اقتصادسبز آنلاین: جدی گفت: تا افق ۱۴۰۴ برآورد میشود که تولید ماهی در قفس به ۴۰۰ هزار تن برسد.
محمد جدی، مجری توسعه پرورش ماهی در قفس سازمان شیلات ایران گفت: ظرفیتهای بهره برداری از منابع طبیعی در خشکی و ظرفیت برداشت از دریاها هم محدودیتهایی دارد که در شرایط کنونی به علت خشکسالی اینها تشدید شده است ، در واقع در کار تولید پروتئین سالم از منابع ، چیزی که خیلی خوب میشود رویش کار کرد پرورش ماهی در دریاهای کشور است دریاهای آزاد و دریای خزر که میتواند پروتئین مورد نیاز جامعه را جبران کند.
او گفت: سازمان شیلات بنابر مطالعاتی که انجام داده، ظرفیتها را شناسایی کرده است، هم اکنون ظرفیتهای ارزشمندی برای این کار است که منتظر سرمایه گذاریها و انتقال دانش و تجربه محققان هستیم .
مجری : توضیح کلی میفرمائید که این پرورش ماهی در قفس به چه شکل انجام میشود؟ در خشکی است یا داخل دریا انجام میشود ؟
محمد جدی مجری توسعه پرورش ماهی در قفس سازمان شیلات ایران: قسمتی از کار در خشکی انجام میشود یعنی قسمتی که به تامین بچه ماهی مربوط است و تکثیر مولدین ماهی است، در مراکز تکثیر زمینی در نزدیک ساحل انجام میشود ماهی به وزن مناسب حدود ۵۰ گرم که رسید با شناورهای مخصوص به دریا منتقل میشود و سپس در آن جا قفسهایی که ما میگوییم محیط محصوری است که یک شناور در سطح است و تور که آن سازه اصلی کار را شکل میدهد با احجام مختلف، چیزی که به اصطلاح به طور متعارف دارد.
۶ هزار متر مکعب حجم آن قفس یا توری است که فضا را محصور کرده است و بچه ماهی وزن ۵۰گرم آن جا ریخته میشود. روزانه غذادهی میشود و آن قفس نظافت میشود و رقم بندی میشود ماهی که به اصطلاح تغییرات تفرق وزن نباشد که باعث کندی رشد شود. همچنین در وزن ۵۰۰ گرم تا یک کیلوگرم به بازار رسانده میشود .
مجری: آیا این برای همه نوع ماهی قابل اجرا است؟ یعنی میشود انواع مختلف ماهی را در این روش پرورش داد یا مختص رقم خاصی از ماهی است ؟
محمد جدی مجری توسعه پرورش ماهی در قفس سازمان شیلات ایران: احتمالا بسیاری از گونههای ماهی این قابلیت را دارند، ولی باید رویش کار پژوهشی شده و مولدسازی شده باشد و عادت غذاگیری دستی را داشته باشند. برای همین هم تعداد گونههایی که الان در دنیا دارد، در قفس پرورش داده میشود، این گونهها محدود هستند.
درشرایط کنونی گونههایی که بیشتر پرورش داده میشود، در شمال قزل آلا است که هم در آب شور و هم آب شیرین قابل پرورش است و در جنوب ماهی که بیشتر پرورش داده میشود ماهی سی باس آسیایی و ماهی صبیتی که از ماهیهای بومی خوزستان است.همچنین ماهیهایی مانند ماهیهامور ظرفیت خیلی خوبی را دارند، در دنیا رویشان کار شده است. در ایران هم الان مولدینش موجود هستند و ماهی سوکلا در هرمزگان است این ماهی هم جزو سریع الرشدترین ماهیها است .
