سرویس بین‌الملل- شیما نصیری:

اقتصادسبز آنلاین: صنعت غذا و نوشیدنی با بیش از 4.5 میلیون نفر استخدام و 290 هزار شرکت کوچک و متوسط (SMEs) یکی از بزرگترین بخش‌های تولیدی در اتحادیه اروپا است. همانطور که این صنعت همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد و نیاز به یافتن راه‌حل‌هایی برای برطرف‌سازی چالش‌های سیستم غذایی دارد، اما می‌توان این پرسش را داشت که چه تاثیراتی باعث انتقال سیستم‌غذایی به سمت بخشی سالم‌تر و پایدارتر می‌شود؟ از سیاست‌ها و قوانین گرفته تا روند مصرف‌کنندگان و رشد بازار، بینش‌های جامعه غذایی EIT و ذینفعان اصلی سیستم غذایی را همگی با هم در این گزارش تخصصی ترکیب کرده ایم تا 5 روند غذایی برتر خود را برای اروپا در سال 2022 میلادی جمع آوری نموده و به علاقه مندان و فعالان این حوزه ارائه دهیم.

1- سیستم‌های غذایی نقش کلیدی در بحث و تصمیم گیری در مورد تغییرات آب و هوا در دوره COP27 خواهند داشت

سال 2021 میلادی توسط بسیاری به عنوان سالی برجسته برای دگرگونی سیستم غذایی نامگذاری شد، با نقاط عطف شاخص مانند نخستین اجلاس سیستم‌های غذایی سازمان ملل که بر فوریت تغییر و اهمیت همکاری یکدیگر تأکید کرد. با این حال، برخی از آن‌ها به‌عنوان گمشده توصیف شده‌‌اند، زیرا غذا در مذاکرات و گفتگوهای COP26 در نوامبر 2021 میلادی به اندازه کافی در دستور کار قرار نگرفته است.
با توجه به اهمیت محدود کردن گرمایش زمین به 1.5 درجه سانتیگراد و با نزدیک شدن به شمارش معکوس برای اهداف توسعه پایدار سال 2030 میلادی، سیستم غذایی باید در گفت و گوهای منتهی به COP27 در مصر در مرکز و محور قرار گیرد. دکتر اندی زینگا، مدیر عامل EIT Food، اظهار داشت: «از آنجایی که ما به‌دنبال این هستیم که غذا را در اولویت بالایی در گفت‌وگوهای پایداری و سلامت جهانی در سال آینده و پس از آن قرار دهیم، باید همه ذینفعان را در گفتگوها مشارکت دهیم.» به‌عنوان مثال، نقش کشاورزی در کاهش و سازگاری آب و هوا را نمی توان به صورت مجزا در نظر گرفت، بلکه باید به عنوان بخشی از یک رویکرد سیستمی گسترده‌تر، سیستم غذایی به عنوان یک کل در گفت‌وگوهای پیرامون تغییرات آب و هوا مورد بررسی قرار گیرد.
همکاری بین سازمان‌ها در سیستم غذایی تا پایان سال 2022 میلادی افزایش می‌‌یابد و برندهای مواد غذایی تحت فشار بالاتری برای توسعه بیشتر نقشه‌های راه پایداری خواهند بود. همچنین از سیاستگذاران انتظار می‌رود که شروع به معرفی قوانین بیشتری کنند که اقدامات اخلاقی و پایدار را در سیستم غذایی تشویق می‌کند.
به‌عنوان بخشی از توافقنامه پاریس، کشورها اخیرا برنامه‌های اقدامی را برای کاهش انتشار کربن خود و سازگاری با تاثیرات تغییرات آب و هوایی ارائه کردند. در این طرح‌ها که به عنوان کمک‌های تعیین ‌شده ملی (NDCs) شناخته می‌‌شوند، کشورها طیف وسیعی از اطلاعات را در مورد سازگاری در حوزه‌‌های اولویت‌‌دار مختلف ارائه کردند. سیستم‌های غذایی به ‌عنوان حوزه‌‌های اولویت‌‌دار در NDCهای ارائه‌شده، برجسته می‌‌شوند که بر شناخت گسترده اهمیت سیستم‌‌های غذایی و امنیت غذایی در استراتژی‌های سازگاری با آب و هوا تاکید می‌کند.

