اقتصادسبز آنلاین: «تولید در اقتصاد ایران به شدت به واردات کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مواد‌اولیه وابسته است و متأسفانه سیاست‌های اخیر ارزی کشور به‌گونه‌ای بوده که واحدهای تولیدی در تأمین مواد اولیه خود با مشکل جدی مواجه شدهاند.»
آنچه خواندید فرازهایی از صحبت‌های دکتر مهدی کریمی تفرشی، رییس هیأت مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان تهران، ریاست هیأت مدیره تعاونی تولیدکنندگان محصولات غذایی کشور، عضو هیأت مدیره کنفدراسیون صنعت ایران، کارآفرین برتر جهان اسلام و رییس هیأت مدیره «گلها» بود که ماحصل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
آخرین وضعیت تولید صنایع غذایی در سال رونق تولید را تشریح فرمایید.
بیش از ۱۰ درصد از ارزش افزوده بخش صنعت کشور از تولیدات صنعت غذای کشور تأمین میشود. بنابراین این صنعت مهم و پیشرو نقش بسیار تعیین کننده‌ای در توسعه اقتصادی کشور به‌ویژه در شرایط حساس و استراتژیک فعلی ایران ایفا می‌کند.
تولیدات محصولات غذایی سهم عمده نیاز بازار داخلی را میتواند تأمین کند. درحال حاضر حدود ۹۵ درصد موادغذایی مورد نیاز کشور در داخل تولید میشود و هم‌اکنون به‌طور متوسط سالانه حدود ۱۳۰ میلیون تن مواد غذایی در کشور از سوی تولیدکنندگان داخلی تولید میشود.
عمده صنایع تبدیلی کشورمان از مواد داخلی در ساماندهی محصول خود استفاده میکنند و بنابراین سهم مهمی در اشتغال حوزه کشاورزی دارند.
هرچند صنایع غذایی در سال ۹۸ نسبت به سایر صنایع مانند «فولاد»، «پتروشیمی» و «لوازم خانگی» در شرایط بهتر و آرمانی‌تری قرار داشت اما متاسفانه میزان نقدینگی بنگاه‌های اقتصادی به‌خصوص تولیدکنندگان در شرایط فعلی نسبت به میزان تولیدشان از نظر پتانسیل به یکسوم کاهش پیدا کرده است.
پر اقبال‌ترین محصول صادراتی ادویه ایران در بازارهای جهانی چه محصولی است؟
زیره سبز و زعفران از پراقبالترین ادویهجات و چاشنی‌های صادراتی ایران در بازارهای جهانی هستند. بهعلاوه تخم گشنیز و آویشن و سماق نیز از جمله ادویه جات پر مصرف ایرانی در بازارهای جهانی هستند.
ایران با تولید سالانه بیش از ۲۰۰ تن زعفران در رتبه اول تولید این محصول در جهان قرار داشته و بیش از ۹۰ درصد زعفران مصرفی جهان را تامین می‌کند اما این محصول به‌دلیل نداشتن بسته‌بندی مناسب و بازار پسند در کشورهای دیگر همچون امارات و اسپانیا مجدداً بسته‌بندی و به‌نام این کشورها در بازارهای هدف عرضه میشود.
با توجه به شدت تحریمهای بین‌المللی در رابطه با واردات برخی ادویه‌ها با چه مشکلاتی مواجه هستید و چه پیشنهاداتی دارید؟
ایران، پس از آمریکا، ژاپن و انگلستان، چهارمین واردکننده زردچوبه از کشور هند است.
صادرات زردچوبه و دیگر ادویهجات هند به ایران، به سبب تحریمهای ایالات متحد آمریکا علیه ایران، از اردیبهشت‌ماه سالجاری متوقف شده است.
از جمله تأثیراتی که تحریم‌ها بر تأمین مواد اولیه و واردات گذاشته این است که به‌دلیل پرهیز تأمین‌کنندگان خارجی از انعقاد قراردادهای بلندمدت و تمایل آنها به انجام معاملات نقدی، قیمت مواد و تجهیزات از نوسانات بیشتری برخوردار است که این موضوع، سودآوری صنایع داخلی را با تردید بیشتری مواجه کرده است. تأخیر در انجام مبادلات بین‌المللی و ورود موارد اولیه موردنیاز تولیدکنندگان را با مشکلات جدی مواجه کرده است.
