اقتصادسبز آنلاین: پهنه رویشی زاگرس شامل رشته‌کوه‌های زاگرس، وسیع‌ترین و اصلی‌ترین رویشگاه گونه‌های مختلف بلوط در ایران بوده و به همین دلیل این منطقه از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است.
جنگل‌های بلوط منطقه زاگرس از منتهی‌الیه شمال غربی ایران (استان آذربایجان غربی) آغاز و سپس غرب (استانهای کرمانشاه، ایلام، چهارمحال و بختیاری، خوزستان و لرستان) و جنوب غرب ایران (استانهای کهگیلویه و بویراحمد و فارس) را طی میکند. در بین ۱۱ استان واقع در ناحیه رویشی زاگرس، استانهای فارس، لرستان و خوزستان مقام‌های اول تا سوم را از نظر وسعت رویشگاه‌های جنگلی و درختی دارا می‌باشند. دشت برم بزرگ‌ترین جنگل بلوط ایران و خاورمیانه، ذخیره‌گاه زیست کره یونسکو و زیستگاه بیشترین تعداد گوزن زرد ایرانی در بخش مرکزی شهرستان کازرون واقع شده است. جنگل‌های زاگرس با گستردگی در ۱۱ استان کشور با ۶ میلیون هکتار مساحت، ۴۰ درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهند که حدود ۷۰ درصد تیپ گونه‌های جنگلی زاگرس را بلوط‌ها شامل می‌شوند. بارندگی این ناحیه از ۶۰۰ میلی‌متر در قسمت‌های شمالی تا ۳۰۰ میلی‌متر در جنوب غرب در نوسان است. اقلیم منطقه نیز مدیترانه ای نیمه خشک با زمستان‌های سرد است. از سایر گونه‌های درختی این جنگل‌ها می‌توان به افرا، کیکم، بنه، زبان گنجشک، گلابی وحشی، ولیک، ارغوان، انواع بادام و غیره اشاره نمود. به‌طور کل می‌توان گفت جوامع بلوط در ارتفاع ۶۵۰ تا ۲۴۰۰ متر از سطح دریا حضور دارند که بالاتر از این ارتفاع جوامع ارس و پایین آن جوامع بنه – بادام ظاهر می‌شوند. فرم غالب جنگل شناسی، جنگل‌های شاخه زاد بوده و این دلالت بر تخریب ناشی از حضور طولانی مدت جوامع انسانی دارد. متأسفانه به دلیل رشد جمعیت در قرن اخیر و نیاز جنگل نشینان به سوخت، منبع غذایی برای دام‌ها و زمین‌های کشاورزی بهره‌برداری غیراصولی از این جنگل‌ها به‌کلی چهره آنها را دگرگون کرده‌است و بجز در نقاط معدودی نشانی از انبوهی سابق این جنگل‌ها نیست در ایران بلوط مهمترین و فراوان‌ترین گونه درختی موجود در غرب کشور، به‌ویژه در منطقه زاگرس محسوب می‌شود. سلسه جبال زاگرس، وسیع‌ترین و اصلی‌ترین رویشگاه گونه‌های مختلف بلوط در ایران بوده و به همین دلیل این منطقه از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخوردار است.
یونانی‌ها، از دیر باز، پشتکوه کنونی را که ایرانیان پاطاق می‌گویند، به نام زاگرس می‌نامیدند. این نام به مرور زمان به سرتاسر کوه‌هایی که در دنباله کوه‌های ارمنستان، از منتهی الیه شمال غربی ایران آغاز و سپس غرب و جنوب غرب ایران را طی میکند تعمیم داده شد. گونه‌های مختلف بلوط نسبت به تغییرات آب و هوایی حساس، ولی در مجموع جنس بلوط سازش اکولوژیک و میزان بردباری بسیار زیادی داشته به‌طوری‌که تغییرات درجه حرارت را در گستره ۳۱- تا ۴۵+ درجه سانتیگراد و بارندگی ۲۵۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌متر را تحمل می‌کنند. مناسب‌ترین زیستگاه بلوط مناطقی با بارندگی ۳۵۰ تا ۷۵۰ میلی‌متر بوده که در آن بیشترین گسترش را دارد. رویشگاه گونه‌های این جنس از جلگه تا ارتفاع ۲۷۰۰ متر از سطح دریا گسترش داشته و هر چه اقلیم خشک‌تر می‌شود، درختانی کوچکتر و با قطری کمتر ایجاد می‌شوند. از نظر خاک گونه‌های این جنس روی خاک‌های عمیق و حاصلخیز تا خاک‌های سطحی و کم عمق و اکثراً روی خاک‌های قلیایی رشد می‌کنند.