مجری: در کشور ما معمولا در کدام استان، استانهایی که حاشیه دریا باشند این کار انجام میشود؟ چون من شنیدم پشت سدها هم قابلیت اجرای این طرح درست است ؟
محمد جدی مجری توسعه پرورش ماهی در قفس سازمان شیلات ایران: بله ظرفیتی که واقعا ظرفیت بزرگی است همان چیزی است که ظرفیت همان دریاها است و چیزی حدود آن چیزی که شناسایی شده به عنوان ظرفیت، ظرفیت عظیمی است.
۴میلیون و ۶۰۰ هزارتن مشاورین داخلی با کمک مشاورین خارجی برآورد کردند که این ظرفیت نهایی کار است. به خاطر این است که تا جایی که مطالعات انجام شده و تلاقی با مشکلات زیست محیطی نداشته باشد،۵۰۰ هزار تن از آن دریک افق تا چند سال آینده قابل برداشت است که تا افق ۱۴۰۴ ما ۴۰۰ هزار تن را پیش بینی کردیم که بدون مشکل بتوانیم این ظرفیت را در اختیار سرمایه گذاران بگذاریم.
در مورد آبهای داخلی هم در پشت سدهایی که مستقیما آب به مصرف شرب نمی رسد، این قابل انجام است و همین الان هم در تعدادی از سدها و آب بندانهای کشور به همان صورت مستقر شده یک سازه شناور و توری که ماهی در آن پرورش داده میشود و آن هم ظرفیت خوبی است منتها آن محدودیتش این است.
اولا خشکسالیهای اخیر مقداری ظرفیت را محدود میکند و اولویت آب شرب هم کلا در جاهایی که برای آب شرب استفاده میشود.
مجری : آن طور که میگویند یکی از روشهای پرسود است این طرح نسبت به پرورش ماهی در آبهای شیرین و به روشهای دیگر ، یک مقدار از مزایایش گفتید اما مقداری بیشتر از مزایای پرورش ماهی در قفس توضیح دهید و این که آیا در کیفیت ماهی تغییر ایجاد میشود یا خیر ؟
محمد جدی مجری توسعه پرورش ماهی در قفس سازمان شیلات ایران: ماهیهایی که در آب شور پرورش داده میشوند از خصوصیتهای بهتری برخوردار هستند.به عنوان مثال گوشت ماهی که درآب دریا پرورش داده شده گوشت با انسجام تری است و در مزه اش هم این خودش را نشان میدهد و آن ترجیحی که مردم میدهند که ماهی دریا را بیشتر میپسندند. واقعیت این است که ماهی دریایی مزه بهتری هم دارد . در مورد حتی قزل الا، قزل آلایی که در آب دریای خزر پرورش داده میشود کاملا بافت منسجم تری دارد ومزه بهتری هم دارد نسبت به ماهیهایی که در آبهای شیرین پرورش داده میشوند هرچند که آن هم بسیار مطلوب است .
مجری: در راه انجام این طرح ممکن است یک سری مشکلاتی وجود داشته باشد، بفرمائید مشکلات و چالشهای سر راه این صنعت چه هستند ؟
محمد جدی مجری توسعه پرورش ماهی در قفس سازمان شیلات ایران: اولین چالش که با آن روبرو هستیم این است که نوپا است و طبیعی است صنعتی که نوپا است دانش و فناوری آنطور گستردگی ندارد.
الان شرکتهای دانش بنیان هم همکاری میکنند در این طرحها ، مهندسین مشاور قابل کمک میکنند ، افراد متخصص ولی به هرحال در زمینههای طراحی و احداث و مدیریت مزارع قفس به هرحال ما کسریهایی داریم.
