به گزارش خبر نگارما، محمدصادق قنادزاده  معاون ارتقا کسب و کارهای بین المللی سازمان توسعه تجارت  ، کریمی  رئیس فراکسیون توسعه صادرات مجلس شورای اسلامی با حضور در برنامه میز اقتصاد به بررسی رکورد ۵۳ میلیارد دلاری صادرات غیر نفتی کشور پرداختند  و ۵ کشور چین، عراق، ترکیه، امارات و  هند را  مهمترین مقاصد صادراتی عنوان کردند.

مقدمه: در خبرها داشتیم که رکورد صادرات در کشور شکسته شد در سال ۱۴۰۱ با عبور از مرز ۵۳ میلیارد دلار و به طور کلی تجارت در سال ۱۴۰۱ از مرز ۱۱۲ میلیارد دلار گذشت . اما این نکته قابل ذکر است که ما ۶ و نیم ملیارد دلار تقریبا تراز تجاری منفی داریم یعنی واردات مان بیش از صادرات مان بوده است امروز در برنامه میز اقتصاد می خواهیم به این بپردازیم که این ۵۳ میلیارد دلار صادرات چقدر از سبد صادراتی ما و ظرفیت صادراتی ما را تشکیل می دهد ما چقدر می توانستیم صادر کنیم اما احیانا اگر موانع و مشکلاتی بوده و مانع شده و نتوانستیم به آن ظرفیت ها برسیم چه بودند ؟
سوال : آقای قنادزاده بفرمایید که چه اتفاقی سبب شد که ما بتوانیم رکورد صادرات مان را بشکنیم و رقم صادراتی مان را افزایش بدهیم این بخاطر رشد تولیدمان بوده و تقاضا بوده و تغییرات قیمتی بوده ؟ بفرمایید دلیل چه بوده است ؟
قنادزاده : امسال رکورد صادرات کشور با عددی بالغ بر ۵۳ میلیارد دلار شکسته شد ، این طبیعتا همت بزرگ فعالان اقتصادی و تجاری کشور در بخش خصوصی و با پشتیبانی ها و حمایت هایی که دستگاههای مختلف از قوه مقننه ، قوه اجرایی و دستگاههای پشتیبان حوزه تجارت خارجی ، این اتفاق را رقم زد .طبعا اتفاقات یا المان های مختلفی وجود داشتند که باعث شدند این عدد ۵۳ میلیارد دلار رقم بخورد بخش زیادی از آن تحرک خوبی بود که در حوزه تجارت خارجی کشور در یک سال و اندی گذشته از ابتدای دولت سیزدهم شکل گرفت، سازمان توسعه تجارت ، دستگاههای مرتبط وزارت امور خارجه در بخش دیپلماسی اقتصادی ، می توان گفت دامنه ارتباطات تجاری را باز کردند ما ارتباطات با اکثر کشورهایی که قبل از این شاید خیلی به آنها توجه نمی کردیم اقتصادهای نوظهور ، کشورهای همسایه ، کشورهای در قاره های دیگر مثل قاره آفریقا و آمریکای جنوبی، ارتباطات ما با این ها خیلی توسعه پیدا کرد ، تبادل هئیت های تجاری خیلی رشد کرد ، برگزاری نمایشگاههای متعدد خیلی کمک کرد به این قضئیه و مجموعا تحرک بیشتر دولت در بخش دیپلماسی تجاری و استقبالی که بخش خصوصی از این تحرک کرد و حمایتی که بخش خصوصی از این زمینه سازی ها کرد باعث شد که ما به این توفیق برسیم .