در دهه‌های اخیر یک ششم مساحت جنگل‌های زاگرس به دلایل گوناگون از بین رفته‌است. بر طبق آمارهای منابع طبیعی استان، ۷۵ فقره آتش‌سوزی در جنگل‌های استان کهگیلویه و بویراحمد در سال ۹۵ رخ داده که در این آتش‌سوزی‌ها ۹۵۰ هکتار از جنگل‌های کهگیلویه وبویراحمد در آتش سوخت. همچنین در سال ۹۶ نیز تا پایان آذرماه، ۱۱۰ آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع استان رخ داد که در آنها، ۷۰۰ هکتار از جنگل‌های استان در آتش سوخت. در سال ۹۸ نیز ۳۶۴ هکتار از جنگل‌ها و مراتع استان دچار آتش‌سوزی شده‌است. به گفته مدیرکل حفاظت محیطزیست کهگیلویه و بویراحمد عامل اغلب آتش‌سوزی‌ها را در سال گذشته عامل انسانی بیان کرده است و یکی از دلایل اصلی آتش‌سوزی در این مناطق را آتش زدن کاه و کلش مزارع کشاورزی است.
وزش باد شدید، دسترسی سخت منطقه، وسعت زیاد، شرایط بالای علوفه‌ای مراتع، در کنار کمبود نیروی انسانی و تجهیزات پشتیبانی در عدم مهار و کنترل حریق نقش بسزایی دارند.
زاگرس در آتش
آتش‌سوزی در جنگل‌های زاگرس از روزهای گذشته آغاز شده و تاکنون جنگل‌های استانهای کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، خوزستان و بوشهر طعمه حریق شدند.
در روزهای گذشته آتش در استانهای مختلف به جان مراتع و جنگل‌ها افتاد و خسارت زیادی را به محیطزیست کشورمان تحمیل کرد. این آتش‌سوزی دامن مراتع و جنگل‌های خائیز کهگیلویه و بویراحمد، معمولان پلدختر لرستان، بهاباد استان یزد، کوه سیاه دشتستان بوشهر، منطقه حفاظت شده بوزین و مره‌خیل بخش باینگان از توابع پاوه و سرپل ذهاب کرمانشاه و خوزستان را گرفته و در استانهای مازندران، آذربایجان غربی و شرقی تهدید جدی به حساب می‌آید.
در این میان بیشترین آسیب بر اساس ارزیابی‌های اولیه به منطقه خائیز کهگیلویه و بویراحمد بر اثر آتش‌سوزی وارد شده است، زیرا آتش بیش از 250 هکتار از جنگل‌ها و مراتع این منطقه حفاظت شده را طعمه خود کرده است. از سوی دیگر علاوه بر آتش‌سوزی در منطقه حفاظت‌شده خائیز در استان کهگیلویه و بویراحمدکه از روز پنجشنبه 8 خرداد آغاز شده و همچنان ادامه دارد، جنگل‌ها و مناطق منطقه دیل در شهرستان گچساران نیز از روز جمعه 9 خرداد دچار آتش‌سوزی شده و این آتش‌سوزی‌ها ادامه دارد.آتشی که از هفته گذشته به جان جنگل‌های غرب و جنوب ایران افتاده همچنان ادامه دارد.از اواسط اردیبهشت هر روز آتش قسمتی از جنگل‌ها و مراتع را سوزانده است. برخی از این آتش‌سوزی‌ها روزها به‌طول انجامیده و دلیل همه تنها یک چیز بوده است: «عامل انسانی». از سوی دیگر نبود امکانات اطفای حریق، هر روز این آتش‌ها را شعله‌ور تر کرده است و ما شاهد نابودی بیشتر پوشش‌های گیاهی و گونه‌های حیوانی بوده‌ایم.
