نوشین جمشیدی – رژیم درمانگر

اقتصادسبز آنلاین: 80 درصد مبتلایان کبد چرب متابولیک، قبل از فوت به علت نارسایی‌های مزمن کبدی به‌دلیل سکته‌های قلبی و مغزی دچار مرگ زودرس (زیر هفتادسال) و خیلی زودرس (زیر 50 سال) می‌شوند.
طبق آمارهای جدید 30 درصد جمعیت عمومی ایران، مبتلا به کبد چرب متابولیک و 3 درصد جمعیت نیز مبتلا به هپاتیت ناشی از کبد چرب متابولیک و متأسفانه 70 درصد ایرانی‌ها گرفتار چاقی و اضافه وزن هستند!
در حالی‌که تنها با کاهش 10 درصد از وزن بدن می‌توان بهترین درمان را برای کبد چرب متابولیک انجام داد، اما بی‌توجهی به خطر اضافه وزن باعث شده تا میانگین «چربی خون بد» LDL – که بهتر است کمتر از 70 میلی‌گرم باشد – در مردان ایرانی حدود 124 میلی‌گرم و در زنان ایرانی حدود 120 میلی‌گرم است.

احتیاط‌های تغذیه‌ای برای مبتلایان به مشکلات کبدی
رژیم غذایی باید حاوی محصولات لبنی کم چرب یا فاقد چربی، مقادیر زیادی میوه و سبزیجات، منابع چربی خوب مانند آجیل‌ها و دانه‌ها، روغن زیتون، غلات کامل مانند جو، برنج قهوه‌ای، جو دو سر و پروتئین‌های کم چرب از جمله سفیده تخم مرغ، مرغ، انواع لوبیا و ماهی باشد.افراد مبتلا به هپاتیت به‌طور روزانه باید مخلوطی حاوی کربوهیدرات‌هایی با فیبر بالا، پروتئین‌ها، میوه‌ها و سبزیجات را مصرف کنند. همچنین توجه به مصرف زیاد مایعات نیز ضروری است. به‌طوری که نوشیدن روزانه حدود ۱۰ لیوان آب برای افراد مبتلا به هپاتیت از اهمیت بالایی برخوردار است.مبتلایان به هپاتیت همچنین باید توجه داشته باشند که خوردن غذاهای ناسالم می‌تواند باعث تشدید آسیب کبدی شود.خوردن غذاهای با کالری، چربی و قند بالا باعث افزایش وزن می‌شود. این افزایش وزن، خود منجر به تجمع چربی در کبد شده و کبد چرب باعث خطرات زیادی برای سلامتی از جمله زخم‌های کبدی و سیروز می‌شود.بنابراین مبتلایان به این بیماری باید از خوردن غذاهای حاوی چربی اشباع شده از جمله؛ خامه، کره، گوشت چربی‌دار، غذاهای سرخ شده و محصولات لبنی پرچرب و مواد شیرین و قندی همچون نوشابه‌ها، کیک‌ها، شیرینی‌ها و محصولات پختهِ بسته‌بندی شده و آماده و نیز غذاهای پرنمک خودداری کنند.غذاهای فرآوری شده نیز یکی از مواردی است که افراد مبتلا به هپاتیت باید از مصرف آن جداً خودداری کنند.