سوال : آقای کریمی شما فکر می کنید از این افزایشی که رخ داده چقدرش نکته ای است که آقای قنادزاده به آن اشاره کردند در خصوص تنوع بخشی به مبادی صادراتی و تجارتی و چقدرش دلایل دیگری داشته است ؟
کریمی : قطعا ما هم اذعان داریم به ثمرات خوب زحمات دولتمردان در وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت و همه ی دست اندرکارانی که توانستند رشد تجارت خارجی کشور را به ویژه در حوزه صادرات رقم بزنند و جای تقدیر و تشکر دارد، اما نکته ای که وجود دارد و باید به این  موضوع توجه شود این است که ما در بحث صادرات مان در سال گذشته ظرفیت های خالی و عقب ماندگی هایی که در سال های قبل داشتیم را خیلی با سرعت زیادی افزایش دادیم، به گونه ای که ما در سال ۱۴۰۰ شاهد چیزی حدود ۱۴ میلیارد دلار و ۴۱ درصد رشد از صادرات مان بودیم و بهبود وضعیت تراز تجاری و این ها را در سال گذشته شاهد بودیم ، امسال این رقم کمتر شده به حدود نزدیک ده درصد صادرات مان رشد کرده ، رسیده که این در مقایسه با سال قبل رقم به طبع پایین تری است برای صادرات
سوال : منظورتان ۱۴۰۱ به ۱۴۰۰ است؟ 

کریمی : بله ولی ما باز روند مثبت رشد را در این دو سال داشتیم و این که در مجموع تجارت خارجی ما از حدود ۱۰۱ میلیارد دلار به بیش از ۱۱۲ میلیارد دلار افزایش پیدا کرده نشان دهنده رونق و پویایی در اقتصاد است و این که چه در حوزه صادرات ، چون قطعا ما ترکیب کالاهای صادراتی و وارداتی مان را که ملاحظه کنیم ، که من توضیح می دهم ، نشان می دهد که بیشتر هدف در صادرات و واردات به ویژه در واردات تقویت تولید است و در صادرات هم تلاش هست که کالاهایی که کیفیت بالاتری دارند از سطح فناوری بالاتری برخوردارند هدف باشند که این را توضیح بدهم، ما در بحث واردات مجموع وارداتی که داریم به لحاظ آنالیز ، حدود ۵۳ درصد کالاهای سرمایه ای در واردات ما در سال ۱۴۰۱ رشد داشته و ۱۴ درصد کالاهای واسطه ای و ۱۲ درصد کالاهای مصرفی کاهش داشته است، یعنی کالاهای سرمایه ای و واسطه ای که عمدتا در تولید استفاده می شود بعنوان مواد اولیه ، تجهیزات ، ماشین آلات این ها رشد داشته و این نشان می دهد که ما اگر چه واردات مان افزایش پیدا کرده بیشتر در این حوزه هاست و در حوزه کالاهای مصرفی ما ۱۲ درصد کاهش داشتیم، در حوزه ی صادرات هم ما تلاش مان این است که باید قاعدتا باشد که کالاهایی که از سطح فناوری بالاتری برخوردار هست الان آنالیز سهم کالاهای صادراتی ما به گونه ای است که کالاهای واسطه ای ۸۶ و نیم درصد سهم دارد ، کالاهای سرمایه ای یک درصد و کالاهای مصرفی ۱۲ و دو دهم درصد . این نشان می دهد تلاش شده در کشور که جهت گیری صادرات به سمت کالاهایی باشد که تولیدات صنعتی ما باشد از مواد خام و اولیه ترجیحا پرهیز کنیم و در واردات هم کالاهایی را وارد کنیم که برای تولید ما مفید هستند و بتوانند انشاالله مفید باشند .
سوال : آقای قنادزاده این آماری که اعلام شده چقدر گویای دقیق تجارت ماست چون ما به لحاظ مشکلات تحریمی برخی از محصولاتی که صادر می کنیم یا از کشور ثالث صادر می کنیم یا ری اکسپورت می کنیم و به نام های دیگر صادر می کنیم آنها هم در آمار دیده شده و اگر نشده چقدر می تواند این امار را افزایش بدهند؟ 
قنادزاده : نه ما وقتی آمار تجارت و صادرات را می گوییم هر آنچه از مبادی گمرکی ما صادر شده در این آمار هست این که مقصد کجاست این طبعا فرمایش شما مقاصد متفاوت است این که ما مشخصا بگوییم که دقیقا این عددی که مثلا ما به آفریقا صادر کردیم دقیقا این عدد است ممکن است این را بتوانیم در آن خدشه وارد کنیم ولی میزان کلی صادرات طبعا تغییر نمی کند .