یک ته سیگار، سیریک را سوزاند
آتش‌سوزی‌ها از اواخر اردیبهشت و از جنگل‌های سیریک در استان هرمزگان آغاز شد. در این آتش‌سوزی که یک ته سیگار عامل آن بود، بیش از 4 هزار متر مربع از جنگل‌های سیریک طعمه آتش شد. 40 اصله درخت کرت و بوته‌های مرتعی که برای بیان زدایی و پوشش جنگلی کاشته شده بود خاکستر شد و بیش 50 میلیون تومان خسارت در منابع طبیعی به جای گذاشت.
آتش به جان بوشهر
اوایل خرداد‌ماه وزش بادهای گرم در نقاط مختلف استان بوشهر، آتش را به جان دهرود دشتستان و خائیز تنگستان انداخت. این آتش سوزی‌ها 620هکتار از مراتع این استان را خاکستر کرد. از مجموع مراتع سوخته شده 540 هکتار مربوط به دهرود دهشتان و 80هکتار نیز خائیز تنگستان بود. آتش‌سوزی دهرود بدلیل سخت گذر بودن، وزش باد و شیب تند به مدت چهار شبانه روز ادامه داشت. آتش‌سوزی خائیز نیز از ظهر روز دوشنبه 5 خرداد ماه شروع شد و سه‌شنبه شب (ششم خرداد) خاموش شد.
مدیرکل حفاظت محیطزیست استان بوشهر احتمال داده بود که عامل انسانی، علت آتش‌سوزی منطقه خائیز باشد چرا که منطقه مورد توجه طبیعت‌دوستان و گردشگران و در فصل گرما بسیار مستعد آتش‌سوزی است.
اما آنچه اطفای حریق در این مناطق را با مشکل مواجه کرد، نبود بالگرد و هواپیماهای آب‌پاش بود. این فجایع هرسال تکرار می‌شود و هرسال حریق جان جنگل‌ها و مراتع را می‌گیرد و هرسال دلیل کمبود امکانات وجود دارد.
دور روز بعد از پایان آتش سوزی در خائیز آتش به ارتفاعات کوه سیاه (احمد لر) بخش بوشکان دشتستان رسید. گفته شده است که آتش سوزی بر اثر وقوع صاعقه آغاز شده است. آتش سوزی در کوه سیاه دشتستان امروز (شنبه) خاموش شده، اما هنوز مساحت تحت تاثیر آتش در ارتفاعات کوه سیاه دشتستان مشخص نیست و نیازمند بررسی نقشه‌های توپوگرافی از سوی این سازمان است.
از روز جمعه نیز نخیلات روستاهای بنه فارسی و بنه جابری نیز از توابع شهرستان دشتستان استان آتش گرفت و نیروهای امدادی و آتش نشانی منطقه در تلاش برای مهار آتش‌سوزی هستند. این آتش‌سوزی عمده نخلیات را در بر گرفته است. طبق برآورده اولیه 300 نخل در آتش سوخته است.
در ماه‌های فروردین و اردیبهشت 31 مورد حادثه آتش‌سوزی در مراتع استان بوشهر به وقوع پیوسته و 194 هکتار از مراتع استان دچار آتش سوزی شده اند.
