مهندس اسداله ابراهیمی *
اقتصادسبز آنلاین: بخش کشاورزی ایران متاثر از تحولات روز دنیا بایستی با مباحثی نظیر جهانی‌شدن، تغییرات اقلیمی، بحران آب، رقابتی‌شدن بازار، آزادسازی تجاری، کاهش کنترل دولت در فعالیت‌های اقتصادی، خصوصی‌سازی، تمرکززدایی و کشاورزی رقابتی بین‌المللی مقابله نماید.

کشاورزی ایران با ساختار نیروی انسانی فعلی که اکثرا از دانش فنی روز و تکنولوزی مناسب بی بهره میباشد توان مقابله با این بحرانها را ندارد و درمقابل این تحوالات به شدت اسیب پذیر میباشد علی رغم نیاز شدید بخش کشاورزی به نیروی انسانی دانش آموخته، بیکاری فارغ‌التحصیلان کشاورزی در کشور یکی از مسایل مهم و بحث‌انگیز می‌باشد. برای فایق امدن بر مشکلات پیش گفته استفاده از دانش فناوری و تکنولوژیهای نوین ظرفیتها امکانات و تجهیزات مردمی وبهره مندی از توانمندیهای علمی عملی، فنی، اجرایی، مالی و مدیریتی اعضا، برای پیشبرد اهداف ماموریتها و برنامه‌های توسعه دانش بنیان کشاورزی نیازمند شناخت دقیق و هدفمند توانایی‌ها، ظرفیت‌ها و امکانات درون سازمانی و برون سازمانی است.
آنچه کشاورزی امروز بدان نیازمند است عبارت از شروع به یک فرآیند سخت و دشوار برای تغییرات ساختاری، دانشی و انتقال تکنولوژی‌های نوین است برای توسعه دانش بنیان افزایش بهره وری ارزش افرینی وکشاورزی رقابتی است .که منجر به توسعه فعالیت‌های کارآفرینانه،کشاورزی تجاری ایجاد زنجیره‌های ارزش و دستیابی به بازارهای فعال و کارآمد کشاورزی است. کارآفرینی در کشاورزی با ابداع و ترویج تکنولوژی‌های مناسب، افزایش اشتغال، ترغیب سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، بهره‌برداری اثربخش از منابع، تولید و عرضه مناسب محصولات مطابق با نیاز بازار و به طور کلی افزایش درآمد و رونق اقتصادی از طریق تزریق انسان کارآمد، مبتکر، خلاق و … به چرخه فعالیت‌های کشاورزی، نقشی حساس و موثر در توسعه کشاورزی ایفا خواهد نمود.
بخش کشاورزی به اعتبار شاخص‌های اقتصادی مهمی چون رشد مستمر تولید و بازدهی مطلوب سرمایه، ارزآوری، ارزبری کمتر، سهم قابل توجه در اشتغال و نقش کلیدی آن در تامین امنیت غذایی، در مقایسه با سایر بخش‌های اقتصادی کشور از چنان قابلیتی برخوردار است که می توان آن را به درستی محور توسعه اقتصاد کشور تلقی کرد.
با توجه به نقش و جایگاه بخش کشاورزی دراقتصاد ملی و توسعه کسب و کارهای نوین سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور در نظر دارد با هدف توسعه دانش و انتقال تکنولوژیهای نوین به واحدهای تولیدی نخستین رویداد ملی اگری تک فناوری و کارآفرینی کشاورزی رویدادی با هدف” آشکارسازی فرصت‌های نهفته وپنهان و شناسایی و معرفی هزار راه نرفته در توسعه دانش بنیان بخش کشاورزی را با مشارکت فعالین بخش خصوصی نخبگان، کارافرینان مخترعان و مبتکران،شرکتهای دانش بنیان صاحبان فناوریهای نوین استارتاپهای کشاورزی و مراکز کسب و کارهای نوپا برگزار نماید.

