مریم دریایی
اقتصادسبز آنلاین: محصولات دامی و اهمیت تولید آن از مهمترین نیازهای کشاورزی و غذایی هر کشوری محسوب می‌شود. اهمیت دامپروری به دلایل مختلف همچون منبع درآمد، افزایش باروری خاک، تولید محصولات دامی مثل شیر، گوشت، پشم و… حائز اهمیت فراوانی است.
امروزه با توجه به لزوم جداسازی دام‌ها از زندگی شهری، احداث مجتمع‌های دامپروری می‌تواند به اقتصاد دامپروری و ارتقای سطح مدیریت آن و همچنین ارتقای سطح سلامت در شهرها کمک کند. به دلیل توسعه روز افزون جوامع شهری، دامداری‌هایی که در محدوده شهرها قرار گرفته‌اند با محدودیت‌هایی مواجه‌اند که این امر، ایجاد مجتمع‌های دامپروری را بیش از پیش ضروری می‌سازد. نگهداری دام در مناطق مسکونی، مشکلاتی را از نظر بهداشتی برای ساکنان منطقه ایجاد میکند؛ بنابراین احداث مجتمع‌های دامپروری در خارج از شهرها، راهکاری بسیار مهم است که علاوه بر ایجاد اشتغال می‌تواند سلامت جامعه را ارتقا بخشد. این امر باید با کمک و همراهی دستگاه‌های اجرایی از جمله سازمان جهادکشاورزی، اداره‌کل دامپزشکی، فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها و اداره‌کل محیط‌زیست انجام گرفته و اقدامات لازم برای احداث مجتمع‌های دامپروری به جهت خروج دام از شهرها انجام شود. به علاوه، برای انتقال دامداری‌ها به خارج از شهر باید اقدامات زیرساختی خاصی انجام شده و بستر مناسب برای آن فراهم آید. راه‌اندازی مجتمع‌های دامپروری، نیاز به ایجاد زیرساخت‌هایی همچون برق‌رسانی و آبرسانی، احداث پست دامپزشکی، سکوی تخلیه دام و انباشت کود و… دارد. در واقع ادارات خدمات‌رسان باید بتوانند آب، برق و گاز را در اختیار این مجتمع‌ها قرار دهند.
یک چالش مهم در احداث این دست از مجتمع‌ها، بحث تأمین آب است. از طرفی، احداث مجتمع‌های دامپروری ضوابط و قوانین خاصی دارد و باید حریم قانونی در آن رعایت شود تا از انتشار بوی نامطبوع که از طریق دام حاصل شده و برای ساکنان شهرها و روستاهای اطراف آزاردهنده است، جلوگیری شود.
یکی از بزرگترین چالش‌ها در احداث مجتمع‌های دامپروری، بحث مکان‌یابی است. علاوه براین، تأمین آب نیز یک معضل حیاتی در احداث این قبیل مجتمع‌ها به شمار می‌رود. از مزایای مهم احداث مجتمع‌های دامپروری می‌توان به صرفه‌جویی در هزینه‌ها، کمک به اقتصاد و ارتقای سطح مدیریت دامپروری، ایجاد بستر مناسب جهت اشتغالزایی، ایجاد فضای مناسب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و… اشاره کرد. افزایش تولید گوشت و شیر و فرآورده‌های خام دامی از طریق کاهش تلفات و ضایعات دامی نیز از دیگر مزایای احداث اینگونه مجتمع‌ها است.
البته ایجاد و تأسیس مجتمع‌های بزرگ دامپروری و دامداری در برنامه‌های وزارت جهادکشاورزی قرار دارد؛ چراکه این مجتمع‌های بزرگ صنعتی، بهره‌وری و تولید در حوزه دام را افزایش می‌دهند. در دامداری‌های کنونی، عمدتاً دام به شیوه‌های سنتی و جزیره‌ای نگهداری می‌شود، اما در دامداری صنعتی، گله‌های دام سبک و سنگین در مجتمع‌های بزرگ با زیرساخت‌های متناسب پرورش می‌یابند. در واقع دامپروری صنعتی و مجتمع‌های بزرگ دامی دارای مزایایی چون کاهش هزینه‌های جاری و اتلاف انرژی برای دامداران نیز هستند.
در نهایت این که مجتمع‌های دامپروری به منظور رفع معضل بیکاری و ایجاد اشتغال در اولویت قرار دارند. شهرک‌های دامداری، طرح مشارکتی بین بخش دولتی و خصوصی هستند که تأمین و تکمیل زیرساخت‌های آن برعهده دولت و ساخت واحدها و خرید دام نیز برعهده متقاضیان است. این مجتمع‌ها از بهترین ظرفیت‌ها برای تولید و اشتغال در منطقه برخوردار هستند.