اگرچه میتوانیم بگوییم حداقل تا ۸۵ درصد از ظرفیت قفس کشور داخلی است ولی به هرحال کار ، کاری نو است و دیگری این است که ما برای ادامه کار نیاز به تحقیقات وسیع داریم روی گونههای جدید ، همانطور که افراد متخصص ابراز میکنند با یک گونه ، دو گونه جلو رفتن یک مقدار ریسک کار را زیاد میکند حتما باید مراکز تحقیقاتی و دانشگاهها خصوصا روی گونههای ماهی بومی کار کنندکه اینها تکثیر شوند و اهلی شوند و قابل پرورش در قفس باشند ، مطلب بعد این است که حوزه وسیعی از تخصصها در این کار استفاده میشود که این هم باز خودش را نشان میدهد مثلا ما نیروی مجردی برای کارهای دریایی میخواهیم که این نیرو باید در غواصی مجرب باشد ، بحثهای تغذیه پیچیدگیهای خودش را دارد ، تا این جا تا تولید است و بعد از آن ما مسائل بازاریابی و فروش محصول را داریم ، محصول جدید که میآید من که برای خانواده ام میخواهم مصرف کنم شناختی ندارم که این محصول چیست . وقتی به بازار میرویم برای خرید ، ماهیهایی که میشناسیم خرید میکنیم.
مجری: پس نیاز به شناساندن به مردم و تبلیغ مناسب دارد؟
محمد جدی مجری توسعه پرورش ماهی در قفس سازمان شیلات ایران: بله، تبلیغ مناسب میخواهد که این محصولات به عنوان محصولات جدید شناخته شوند و ارزششان جا بیفتد و بتواند مشتری را راضی کند.
مجری: این طرح باعث اشتغالزایی هم میشود اگر کسی بخواهد وارد این حیطه شود نیاز به چه مجوزهایی دارد و باید از کجا این مجوزها را تهیه کند و بخواهد سرمایه گذاری کند باید به کجا مراجعه کند ؟
محمد جدی مجری توسعه پرورش ماهی در قفس سازمان شیلات ایران: هم اکنون صدور مجوزها از طریق سامانه مجوزهای دولت انجام میشود هرکس که متقاضی باشد میتواند وارد شود اطلاعاتی در آن جا است باید پهنه ای را مشخص کند از پهنههایی که مطالعه شده و ظرفیت وجود دارد و درخواستش را برای ظرفیتی که تمایل دارد بدهد، این درخواستها در صورتی که نواقصی نداشته باشد و سریع هم اتفاقا جواب میدهند این تبدیل میشود به موافقت اصولی و با موافقت اصولی بقیه کارها و استعلامات انجام میشود و با اختصاص مختصات نقطه دریایی و منطقه پشتیبان در ساحل، پروانه تاسیس دریافت میشود و بعد از آن وارد مراحل اجرایی و سرمایه گذاری میشود.
کسانی که بخواهند آن دو مرحله را بگذرانند که از طریق سامانه مجوزها باید وارد شوند و فرمهای مربوط را پر کنند احیانا اگر هم نواقصی باشد در همان سامانه به آنها اطلاع داده میشود و میتوانند کار خودشان را پیگیری کنند. در مورد سرمایه گذاری که فرمودید سرمایه گذاری اگر بخواهم بگویم حدود ۳۰ درصد سرمایه ای که مورد نیاز است در این کار برای تاسیسات و سرمایه گذاری ثابت است و ۷۰ درصد تقریبا سرمایه گذاری جاری طرح است یعنی رقم خیلی بالاتری است اما از آن جا که ظرفیتها ، ظرفیتهای بزرگی است سرمایههایی میخواهد که یک مقدار بیشتر از کارهای دیگر آبزی پروری است و توصیه میکنیم.
کسانی که سرمایه ای دارند و تمایل دارند به این زمینه بیایند با درنظر گرفتن این که در زمان بهره برداری نیاز به خرید بچه ماهی و غذا و حقوق و دستمزد پرسنل است از اول این را هم در نظر داشته باشند اگر از طریق بانک میخواهند ورود کنند چه بانکهایی که تسهیلات هدایت شده را میدهند چه بانکهای دیگر این را هم در نظر داشته باشند که موقعی که سرمایه گذاری کردند ، زمان بهرهبرداری دچار مشکل نشوند. / باشگاه خبرنگاران جوان