اهدف رویداد

جلب مشارکت حداکثری نخبگان کارافرینان مخترعان و مبتکران شرکتهای دانش بنیان فنآوران صاحبان تکنولوژی پارکهای علمی فناوری در مدیریت دانش و انتقال تکنولوژیهای نوین، شناسایی، جذب و انتقال تکنولوژی‌های نوین کشاورزی مربوط به مهندسی سازی فرآیند هوشمندسازی کشاورزی وکشاورزی دانش بنیان تجاری،توسعه کسب و کارهای نوین دانش بنیان مدیریت دانش و تکنولوژی ایجادفن بازار تخصصی کشاورزیارائه ومعرفی ایده‌ها، فنون، تکنولوژی و ابداع و اختراعات جدید در حوزه کشاورزی آشنایی با نوآوری‌‌ها، ایده‌ها و تکنولوژی و روش‌های کسب و کار نوین ایجاد ارتباط بین تولیدکنندگان دانش و فناوری و ایده‌های نو با مصرف کنندگان دانش وتکنولوژی یافتن متخصصین و صاحبان ایده و تشکیل تیم همکاری معرفی کسب و کار‌های نوین توسط شرکت کنندگان اشنایی با مشاغل تکنولوژی‌ها، ابداعات و اختراعات دانش بنیان در حوزه تولید، فرآوری، بسته‌بندی و تجارت محصولات کشاورزی شناسایی نخبگان کارافرینان شتابدهنده و استارتابها ی تخصصی کشاورزی،ایجاد زمینه برای تبادل تجربیات، دانش، اطلاعات و دیدگاههای صاحبنظران و فعالان عرصه‌های علمی و اجرایی به منظور ارائه راهکارهای عملی برای ساماندهی و توسعه مطلوب مهندسی فرایند تولید کشاورزی و منابع طبیعی کشور.
در این رویداد ملی مراکز فناوری و انتقال تکنولوژی،کارآفرینی و استارت آپ‌ها مراکز شتابدهی کسب و کارهای نوین،مخترعان و مبتکران، نخبگان صاحبان فناوری و سرمایه گذاران،شرکتهای دانش بنیان تخصصی کشاورزی گرد هم می آیند تا دستاوردها تجارب و فناوریها و تکنولوژیهای خود را به اشتراک بگذارند. همچنین در این رویدادکارگاههای جانبی در زمینه کسب و کارهای نوین،کارآفرینی دانش بنیان و کسب و کارهای فناور زنجیره‌های ارزش، فن بازار کشاورزی و نمایشگاه تکنولوژیهای نوین برگذار میشود. همچنین راهکارهای تبدیل ایده‌ها به یک مدل کسب و کار با کیفیت و معرفی به سرمایه‌گذاران بررسی خواهد شد.

اهمیت و ضرورت
توسعه کشاورزی دانش بنیان تجاری، اقتصادی و رقابتی فرآیندی پیچیده، بلند مدت و فراگیر است که البته نقش به سزایی در ایجاد اشتغال ارزش افرینی رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارد، به طوری که امروزه کارآفرینی به راهبردی ترین و مهمترین ابزار اقتصادی جوامع پیشرفته تبدیل شده است. از راهبردهای اصلی کارافرینی کشاورزی و روستایی، حرکت به سمت توسعه فعالیت‌های دانش بنیان وایجاد زنجیره‌های ارزش در فرایند تولید وتجارت محصولات کشاورزی است. اینگونه کسب و کارها در چند حوزه اساسی فناوری و کارآفرینی، انتقال تکنولوژیهای نوین، صنایع تبدیلی، خدمات مهندسی قرار می گیرند.

برای انتقال تکنولوژی وتوسعه کارآفرینی روستایی سه راهبرد اساسی وجود دارد:
– جذب تکنولوژی وکسب و کارها از دیگر مناطق (بخصوص مناطق شهری ) به روستاها،
– حفظ و توسعه کسب و کارهای موجود از طریق سیاست‌های حمایتی .