جنگل‌های گچساران چگونه در آتش سوخت؟
از میانه‌های اردیبهشت مراتع دژسلیمان در گچساران آتش گرفت. آتش بی مهابا پیش رفت و به پلاک انبارشاهی و تپه‌های مجاور کوی کارکنان دولت گچساران رسید. چیزی از مهار حریق اول نگذشته بود که بیش از 200 هکتار پوشش علفی، بوته‌ای و درختی تپه‌های بنگه، انبارشاهی و دشت ابدالان مارین در آتشی که گفته شد بر اثر بی احتیاطی عامل انسانی افروخته شده بود سوخت. از 23 اردیبهشت‌ماه به بعد هر روز قسمتی از مراتع و جنگل‌های گچساران در آتش سوخته است.
فقط در روز 27 اردیبهشت ماه ظرف 4 ساعت حدود 25 هکتار پوشش گیاهی، رملک، بلوط، بادام و گونه‌های علفی خشک را در طبیعت پیرسبز، منطقه نارک به تلی از خاکستر بدل شد. بعد از آن، آتش به جان کوه بی بی جان آباد، خنگ بنارو گناوه لری افتاد و چهار روز تمام سوخت و سوزاند.
آتش‌سوزی بار دیگر در جنگل‌ها و مراتع منطقه خنگ بنار و کوه گوهر نارک گچساران، از عصر روز جمعه 2 خرداد شروع شده است. سخت گذر بودن منطقه و وزش باد شدید باعث کندی عملیات مهار آتش‌سوزی در این مناطق شده است. آتش سوزی در جنگل‌ها و مراتع مناطق خنگ بنار، کوه گوهر نارک در شهرستان گچساران پس از پنج روز تلاش سرانجام در 7 خرداد ماه مهار شد. بیش از 200 هکتار از جنگل‌ها و مراتع شهرستان گچساران در پنج روز در آتش سوخت.
از سوی دیگر آتش‌سوزی در منطقه حفاظت شده دیل از ساعت 2 بامداد روز جمعه نهم خرداد شروع شده به نزدیکی منطقه گناوه کشیده شده و همچنان ادامه دارد. درختان بلوط، ارزن و بادام کوهی از مهمترین پوشش گیاهی این منطقه است.
350 هکتار از جنگل‌ها و مراتع مناطق مختلف شهرستان گچساران در تابستان گذشته طعمه حریق شده است.
مهار آتش در جنگل‌های کهگیلویه بالگرد می‌خواهد
شعله‌های آتش از ساعت 7 عصر پنجشنبه 8 خرداد بر دامنه‌های منطقه حفاظت شده خاییز کهگیلویه زبانه می‌کشید. گفته می‌شود حادثه از منطقه چاه‌ریگ در بخش مشرف به بهبهان شروع شده است. از ظهر روز جمعه نهم خرداد نیز آتش در شهرستان سردسیری دنا به ارتفاعات کوهای مشرف به روستاهای کره سرایت کرد.
حالا بخشی از آتش سوزی منطقه حفاظت شده کوه خاییز کهگیلویه مهار شده اما همچنان برای مهار کامل و جلوگیری از پیشروی آتش و با توجه به سخت گذر بودن، وجود صخره‌ها و گودال‌های عمیق به بالگردهای آب‌پاش نیاز است. بر اساس ارزیابی‌های اولیه گفته می‌شود تاکنون افزون بر 250 هکتار از جنگل‌های و مراتع در این منطقه طعمه حریق شده است. تصاویر منتشر شده از فرار، گرفتار شدن یا کشته شدن گونه‌های جانوری در این منطقه حفاظت شده و در میان زبانه‌های آتش دلخراش و آزار دهنده است. حیوانات بی‌گناهی که در آتش بی‌مبالاتی انسان دست و پا می‌زنند. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که در آتش‌سوزی‌های اخیر عامل اصلی خطای انسانی بوده است.منطقه حفاظت شده خائیز با مساحتی بیش از 33 هزار هکتار در سال 1377 به عنوان منطقه حفاظت شده ثبت شد.