سوال : در بخشی گفته شده که اصلا بخشی از این صادرات اصلا اظهار نمی شود همچنین چیزی داریم ؟
قنادزاده : نه این قدری ارزش بزرگی ندارد که قابل اعتنا نیست ولی یک بخش دیگری از صادرات ماکه خیلی به آن توجه هم نمی شود که اتفاقا به نظر من و خیلی از همکاران، البته نظر بزرگان علم اقتصاد این است که موتور محرکه توسعه صادرات غیرنفتی است بحث خدمات است ، ما سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۲ میلیارد دلار صادرات خدمات داشتیم ، تازه این ۱۲ میلیارد دلاری است که توانستیم احصا کنیم یعنی از مسیر قانونی و از مسیر کمیته ماده ۱۹ احصا شده است ، حتما این عدد خیلی بزرگتر از این خواهد بود و هست .
سوال : این خدمات در این ۵۳ میلیارد دلار هست ؟
قنادزاده : نه ، عرض کردم ما اصلا این را احصا نمی کنیم و در آمارمان هم نمی آوریم در حالی که خیلی مهم است و اتفاقا خیلی از کشورهای دنیا حوزه صدور خدماتشان بزرگتر از حوزه کالایی شان است و این نشان دهنده بلوغ تکنولوژیکی و دانش کشورهای مختلف است این اتفاق مثبتی است ما سال گذشته این عدد را حول و حوش مثلا ۹_۸ تا داشتیم امسال به عدد ۱۲ میلیارد دلار رسیده و باز هم تاکید می کنم این عددی است که احصا شده ما اطلاعات موثق داریم که خیلی بیشتر از این است به جهت موضوعاتی از جنس این که ما تضامین نمی توانیم بدهیم مستقیما در مناقصات بین المللی شرکت نمی کنیم یا مسائلی از این دست دیده نمیشود و یا خیلی از موضوعات خدمات…

سوال : عمده اش در چه بحث و چه خدماتی است که داریم ارائه می دهیم ؟
قنادزاده : خدمات مهندسی اعم از طیف وسیعی از پروژه ها است حوزه خدمات گردشگری ، گردشگری سلامت بحث توریست ، بحث ترانزیت و خدمات ترانزیتی هست ، حوزه صدور کالاهای خلاق صنایع خلاق ما است مثل فیلم های سینمایی و انیمیشن و موضوعاتی از این دست ، یک طیف وسیعی از خدمات را ما داریم صادرات انجام میدهیم که اتفاقا صادرات بسیار با کیفیت تری هم هست از منظر درآمدزایی کشور و ارتقاء شاخص ویژه کشور ، ولی در آمار نمی اید که باید این را هم به آن توجه کنیم .
سوال : چه زمانی این کار را می کنید ؟
قنادزاده : ما یک پیشنهادی را دادیم که با کمک دوستان مجلس ببریم انشاالله مصوبه بگیریم که اصلا حوزه خدمات فنی و مهندسی بیاید در حوزه ها یعنی ما برایش اچ اسکوت تعریف کنیم و بعد از این بشود احصاء ش کرد و صادراتش را بشود به شمار آورد .
سوال : همین ۵۳ میلیارد دلار آمار رسمی ما چقدر فاصله دارد با آن ظرفیتی که در کشور وجود دارد یعنی اگر ما بخواهیم ببینیم که می شود در کشور کارهای دیگری کرد موانع و مشکلات را برطرف کرد تولید را افزایش داد ما به چقدر صادرات می توانیم برسیم ؟
قنادزاده : اگر بخواهیم این را بر مبنای میزان تولید یعنی ظرفیت تولید کشور ببینیم که قطعا این عدد چند برابر آن چیزی است که ما الان صادر کردیم و ما توان صادراتی کشور خیلی بیشتر از این است
سوال : چقدر مثلا ؟
قنادزاده : عدد دقیق من الان نمی توانم بگویم ، حضرت آقا در فرمایشات نوروزی شان هم اشاره کردند که ما در موضوع بازاریابی بین المللی برای تولیدات فراوان کشور در حوزه های مختلف صنعتی ، کشاورزی واقعا خیلی موفق عمل نکردیم و این واقعیت است که کاملا درست است ما اگر واقعا به معنای واقعی هم زیرساخت ها را ، ببینید ما در بحث زیرساختی بالاخره صادرات کشور باید بر بستر زیرساخت ها توسعه پیداکند ما وقتی در حوزه کریدورهای بین المللی ، در حوزه توسعه زیرساخت های حمل و نقل دریایی ریلی و هوایی خیلی زیاد توسعه ندادیم نمی توانیم انتظار داشته باشیم یک سطح بیشتر صادرات ما رشد کند .