2- مزارع و شرکت‌های بزرگ، اتخاذ شیوه‌های کشاورزی احیا را آغاز می‌کنند

کشاورزی احیاکننده که با هدف بهبود سلامت خاک و افزایش تنوع زیستی در مزارع توسط جامعه غذایی EIT Food در پلتفرم FoodHIVE ما به‌عنوان بزرگترین روند سیستم غذایی برای سال 2022 میلادی شناخته می‌شود، احتمالا تا پایان سال میلادی شاهد جذب بیشتر مزارع و شرکت‌های بزرگ خواهد بود. با افزایش تحقیقات پیرامون کشاورزی احیا کننده، به‌عنوان مثال، مزایای سلامتی و مشوق‌های تجاری-اقتصادی که کشاورزی به صورت احیاکننده می‌تواند فراهم کند، بهتر درک خواهند شد و در نتیجه توسط مزارع و برندهای غذایی بیشتری در سال جاری میلادی اجرا خواهند شد.
اد برگن از FutureBridge در قسمت روندهای کشاورزی 2022 میلادی در پادکست مبارزه با غذا به این واقعیت اشاره کرد که با درک بیشتر در مورد سلامت خاک، اکثر برندهای غذایی و مزارع در مقیاس بزرگ، اهمیت حفاظت و حفظ خاک و زمین‌های کشاورزی را تشخیص می‌دهند. وی تاکید کرد که صنعت روز به روز شاهد استفاده برندهای بیشتری از موادی است که نه تنها برای سلامت انسان، بلکه برای محیط زیست نیز بهتر است. در نتیجه، اد برگن، گفت که تغییری در نحوه اداره مزارع برندها و نحوه تنظیم و محافظت از خاک ایجاد شده است. او همچنین تاکید کرد که برندهای بزرگ مواد غذایی در انتقال جهان به کشاورزی احیا کننده، با ظهور فناوری کشاورزی به عنوان یک عامل کلیدی در این امر، رفتار خواهند کرد.
دولت‌ها و مقامات همچنین احتمالا از مزارع بیشتری برای انتقال به کشاورزی احیاکننده در سال 2022 میلادی حمایت می‌‌کنند. برای مثال، در بریتانیا، دولت برنامه‌‌های یارانه جدیدی را به‌عنوان بخشی از برنامه انتقال کشاورزی 2021 تا 2024 میلادی خود معرفی کرد که در آن به کشاورزان تا سقف 70 پوند به ازای هر پیشنهاد، پرداخت می‌‌شود. پیش‌ بینی می‌شود که سایر دولت‌های اروپایی طرح‌ها و آزمایش‌های مشابهی را تا پایان سال 2022 میلادی اعلام کنند. در واقع مزارع تقریباً
39 درصد از مساحت اتحادیه اروپا را تشکیل می‌دهند و فرصت بزرگی برای مزارع بیشتری به منظور انتقال به شیوه‌های کشاورزی پایدارتر از جمله کشاورزی احیا کننده وجود دارد.

3- بازار پروتئین‌های جایگزین اروپایی در سال 2022 میلادی شاهد رشد بیشتر خواهد بود که شامل «جایگزین‌های گوشتی» بیشتر می‌شود

به ‌عنوان بخشی از پیش ‌بینی‌‌های روند مواد غذایی برای سال 2021 میلادی، اظهار داشتیم که بازار پروتئین‌های جایگزین همچنان مسیر خود را در بین مصرف‌‌کنندگان به‌دست خواهند آورد. این امر تا پایان سال جاری میلادی ادامه خواهد داشت، زیرا هم بازیگران موجود و هم بازیکنان جدید در فضا تلاش می‌کنند تا پروتئین‌‌های جایگزین «گوشتی» را تکمیل کنند تا طیف وسیع‌‌تری از مصرف‌‌کنندگان را جذب نمایند. از این رو می‌توان گفت که این منجر به جایگزینی بیشتر گوشت در قفسه‌های سوپرمارکت‌ها و منوی رستوران‌ها می‌شود.
در پادکست مبارزه با غذا، اد برگن به این واقعیت اشاره کرد که خود شرکت‌های گوشت نیز سرمایه‌گذاری بیشتر روی استارت ‌آپ‌‌ها و فناوری‌های تولید پروتئین‌های جایگزین را آغاز می‌‌کنند. این سرمایه‌‌گذاری توسط شرکت‌های گوشت نشان ‌دهنده شناخت گسترده‌‌ای است که همگان بر این واقف می‌شوند که گوشت کشت ‌شده بر پایه سلولی، در واقع مسیری است که صنعت در آن حرکت می‌کند و همکاری بین این بخش‌ها برای آینده تنوع پروتئین پایدار حیاتی خواهد بود.این در حالی است که با تقاضای گسترده تر برای جایگزین‌های پایدار در محصولات غذایی سنتی، این روند فراتر از گوشت نیز پیش می‌رود. مجمع عمومی سازمان ملل سال 2022 میلادی را به عنوان TASTE2MEAT برای پایدارتر کردن تولید غذاهای دریایی اعلام کرده است و این با افزایش نوآوری برای توسعه مواد و محصولات جایگزین غذاهای دریایی پشتیبانی می‌شود. نیمه اول سال 2021 میلادی بازار شاهد سرمایه گذاری 116 میلیون دلاری در محصولات جایگزین غذاهای دریایی بود که از کل سرمایه گذاری‌های سال 2020 میلادی پیشی گرفت. تعداد شرکت‌‌هایی که در سراسر جهان مواد و محصولات جایگزین غذاهای دریایی تولید می‌کنند نیز از حدود 29 شرکت در سال 2017 میلادی به بیش از 87 شرکت تا اواسط سال 2021 میلادی رسیده است.