– حمایت از انتقال تکنولوژیهای نوین وایجاد و تولد کسب و کارهای جدید از دل ظرفیتهای پنهان ونهفته درخود مناطق روستایی به نظر نمی رسد هیچ گروهی مستعدتر از فارغ التحصیلان روستازاده برای امر راهبری انتقال تکنولوژی و توسعه کارآفرینی روستایی در غالب شبکه مراکز خدمات غیردولتی کشاورزی باشد. ایجاد شرایطی مناسب برای فعالیت و جذب این افراد به فضاهای کسب و کارروستایی برای ارزش افرینی و مدیریت و انتقال تکنولوژیهای جدید از مهمترین مسائل پیش روی مدیران سازمان نظام مهندسی است .
ایجاد مراکز خدمات غیر دولتی شتابدهی کسب و کارهای کشاورزی و روستا یی، ایجاد مراکز رشد و انتقال تکنولوژیهای نوین غیر دولتی روستایی و مراکز کارآفرینی، ارایه آموزش‌های کارآفرینی به آنها، ایجاد اکادمی‌های مختلف تخصصی علوم وفنون غیر دولتی، ایجاد مراکز پژوهشهای کاربردی غیر دولتی در مناطق روستایی مستعد و تقویت ارتباطات اینگونه مراکز با روستاها، ایجاد فضای مدیریت مشارکتی و جذب حداکثری ظرفیتهای بخش خصوصی نخبگان کارافرینان استارتاپها شرکتهای دانش بنیان در شهرها و روستاها و همراه کردن آنان در تصمیم گیری‌های صورت گرفته از جمله مهمترین سازوکارهای توسعه کشاورزی دانش بنیان و بسط کارآفرینی است .
اکثر کشورهای جهان بویژه کشورهای پیشرفته در حال حرکت به سمت ایجاد جامعه دانش بنیان، جامعه یادگیرنده و جامعه اطلاعاتی هستند. توسعه فناوری‌های نوین و انتقال تکنولوژی مناسب و اشاعه آنها در مناطق تولیدی وروستایی نقش بسزایی در توسعه کسب و کارها دارد. توسعه فناوری‌های مهندسی، زیستی و فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی باعث افزایش توانمندی‌های نوآوران و کارآفرینان روستایی و شهری برای فعالیت در روستاها خواهد شد. اشتغال به این تکنولوژی و فناوری‌ها، موجی عظیم از فرصت‌های اشتغال را به مناطق روستایی سرازیر می کند. ادغام فناوری‌های سنتی موجود در مناطق روستایی کشور با فناوری‌های نوین و پیشرفته راهکار مناسبی برای پیشرفت و روزآمدشدن محصولات و کالاهای ساخت روستا است.
همچنین شفاف سازی و تقویت بازار تکنولوژی و فناوری ابزاری است که برای تسهیل توسعه امور استفاده می شود و فن بازار در دنیای رقابتی اقتصاد از اهمیت بالایی برخوردار است. فن بازارها از یک سو ابزارهای مورد نیاز پدید آوران بخش‌های تحقیق و توسعه صنایع برای دستیابی به فناوری و تکنولوژی نوین را فراهم می کنند و از سوی دیگر با رساندن اطلاعات فناوری و دستاوردهای علمی و پژوهشی، محصولات خود را به متقاضیان و سرمایه گذاران می شناسانند.
به طور کلی منظور از توسعه تکنولوژی فرآیند شناسایی جذب هدایت، تقویت، گسترش و ارتقاء سطح تکنولوژی‌های موجود و هم چنین کسب تکنولوژی‌های نوین برای نیل به اهداف برنامه‌های توسعه می‌باشد. در حالی که انتقال تکنولوژی عبارت است از فرآیند کلی عرضه و تقاضای تکنولوژی که گستره‌ای از ماشین‌آلات، ابزار، خدمات اطلاعاتی، مهارت‌ها ودانش فنی را شامل می‌گردد. در قیاس با انتقال تکنولوژی که بیشتر به دنبال افزایش کمی ظرفیت‌ها است، هدف توسعه تکنولوژی بر ارتقاء کیفیت و بهینه‌سازی تکنولوژی متمرکز است (مهدوی، )۱۳۷۹ یکی از الزامات تکنولوژی، مدیریت آن است. مدیریت تکنولوژی عبارت است از سازماندهی، هدایت و کنترل تکنولوژی.توسعه تکنولوژی‌های مناسب خود در گرو توسعه انسانی، حمایت از خلاقیت‌ها و ابتکارات افراد و نهادها، تقویت ارتباط بین واحدهای مسئول تولید، انتقال دهنده و کاربرد تکنولوژی در سطوح خرد و کلان، با توجه به شرایط بومی، بررسی امکان‌پذیری فنی و اقتصادی،. دسترسی و کاربرد بهینه تکنولوژی مناسب همواره به عنوان یکی از اجزاء ضروری جهت توسعه بخش کشاورزی و روستایی محسوب می‌گردد.