بهترین میوه‌ها و خوراکی‌های طبیعی برای درمان و کنترل کبد چرب
برای درمان کبد چرب، راهکارهای گوناگونی وجود دارد که یکی‌از راحت‌ترین آن‌ها، خوردن برخی میوه‌های مفید است که خیلی فوری آن را رفع می‌کند.
یک متخصص طب سنتی با اشاره به این‌که در طب سنتی، برخی میوه‌ها را برای درمان سریع کبد چرب معرفی کرده‌اند، بیان کرد: لیمو، یکی ‌از بهترین و پرطرفدارترین میوه‌های فصل تابستان و زمستان است، اما نوع ترش آن برای درمان کبد چرب بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ نوشیدن یک لیوان آب که در آن عصاره یک عدد لیمو ترش تازه وجود دارد، در آغاز روز می‌تواند بهترین دارو برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب باشد.وی افزود: از آنجا که لیمو سرشار از ویتامین C است و به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان می‌تواند نقش مؤثری در هضم و جذب مواد مفید در بدن داشته باشد، قابلیت زیادی در پیشگیری و درمان کبد چرب دارد.این متخصص طب سنتی با اشاره به این‌که یک سیب در روز، راز سلامت کبد است، بیان کرد: سیب سرشار از پکتین، یک فیبر محلول است و می‌تواند سموم سیستم گوارش و کلسترول خون را کاهش داده و همچنین از کار زیاد کبد جلوگیری می‌کند.وی ادامه داد: فیبر بالای موجود در بروکلی باعث بهبود گوارش نیز می‌شود و علاوه بر آن، بروکلی حاوی ویتامین‌های محلول و چرب، مانند ویتامین E بوده که یک آنتی‌اکسیدان مهم برای عملکرد کبد است.به‌طور کلی رژیم غذایی کبد چرب شامل؛ قطع مصرف الکل، مصرف مقدار زیادی میوه و سبزیجات، گیاهان با فیبر بالا مانند حبوبات و غلات کامل و کاهش مصرف قند، نمک، چربی‌های ترانس، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده (شکر) و چربی‌های اشباع می‌شود. همچنین پیروی از یک رژیم غذایی کم‌چرب و کم‌کالری می‌تواند به کاهش وزن شما کمک کند و خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را کاهش دهد.

غذاها و نوشیدنی‌هایی که باید در رژیم غذایی کبد چرب باشند!

قهوه برای کاهش آنزیم‌های غیر طبیعی کبد

مطالعات نشان داده است، پیشرفت بیماری کبد چرب در بیمارانی که قهوه می‌نوشند، در مقایسه با بیمارانی که قهوه نمی‌نوشند، کمتر است. به نظر می‌رسد که کافئین موجود در قهوه، میزان آنزیم‌های غیر طبیعی کبد را در افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی از جمله کبد چرب، کاهش می‌دهد.

سبزیجات و سویا برای جلوگیری از تجمع چربی

در مطالعات حیوانی مشخص شده است که کلم بروکلی از تجمع چربی در کبد موش‌ها جلوگیری می‌کند. بنابراین در رژیم غذایی کبد چرب گرید ۱ تا گرید ۳ حتماً از سبزیجاتی چون اسفناج، کلم‌بروکلی و کلم پیچ استفاده کنید تا علاوه بر مزیت ذکر شده، به کاهش وزن خود نیز کمک کنید. در یک مطالعه دیگر نیز مشخص شد که پروتئین سویا هم ممکن است به کاهش تجمع چربی در کبد کمک کند.

ماهی برای کاهش سطح چربی و التهاب

ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین، ماهی تن و قزل‌آلا سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ می‌توانند سطح چربی کبد را تنظیم کرده و باعث کاهش التهاب شوند.

بلغور جو دوسر برای تأمین انرژی

غلات کامل مانند بلغور جو دوسر به تأمین انرژی بدن شما کمک می‌کند. همچنین به دلیل برخورداری از فیبر بالا، باعث احساس سیری در شما می‌شود که در کاهش وزن کمک خواهد کرد. غلات کامل، بهترین صبحانه رژیمی برای کبد چرب است.

گردو برای بهبود عملکرد کبد
گردو، سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف گردو در افراد مبتلا به کبد چرب، عملکرد کبد را بهبود می‌دهد.