سوال : یک بخشی از آن هماهنگی بین دستگاههاست مثلا وزارت صمت که شما هستید با وزارت راه ، ما در برنامه قبلی میز اقتصاد با هم صحبت کردیم در خصوص آفریقا که خیلی راجع به آن صحبت کردیم
سوال : اقای کریمی شما فکر می کنید ما چقدر می توانیم بیشتر صادر بکنیم اگر بخواهیم عدد و رقمی برآوردی داشته باشیم و این که نمی توانیم به آن عدد برسیم از نظر شما مشکلی که هست چیست ؟
کریمی : قطعا در آنالیز عواملی که باعث رشد مجموعه تجارت خارجی ما شدند به بحث تورم جهانی حتما باید توجه کنیم . چون بهرحال قیمت های جهانی چه در مورد کالاهای صادراتی ما و چه در مورد کالاهای وارداتی افزایش پیدا کرده و این به عبارتی این افزایشی که ما بین امسال و سال قبل میبینیم بخشی از آن ناشی از قیمت است نه الزاما مقدار کالا، به گونه ای که ببینید متوسط قیمت کالاهای صادراتی ما در سال ۱۴۰۱– ۴۳۶ دلار بوده برای هر تن و این ده درصد نسبت به سال قبلش رشد کرده است ، متوسط قیمت کالاهای وارداتی در سال ۱۴۰۱ – هزار و ۶۰۴ دلار بوده که ۲۵ درصد رشد داشته است . خیلی از کالاها بودند در دنیا رشد کردند مثل کالاهای اساسی که ما عمده واردات مان هست یا مواد اولیه و این ها ، این است که بخشی از این رشد قطعا مربوط به تورم جهانی است که هم به سود ما شده در صادرات و هم به ضررمان در واردات، نکته دیگری که اشاره کردید در خصوص بحث صادرات ، ما بعد از سال ۹۷ و جهش ارزی که داشتیم ، با یک پدیده ای که البته قبلا بود خیلی کم بود بحث قاچاق صادراتی مواجه شدیم . ما تا قبل از آن قاچاق عمدتا رویکرد وارداتی داشت ولی بعد از سال ۹۷و جهش ارزی ما، در خیلی از کالاها امروز شاهد قاچاق صادراتی هستیم و این باعث شده که بخشی از این آماری که اشاره کردم را ما از آن محروم بشویم ، کالاهای با کیفیت خودمان است ولی چون به هر دلیلی در فرآیند رسمی صادراتش با مشکل مواجه هست ، این می رود و از کشورهای همجوار مثل افغانستان یا امارات ، عراق و جاهای دیگر صادر می شود ، یکی از دلایل دیگری که برای این وضعیت باید بگوییم ، مشکلاتی است که پیش پای صادر کنندگان ما وجود دارد ، ما به صورت فهرست وار اگر بخواهیم عناوین رابشماریم ، خود مقوله پیمان سپاری یا تعهد ارزی ، اگرچه یک امر لازمی است بهرحال بازگشت ارز حاصل از صادرات در شرایط فعلی یک ضرورت است برای اقتصاد ما ولی ساز و کارهای حاکم بر این پیمان سپاری و الزام صادر کنندگان و مشکلاتی که ناشی از آن برای صادر کنندگان ایجاد می کنند به فرض الان ما صادرات را معاف از مالیات می دانیم ولی احکام قانونی آوردیم که هر کس این پیمان سپاری را نداشت معافیتش هم لغو شود و این خودش مشکلات زیادی ایجاد کرده یا در خصوص برخی کالاها که مدت هایی که زمانی برای بازگشت ارز در نظر گرفتند به هیچ وجه تناسبی با واقعیت تجارت آن کالا ندارد ، کالای فرش ما باید به کشورهای صادراتی برود ، در انبارها نگهداری شود و بعد در نمایشگاهها عرضه شود ، ممکن است یک سال ، دو سال این فرش در یک نمایشگاه می ماند و بعد تا فروش برود . ما نمی توانیم این را بگوییم تو این فرش را صادر کن سه ماهه ارزش را برگردان به کشور، ما در مجلس کلی پیگیری کردیم این مدت افزایش پیدا کرد ولی همچنان این مشکل هست ضمن این که این موضوع باعث شد که مقوله صادرات فرش و صنایع دستی ما که در سال های گذشته جزو اقلام عمده صادراتی ما بود امروز به یک وضعیتی در حد صفر تنزل پیدا کرده ، صادرات فرش ما در سال ۱۴۰۰– ۶۴ میلیون دلار بوده ، در سال ۱۴۰۱  به ۵۱ میلیون دلار کاهش پیدا کرده یعنی عملا صفر ، ما در سال های گذشته بالای میلیارد و چند میلیارد فرش صادر می کردیم .