ما می‌مانیم و هوای خاکستری
آتش بی‌رحمانه هکتارها هکتار زاگرس را در پنج استان نشانه گرفت. کمبود امکانات و بی‌مسؤولیتی هر روز نفتی شد بر پیکر این آتش تا شعله‌ها بیشتر زبانه بکشند و قلب زاگرس بیشتر بسوزد. زاگرس، بلوط‌ها و پوشش گیاهی آن سوخت و قربانی کمبود امکانات شد. گونه‌های نادر حیات‌وحش می‌سوزند، ریه‌های زمین نابود می‌شوند، ما می‌مانیم و بی‌مبالاتی انسان و بی‌مسؤولیتی مسؤولین و هوای که هر روز غبار و خاکستر آن را سیاه‌تر میکند.
سالانه 15 هزار هکتار جنگل و مرتع در ایران به‌ویژه در فصل گرما در آتش می‌سوزد و برآورد می‌شود 80 درصد این آتش‌سوزی‌ها بر اثر عوامل انسانی باشند. به‌طور کل به گفته مسعود منصور، رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، در طول هفته گذشته 110 فقره آتش‌سوزی در استانهای جنوبی و زاگرسی به‌وقوع پیوسته است.
قرارگرفتن کشورمان در کمربند خشک زمین و ناحیه پرفشار جنب حاره‌ای و شرایط جوی برای وقوع‌آتش‌سوزی، گرم شدن هوا و وزش بادهای گرم در کنار عوامل انسانی از دلایل این آتش‌سوزی‌های گسترده بوده است. بی‌احتیاطی ساکنان یا مسافران نیز دلیل ایجاد حریق در برخی از مراتع و جنگل‌ها شده است که این نشان‌دهنده جای خالی آموزش و آگاهی‌بخشی مردم به‌ویژه در روستاها است.
در بهار میزان بارندگی‌ها افزایش می‌یابد و همین موضوع سبب رویش علف‌های هرز و سرسبزی مراتع می‌شود، از سوی دیگر مسافران و حتی ساکنان در این ایام برای تفریح به مراتع و جنگل‌ها می‌روند، غافل از اینکه علف‌ها با گرم‌شدن هوا خشک می‌شوند و با کوچک‌ترین بی‌احتیاطی یا زبانه آتشی می‌توانند بزرگ‌ترین حادثه را به محیطزیست تحمیل کنند. زیرا نه تنها مراتع و جنگل‌ها طعمه حریق می‌شوند، بلکه حیواناتی که در این مناطق زندگی می‌کنند هم به طرز فاجعه باری قربانی می‌شوند. مانند مرگ دردناک حیوانات در آتش‌سوزی جنگل‌های زاگرس که با نابودی هزاران بلوط در خائیز پیوند خورده بود.
دلایل آتش‌سوزی
طبق آمار مهمترین دلیل آتش‌سوزی‌های ناشی از عوامل انسانی چه به‌صورت عمدی و چه سهوی است. ایجاد آتش‌سوزی عمدی بیشتر به‌دلیل تغییر کاربری و زمین‌خواری در جنگل‌ها و مراتع رخ می‌دهد. اما آتش‌سوزی‌های سهوی همان‌طور که در بالا ذکر شد در پی بی‌احتیاطی گردشگران، کشاورزان و ساکنان بومی رخ می‌دهد. نمونه این آتش‌سوزی‌هایی که بر اساس عوامل انسانی رخ داده است را در همین روزهای گذشته در لرستان و پلدختر شاهد بوده‌ایم. به طوری که بخشدار معمولان پلدختر در لرستان گفت: 3هکتار از جنگل‌ها و مراتع روستای پنبه کار و پاچک این بخش در آتش سوخت.