آووکادو و شیر برای محافظت از کبد

آووکادو سرشار از چربی‌های سالم است و بر اساس تحقیقات، حاوی مواد شیمیایی خاصی نیز است که می‌تواند سرعت پیشرفت آسیب‌های کبدی را کاهش دهد. آووکادو همچنین سرشار از فیبر است که می‌تواند به کنترل وزن کمک کند. همچنین بر اساس یک مطالعه بر روی موش‌های صحرایی در سال ۲۰۱۱، لبنیات به دلیل این‌که سرشار از پروتئین وی (Whey Protein) است، می‌تواند از کبد در برابر آسیب‌های بیشتر، محافظت کند.

دانه‌های آفتابگردان با اثر آنتی اکسیدانی

این‌که شما می‌توانید در رژیم غذایی کبد چرب از تخمه آفتابگردن استفاده کنید، خبر خوشحال کننده‌ای است! مغز تخمه آفتابگردان، سرشار از ویتامین E است؛ آنتی اکسیدانی که ممکن است از کبد در برابر آسیب‌های بیشتر، محافظت کند.

سیر و روغن زیتون برای کنترل وزن

روغن زیتون، یک روغن سالم و سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است. شما می‌توانید به‌جای مارگارین (کره گیاهی) و کره، از این روغن سالم برای پخت‌وپز استفاده کنید. در یک مطالعه مشخص شد که این روغن گیاهی پرخاصیت، به کاهش سطح آنزیم‌های غیرطبیعی کبد و کنترل وزن کمک می‌کند. گیاه سیر نیز علاوه بر طعم استثنایی که به غذا می‌بخشد، می‌تواند به کاهش وزن بدن و چربی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب کمک کند.

چای سبز برای جذب چربی کمتر

تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که چای سبز می‌تواند در جذب چربی تداخل ایجاد کند؛ محققان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا چای سبز می‌تواند ذخیره چربی در کبد را نیز کاهش دهد و باعث بهبود عملکرد کبد شود یا خیر؟ حتی اگر چای سبز این خواص را نداشته باشد، سایر فواید آن را نمی‌توان نادیده گرفت، از کاهش کلسترول گرفته تا بهبود کیفیت خواب. بنابراین ضرر ندارد که چای سبز را نیز به لیست غذایی کبد چرب اضافه کنید.

غذاها و نوشیدنی‌هایی که باید از رژیم غذایی کبد چرب حذف شوند!

یکسری غذاها و نوشیدنی‌ها نیز وجود دارند که باید از لیست غذایی کبد چرب، حذف و یا به‌شدت محدود شوند. این گروه از مواد غذایی در واقع خوراکی‌هایی هستند که باعث افزایش وزن و افزایش قند خون می‌شوند:
الکل : الکل، یکی از عوامل اصلی در ایجاد بیماری کبد چرب و سایر بیماری‌های کبدی است. به همین دلیل در رژیم غذایی کبد چرب، جایی ندارد.
شکر : از مصرف خوراکی‌های شیرین مانند آب‌نبات، کلوچه، کیک، بیسکویت، آب‌میوه‌ها اجتناب کنید. قند خون بالا، میزان تجمع چربی در کبد را افزایش می‌دهد.
غذاهای سرخ شده : غذاهای سرخ‌شده سرشار از چربی و کالری هستند؛ بنابراین باید از لیست غذایی کبد چرب حذف شوند.
نمک: مصرف زیاد نمک باعث تجمع آب اضافی در بدن شما می‌شود. مصرف نمک را به کمتر از ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز محدود کنید.
نان سفید، برنج سفید و ماکارونی: کلمه سفید در نام این محصولات به این معنی است که از آرد بسیار فرآوری شده تولید شده‌اند. این محصولات به دلیل کمبود فیبر، می‌توانند قند خون شما را بیش از غلات کامل – که حاوی سبوس نیز هستند – افزایش دهند.
گوشت قرمز: گوشت قرمز به‌خصوص گوشت گاو، سرشار از چربی اشباع شده است که برای بیماران مبتلا به کبد چرب و سایر افرادی که به سلامتی خود اهمیت می‌دهند، مضر می‌باشد.