با توجه به شیوع کرونا وضعیت تولید و صادرات صنایع غذایی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در پی شیوع ویروس کرونا در ایران، برخی از کشورهای همسایه مرزها را بستند و صادرات غیرنفتی دچار مشکل شده است. واردات و صادرات محصولات بستگی به طولانی بودن حضور ویروس کرونا دارد، اما قطعاً این موضوع تبعاتی در اقتصاد ایران خواهد داشت. همانطور که در چین ملاحظه شد اقتصاد چین در عرض یک ماه در آستانه فلج شدن قرار گرفت و مراودات تجاری این کشور قدرتمند اقتصادی متوقف شد. چین زمانی متوجه بحران کرونا شد که این ویروس به شدت شیوع پیدا کرده بود. این‌که چقدر مدیریت و تدبیر مسؤولین در ایران در جلوگیری از شیوع این ویروس در کشور به‌موقع و اساسی باشد در جلوگیری از بروز یک بحران اقتصادی در کشور میتواند مؤثر باشد.
نوسان نرخ ارز چه مشکلاتی را برای تهیه مواد اولیه محصول و همچنین قوطی‌های بسته‌بندی به‌وجود آورده است؟
تولید در اقتصاد ایران به شدت به واردات کالاهای سرمایه‌ای، واسطه‌ای و مواد اولیه وابسته است. واقعیت این است که سیاست‌های اخیر ارزی کشور به‌گونه‌ای بوده که واحدهای تولیدی ما در تأمین مواد اولیه خود با مشکل جدی مواجه شدهاند که با ادامه این روند شاهد تعطیلی واحدهای تولیدی و از دست رفتن اشتغال ایجاد شده خواهیم بود. اگر واحدهای تولیدی ما نتوانند مواد اولیه خود را تأمین کنند، چرخه اقتصاد ما دچار مشکلات بزرگتری خواهد شد. همه واحدهای تولیدی به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم با مشکل تامین مواد اولیه روبه‌رو هستند.
علیرغم پیشرفت‌های بسیاری که در صنعت و تکنولوژی کشور و رشد و خودکفایی تولیدات صورت گرفته، هنوز ما ناچار به واردات بسیاری از ماشین‌آلات و دستگاه‌ها از سایر کشورها هستیم. بسته‌بندی ما هنوز به خودکفایی کامل نرسیده و ما چارهای جز واردات بسیاری از مواد اولیه بسته‌بندی خود نداریم. تمام این موارد قطعاً متأثر از نوسانات نرخ ارز خواهد بود و افزایش نرخ ارز به شدت تولیدکنندگان را تحت فشار قرار می‌دهد، به‌ویژه این‌که تولیدکننده مجبور است مواد اولیه و ملزومات خود را با نرخ بالای ارز وارد کند و این قطعاً هزینه تولید و قیمت تمام شده محصول را بالا می‌برد.
«گلها» در زمینه تولید و صادرات در سال ۱۳۹۸ در چه وضعیتی قرار دارد و در سال آینده چه محصولات جدیدی را روانه بازار خواهید کرد؟
در سالی که گذشت علیرغم تمامی تحریم‌ها، مشکلات و چالش‌هایی که وجود داشت صنایع غذایی «گلها» همچون گذشته تامین نیازهای مصرف کنندگان خود را در اولویت قرار داد و با پایش خواست و نظرات آنها همچون همیشه به ارتقای کیفیت محصولات و بستهبندیهای خود ادامه داد. هرچند فشار همانند سایر صنایع و تولیدکنندگان بر «گلها» نیز وجود داشت، اما عزم و اراده و عشقی که میراث هشتاد ساله کارخانه ماست ما را برای ادامه این راه و تلاش در جهت تحقق خواسته‌های مشتریان عزیزمان مصمم‌تر می‌کند.
در سال پیشرو به حول و قوه الهی قصد داریم تعدادی از محصولات را که تیم تحقیقات بازار و تحقیق و توسعه «گلها» مطابق نیاز و خواست و تقاضای مشتریان تشخیص دادهاند به سبد غذایی «گلها» اضافه کنیم و همچون همیشه ارتقای کیفیت محصولات و بهبود بسته‌بندی‌ها در اولویت برنامه‌های آتی ماست.