سید حبیب اله موسوی افزود: با توجه به حجم بسیار بالای پوشش جنگلی و مرتع بخش معمولان، وسعت جغرافیایی، کوهستانی بودن منطقه، از طرفی گرم شدن هوا و مهم‌تر عوامل انسانی عمدی یا سهوی، در بروز آتش سوزی‌های متعدد محتمل است.همچنین قدرت‌اله مهدیخانی، مدیرکل مدیریت بحران استان قزوین گفت: متأسفانه بیش از 90 درصد آتش‌سوزی‌های رخ داده در استان در سال‌های گذشته، ناشی از بی‌توجهی بهره‌برداران بوده است. ازسوی دیگر نبود تجهیزات لازم برای مهار آتش‌سوزی مانند بالگردهای آب‌پاش و صعب‌العبوربودن برخی مناطق به میزان خسارت‌های ناشی از حریق دامن می‌زند. نمونه این مشکل را بار دیگر در لرستان شاهد بوده‌ایم. شیرزاد نجفی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان نیز گفت: بر اساس آمار 10ساله، شهرستان‌های خرم آباد، چگنی، کوهدشت، پلدختر و رومشکان از جمله شهرستان‌های بحرانی به‌شمار می‌روند. چون اکثر حریق‌ها در مناطق صعب‌العبور و دور افتاده به وقوع می‌پیوندد، لذا استقرار بالگرد یکی از نیازمندی‌های اصلی منابع طبیعی در استان است.در حال حاضر آتش‌سوزی همچنان ادامه دارد اما در این شرایط مردم بومی تلاش زیادی برای مهار داشته‌اند ولی وزش باد، محدوده آتش‌سوزی را به سرعت گسترش می‌دهد. در این چند روز حیوانات و گونه‌های گیاهی و جانوری زیادی نابود شدند. به هر جهت با گسترش آتش سوزی، احتمال نابودی زندگی روستاییان و مزارع کشاورزی وجود دارد و خسارات هر لحظه افزایش خواهد یافت در نتیجه بهتر است تا مسئولان و ستاد مدیریت بحران، زودتر تصمیماتی برای مهار کردن آتش‌سوزی در زاگرس و جنگل‌های این منطقه بگیرند.
واقعیت‌هایی درباره درخت بلوط
بلوط به جنس بلوط (Quercus) تعلق دارد که بیش از 600 گونه مختلف از درختان را در بر می‌گیرد. بیشتر گونه‌های درختان بلوط برگریزند و تنها چند گونه از آنها همیشه سبزند. درختان بلوط در نیمکره شمالی وجود دارند. آنها را می‌توان در جنگل‌های مختلف، از جمله جنگل‌های آب و هوای معتدل، مدیترانه‌ای و گرمسیری یافت. درختان بلوط در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قارچی هستند که می‌تواند موجب پوسیدن قسمت داخلی گیاه شود. علاوه بر قارچ‌ها، حشرات هم اغلب به درختان بلوط حمله می‌کنند و باعث از بین رفتن برگ آنها می‌شوند. 78 گونه از گونه‌های بلوط به خاطر تخریب زیستگاه‌ها، بهره‌برداری بیش از حد، بیماری‌ها و معرفی گونه‌های مهاجم به اکوسیستم شان در فهرست گیاهان در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند.
اطلاعاتی جالب درباره درخت بلوط
جنس بلوط به تیره راش (Fagaceae) تعلق دارد. تیره راش 8 جنس و بیش از هزار گونه دارد. جنس بلوط با بیش از 600 گونه بزرگ ترین جنس این تیره است.
درختان بلوط معمولاً بزرگ اند. ارتفاع آنها به طور متوسط می‌تواند به 15 تا 21 متر و عرض آنها به حدود 3 متر برسد. طول شاخه‌هایشان هم ممکن است به 40 متر بالغ شود.
درخت بلوط به‌خاطر ابعاد بزرگش، به مقدار زیادی آب در روز نیاز دارد. بلوط می‌تواند هر روز 50 گالن آب (تقریباً 189 لیتر) را جذب کند.
بلوط‌ها هم گل‌های نر و هم گل‌های ماده تولید می‌کنند. گل‌های نر در خوشه‌هایی به‌نام گل دم (catkins) قرار گرفته‌اند. گل‌های ماده خیلی کوچک‌ترند.
تولید میوه بلوط از سن 20 تا 50 سالگی درخت شروع می‌شود.