تأثیر ورزش بر درمان بیماری کبد چرب:

یکی از عادت‌هایی که می‌تواند به بهبود کبد چرب کمک کند، ورزش کردن است. ورزش همچنین می‌تواند به افزایش سطح کلسترول خوب(HDL) کمک کند که به نوبه خود باعث کاهش میزان تری گلیسیرید و سطح کلسترول بد(LDL) می‌شود.ورزش حتی می‌تواند به جلوگیری و کنترل بیماری‌های مرتبط با کبد چرب مانند دیابت نوع دوم کمک کند. بهتر است به طور روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت ورزشی داشته باشید؛ حتی اگر فقط یک پیاده روی ساده باشد.

تأثیر نوشیدن آب بر درمان بیماری کبد چرب:

آب می‌تواند نقش مهمی در کنترل بیماری کبد چرب داشته باشد. آب برای عملکرد کبد، لازم و ضروری است؛ زیرا زمانی که بدن شما با کمبود آب مواجه می‌شود، به جای از بین بردن چربی‌ها، شروع به ذخیره چربی در سلول‌های کبدی می‌کند. برای این‌که نوشیدن آب بتواند به شما در درمان کبد چرب کمک کند، کافی است روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید.همچنین یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید برای درمان بیماری کبد چرب انجام دهید، داشتن یک رژیم غذایی سالم و عمل کردن به آن است. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری کبد چرب دارای اضافه وزن و یا سوء تغذیه هستند که این مسأله اهمیت رژیم غذایی را در درمان این بیماری نشان می‌دهد.از خوردن گوشت چرب و غذاهای سرخ شده به دلیل داشتن چربی زیاد و طبع گرمشان، طبق طب سنتی و خود مراقبتی هندوها اجتناب کنید.

نوشیدنی‌های شیرین:

نوشیدنی‌های ورزشی و انرژی زا، نوشابه و آبمیوه‌های مصنوعی، پر از شکر و شیرین‌کننده‌های مصنوعی هستند. هنگامی که این قندها وارد بدن شما می‌شوند، باعث بیماری کبد چرب خواهند شد.
روغن هیدروژنه، شکر تصفیه شده و غذاهای آماده می‌توانند سیستم بدن شما را سمی کنند. برای مثال نیترات‌ها و نیتریت‌ها معمولاً در غذاهای فرآوری شده، یافت می‌شوند و با مبتلا شدن به سرطان، ارتباط مستقیمی دارند.
شربت فروکتوز با غلظت بالا که در اغلب غذاهای فرآوری شده وجود دارد، یکی از مهم‌ترین دلایل مبتلا شدن به کبد چرب است. برای درمان بیماری کبد چرب بهتر است تا آن جا که می‌توانید از این مواد دوری کنید.

مواد غذایی که بیماری کبد چرب را بهبود می‌بخشند:

غذاهای ارگانیک: با خریدن انواع میوه‌ها و سبزیجات ارگانیک می‌توانید به میزان چشمگیری، مصرف سموم را کاهش داده و به کبد خود کمک کنید.
سبزیجات خام: محصولات طبیعی که در سبزیجات، میوه‌ها و عصاره‌های گیاهی یافت می‌شوند، از گذشته تاکنون به صورت سنتی برای درمان بیماری‌های کبد، مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.
توصیه می‌شود حتماً سبزیجات را به رژیم روزانه خود اضافه کنید. آسان‌ترین راه برای انجام این کار، استفاده از آبمیوه‌های طبیعی و عصاره سبزیجات است.
عصاره سبزیجات علاوه بر کمک کردن به عملکرد کبد، به راحتی هضم می‌شوند و برای جذب در دسترس هستند. تا آن‌جا که می‌توانید سبزیجات و میوه‌ها را در وعده‌های غذایی خود قرار دهید.