شده که با تورم 45 درصدی سالانه که در محصولات FMCJ (کالاهای تند مصرف) حداقل 60 درصد است، تا پایان ماه رمضان قیمت‌ها افزایش نیابد. این در حالی است که در فروردین ماه رقم قابل توجهی هم هزینه‌های حقوق و دستمزد کارکنان افزایش خواهد یافت و مشخص نیست این زیان تولیدکننده چگونه جبران خواهد شد.
در حقیقت تولیدکنندگان سال را با تکانه شدیدی آغاز خواهند کرد.

به اعتقاد جنابعالی فوری‌ترین اقدام دولت در سال 1402 برای حمایت از تولید چیست؟
به اعتقاد شخصی بنده دولت اگر فقط کاری به کار تولید نداشته باشد و دخالتی در امور تولید نکند، بهترین حمایت را انجام داده است.
در حقیقت اگر خود را از اقتصاد کنار بکشد، تولیدکنندگان هیچ‌گونه حمایتی نمی‌خواهند.
اعتقاد دارم حاکم شدن عرضه وتقاضا در عرصه اقتصاد بسیاری از مشکلات موجود را مرتفع کرده و تولیدکنندگان واقعی را در عرصه حفظ می‌کند.
در این فضا رانت‌خواران حذف می‌شوند و اعتقاد دارم دولت سیاستگذار است، اما باید از صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه بپرهیزد، چرا که تولید و صادرات از این بخشنامه‌ها لطمه‌های بسیاری خورده است.

لطفاً پیرامون آخرین وضعیت تولید و صادرات مجموعه کدبانو (دلپذیر) توضیح دهید.
خوشبختانه وضع ما خوب است و ما از رشد وزنی بالغ بر 20 درصد برخوردار بودیم و پیش‌بینی کردیم که این رشد در سال 1402 هم ادامه‌دار باشد.
همچنان در حال سرمایه‌گذاری‌های جدید و تولید محصولات جدید جهت ورود به بازار هستیم.
خوشبختانه به‌رغم آنکه در صنعت کنسرو شاهد کاهش تقاضای بازار هستیم، اما خوشبختانه سهم ما در این فضا نیز افزایش یافته است.
هم‌اکنون 88 نوع محصول در 13 گروه کالایی تولید می‌کنیم. گروه‌های سس مایونز، سالاد، کچاپ، کنسرو غیرگوشتی، رب، کترینگ، ادویه، حبوبات و… از جمله گروه‌های تولیدات مجموعه دلپذیر به‌شمار می‌رود.
از ویژگی‌های مجموعه «دلپذیر» این است که در طول سال سابقه نداشته محصولی را موجود نداشته باشیم.
همیشه به‌جای آنکه به سود و زیان توجه کنیم به حضور در بازار توجه داریم.
حتی امروز که در بخش کنسروها ضرر می‌کنیم بازهم تولید را قطع نکرده‌ایم. تنوع گروه‌های تولیدی در مجموعه باعث شده گروه همواره از مجموع تولیداتش سود داشته باشد.
امسال کارخانه قوطی‌سازی را خریداری می‌‌کنیم و در حال توسعه وایجاد خطوط مدرن‌تر در این کارخانه هستیم.
علاوه بر آن سه خط جدید تولید که با خطوط تولید فعلی‌مان هیچ ارتباطی ندارند را در حال راه‌اندازی هستیم.
این محصولات در آبان‌ماه سال 1402 به بازار خواهد آمد.