برگ درخت بلوط پهن، نازک و تخت است. شکل برگ‌ها تخم مرغی یا بیضی شکل است. برخی از برگ‌ها ممکن است لوب (بخش) داشته باشند یا دندانه دار باشند یا لبه‌های صاف داشته باشند.
میوه‌های جوان، برگ‌ها و جوانه‌های بلوط حاوی اسید تانیک هستند که بر گاوها تأثیرات سمی به‌جا می‌گذارد. اسید تانیک می‌تواند باعث زخم معده شود، به کلیه‌ها صدمه بزند و در نتیجه در گاو تازه متولد شده ناهنجاری ایجاد کند.
تولید میوه بلوط از سن 20 تا 50 سالگی درخت شروع می‌شود
بلوط‌ها هر سال بیش از 2000 میوه تولید می‌کنند، اما تنها یک در 10000 میوه می‌تواند درخت بلوط ایجاد کند.
بسیاری از جانوران (کبوتر، اردک، خوک، آهو، سنجاب، موش …) از میوه بلوط تغذیه می‌کنند.
چوب بلوط بسیار قوی و سخت است و در ساخت کشتی‌ها، مبلمان و کف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در ایران بلوط در جنگل‌های زاگرس میروید. ارتفاع این درخت در بعضی نواحی به 50 متر و قطر تنه آن به 3 متر میرسد.
√ میوه درخت بلوط (acorn) که به نام بلوط معروف است مانند فندق است و در پیالهای جای می‌گیرد.
در قدیم بلوط به عنوان غذا مورد استفاده قرار میگرفته است. حتی آن را خشک می‌کردند و دم می‌کردند یا با گندم مخلوط و از آن نان تهیه می‌کردند. می‌توان بلوط را بو داد و سپس آنرا دم کرد و از آن چای تهیه کرد.
جنگل‌های بلوط سطح قابل توجهی از مساحت کل جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهد. فائو (سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد) مساحت جنگل‌های ایران را 12 میلیون هکتار تخمین زده است که 55 درصد از آنها را گونه‌های مختلف بلوط تشکیل می‌دهد.
جنس بلوط در ایران دارای هشت گونه است که در جنگل‌های شمال، غرب و شمال غرب ایران پراکندهاند. گونه‌های موجود در ایران عبارتند از: برودار یا بلوط ایرانی، بلند مازو، یوول یا بلوط لبنانی، اوری، سفید مازو، مازوج، دارمازو و بلوط حلبی.
در چند دهه اخیر به درختان بلوط ایران آسیب زیادی وارد شده است. از جمله عوامل اصلی تخریب جنگل‌های بلوط ناحیه زاگرس افزایش چرای بی رویه دام، قطع درختان برای تأمین سوخت و زغال، شاخه‌زنی (گلازنی) درختان بلوط به منظور تهیه علوفه، استفاده سنتی از درختان بلوط جهت استفاده به عنوان مصالح ساختمانی و ابزار کشاورزی، توسعه اراضی زراعی، احداث جاده و راه خطوط انتقال برق، نفت و گاز، مخابرات و …، توسعه شهرها، فعالیت‌های صنعتی و… و آفات و بیماری‌ها هستند.
بلوط گیاه ملی بسیاری از کشورها از جمله ایالات متحده آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان، لتونی، لهستان و صربستان است. بلوط نماد قدرت و استقامت است.
در آمریکا بلوط در رتبه‌بندی ارتش مورد استفاده قرار می‌گیرد. برگ نقره‌ای نشان سرهنگ دوم و برگ طلا نشان ناخدا است.
بر روی سطح یکی از قدیمی ترین سکه‌های بریتانیا (شش پنسی) بلوط حک شده است.
بیشتر گونه‌های بلوط بیش از 200 سال زندگی می‌کنند. درختان خاصی وجود دارند که می‌توانند بیش از هزار سال عمر کنند. یک درخت بلوط کاشته شده در زمان سلطنت شاه جان (یکی از شاهان انگلستان) 800 سال زندگی کرده و علاوه بر شاه جان شاهد سلطنت 35 شاه دیگر نیز بوده است.