4- نقش جوانان به عنوان فعالان غذایی و عاملان تغییر افزایش خواهد یافت

افزایش فعالیت‌های جوانان در سال‌‌های اخیر مورد توجه گسترده ‌ای قرار گرفته است و سیستم غذایی نیز از این امر مستثنی نیست. جوانان خواستار تغییر در نحوه تولید و مصرف مواد غذایی در اروپا بوده و خواستار حضور در میز تصمیم گیری نیز هستند. با در نظر گرفتن این موضوع، در سال 2022 میلادی احتمالاً جوانان بیشتری فعالیت‌های خود را در بخش‌های کسب و کار محصولات کشاورزی، افزایش مصرف آگاهانه محیطی در جمعیت شناسی Gen Z و ظهور جنبش‌های جدید جوانان در فضای غذا، آب و هوا و سلامتی، توسعه خواهند داد. برای مثال، 10 جوان اروپایی در اواخر سال 2021 میلادی، یک مانیفست برای سیستم غذایی به نام Menu for Change راه اندازی کردند که در آن از سیاستگذاران و سهامداران اروپایی خواستند تا در زمینه‌هایی مانند کاهش ضایعات مواد غذایی، کشاورزی و … تغییراتی ایجاد کنند.در واقع، تحقیقات نشان داده است که پایداری غذا برای دو سوم, یعنی 64 درصد، از جوانان 18 تا 24 ساله در اروپا در سال گذشته میلادی اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در نتیجه، سازمان‌های کشاورزی باید در سال 2022 میلادی واکنش نشان دهند تا به تقویت صدای جوانان کمک کنند و آن‌ها را در تصمیم گیری‌ها در مورد آینده غذا بگنجانند.

5- برندهای بیشتری در سال 2022 میلادی برچسب زیست محیطی جلوی بسته را اتخاذ کرده‌اند

با شتاب اخیر آزمایش‌‌های برچسب‌‌گذاری زیست‌‌محیطی مواد غذایی و همچنین توصیه‌های رسمی در سطح اروپا، با آغاز سال 2022 میلادی، برندها و مارک‌‌های مواد غذایی بیشتری در آزمایش‌ها شرکت کرده‌‌اند و طرح‌های برچسب‌‌گذاری زیست‌‌محیطی مانند برچسب زیست محیطی Foundation Earth را ارائه داده‌اند.
لازم به ذکر است که در دسامبر 2021 میلادی، کمیسیون اروپا توصیه‌ ای برای کمک به شرکت‌ها برای محاسبه عملکرد زیست‌‌محیطی خود و تولید محصولات سازگار با محیط‌‌زیست اتخاذ کرد.
این شامل برقراری ارتباط شفاف با مصرف‌کنندگان در مورد نحوه تولید محصولات با استفاده از روش تجزیه و تحلیل چرخه عمر توافق شده بین‌المللی است.عناصر تجزیه و تحلیل شامل تغییرات آب و هوا و اثرات مربوط به آب، هوا، منابع، کاربری زمین و سمیت است.
با توجه به نگرانی مصرف کنندگان در مورد ادعاهای گیج کننده و گمراه کننده بر روی برچسب‌های مواد‌غذایی که تا 59 درصد احساس می‌کنند که برچسب‌های محصول اطلاعات کافی را ارائه نمی‌دهند، واضح است که فرصتی برای بهبود در سال 2022 میلادی و پس از آن وجود دارد.علاوه بر این، برچسب‌‌گذاری زیست‌‌محیطی همچنین می‌‌تواند مزایایی را برای ذینفعان سیستم غذایی فراهم کند و دیدن تأثیرات زیست‌‌محیطی بخش‌های مختلف زنجیره تأمین یک محصول را آسان‌‌تر می‌‌کند، بنابراین مشخص می‌کند که در کجا می‌توان تغییرات ایجاد کرد.