واضح است توسعه تکنولوژی از هر نوع در بخش‌های مختلف از جمله بخش کشاورزی، امری تصادفی و خودبه‌خودی نیست، بلکه نیازمند دیدگاه جامع و آینده‌نگر هم در عرصه تحقیقاتی، برنامه‌ریزی و سیاستگذاری و هم در عرصه اجرایی می‌باشد و مدیریتی است.
مدیریت تکنولوژی معمولا جنبه‌های ذیل را در بر می‌گیرد:
۱ تعیین و تشخیص نیازهای تکنولوژی
۲ ارتقاء سطح تکنولوژی
۳ ارزیابی تکنولوژی
۴ مدیریت تکنولوژی
۵ توسعه نظام‌ها و خدمات اطلاعات و انتقال تکنولوژی
محورهای رویداد
– بذر و نهال
– خاک و آب
– فرآوری و تبدیلی
– انرژی‌های نو
– دام و طیور و آبزیان
– زراعت و باغبانی
– گیاهان دارویی
– کشاورزی‌های نو
– ماشین‌آلات و مکانیزاسیون کشاورزی
– گردشگری روستایی
– ایده بازار
– نمایشگاه ابداعات و اختراعات کشاورزی
– کارآفرینان و نخبگان بخش کشاورزی
– مراکز رشد و فناوری و نوآوری
– مراکز خدمات کشاورزی غیر دولتی
این رویداد ملی با فراخوان عمومی در سراسر کشور از طریق اطلاع رسانی ازرسانه‌های جمعی شبکه‌های اجتماعی و سایتهای خبری ملی و استانی و سازمانی همچنین با تشکیل کمیته‌های استانی اطلاع رسانی مناسب از تمامی عوامل تاثیر گذار برای جلب مشارکت حداکثری صاحبان ایده شرکتهای دانش بنیان نخبگان کارافرینان و استارتاپهای کشاورزی و سرمایه گذاران استانها دعوت خواهند نمودتا طرحها ایده‌ها و فناوریها تکنولوژیها و ابداعات و اختراعات خودرا به دبیرخانه کمیته استانی رویداد ارسال نمایند و کمیته استانی بابررسی طرحهای استانها پیشنهادات منتخب را به ستاد ملی ارسال خواهند نمود و طرحهای استانها توسط کمیته‌های فنی ملی بررسی واز کارافرینان و صاحبان طرحهای برگزیده دعوت خواهد کرد تا در همایش و نمایشگاه کشوری که با حضور مدیران ارشد اجرایی در سال ۹۹ برگذارخواهد شد شرکت نمایند
برگزاری مناسب و شایسته نخستین رویدادملی اگری تک نیازمند اهتمام همراهی حمایت و همکاری روسای محترم سازمان مدیران و کارشناسان تمام استانها ست تا با اطلاع رسانی به موقع مناسب به تمامی عوامل استانی نسبت به جلب و معرفی ایده‌ها شرکتهای دانش بنیان نخبگان کارافرینان و استارتاپهای کشاورزی اقدام نمایند.شایان ذکراست برای رویداد سایت اطلاع رسانی و ثبت ایده و اختراع در دست طرحی است که بزودی رونمایی و به استانها معرفی خواهد شد اتنظار میرود سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی بعنوان بزرگترین سازمان حرفه ای خدمات رسان با برگذاری این رویداد و شناسایی صاحبان فناوری‌های نوین
*‌ معاون فنی پژوهشی سازمان