سوال : البته یک بخشی به دلیل این که ما بازارهایمان را از دست دادیم؟ 

کریمی : بله می خواهم بگویم در این شرایط و این موضوع باید ویژه دیده شود ما پیشنهادی به دولت دادیم به اقای رئیس جمهور که در مورد فرش و صنایع دستی بیایند و این را مستثنی کنند یا شرایط ویژه ای برایش بگذارند سهمش هم در صادرات ما بسیار ناچیز است و درصدش بسیار کم است، موضوع دیگر بحث عدم ثبات قوانین و مقررات و بخشنامه خلق الساعه ای است که صادرکنندگان ما که رفتند در کشورهای دیگر ، نمونه اش الان در عراق شرکتی مثل پگاه رفته سرمایه گذاری های سنگین کرده ، یک دفعه جلوی صادراتش را می گیرند یا محصولات کشاورزی ، صادراتش یک شبه یا مواد پروتئینی ممنوع می شود این ها خسارات عظیمی به صادر کننده وارد می کند و کارش را مختل می کند، موضوع بعدی هم مشکلات مالی و بانکی هست به ویژه هزینه های مربوط به جابجایی ارز حاصل از صادرات که این هم با توجه به الزامی که ما قانونی داشتیم در سال های گذشته دردولت بحث انعقاد پیمان های پولی دو جانبه و چند جانبه که متاسفانه تا الان یک کشور حتی برای نمونه ما پیمان پولی دو جانبه منعقد نکردیم اخیرا شنیدید که چین به سرعت رفت با برزیل پیمان بستند دلار هم از مبادلات شان حذف کردند و با پول خودشان دارند کار می کنند، ما در این زمینه ها واقعا کار کم  کار کردیم.
سوال : ما در برنامه قبلی میز اقتصاد به این موضوع پرداختیم با مسئولان بانک مرکزی که گفتند فعلا در حال مذاکره هستند؟ 
کریمی : اولویت های کشور باید باشد که بتوانیم مشکلات صادر کنندگان را حل کنیم بحث حمل و نقل و لجستیک بحث بسیار مهمی است که الان ما در مورد خیلی از کشورهای مقصد صادراتی که به شدت طالب کالاهای ایرانی هستند بواسطه نبود حمل و نقل و خطوط کشتیرانی یا هوایی نمی توانیم کالاهایمان را به موقع ببریم و بحث عدم پشتیبانی دیپلماسی کشور از صادرات و تجارت خارجی مان است .
سوال : مصداقی تر می فرمایید؟ 
کریمی : ما اعتقاد داریم سفارتخانه های ما باید مامن صادرکنندگان ما باشند و تجار ما باشند و رویکرد وزارت امور خارجه ، تجارت محور باشد ، نه سیاست محور ، بهرحال اگر امروز اولویت اول کشور ما اقتصاد است و صادرات اولویت اول ما است ، سفارتخانه های ما باید در خدمت صادرات و تجار ما باشند .
سوال : به نظرتان هست ؟
کریمی : نه نیست با اطلاعاتی که ما داریم، ما در دوره قبل مجلس ما با همین فشار ، در فراکسیون توسعه صادرات وزارت خارجه را متقاعد کردیم که مجددا معاونت اقتصادی را احیا کرد و تقویت کرد حالا امیدواریم انشاالله این اقدامات خوب تقویت شود .
سوال : این که می گویید هنوز مطلوب نیست الان چه کار می کنید چون الان از این ۵ تا نکته ای که فرمودید و من یادداشت کردم عمده اش مسائل تحریمی بر نمی گردد و مسائل مدیریتی و هماهنگی بین دستگاهها و داخلی است شما بعنوان یک نهاد نظارتی چگونه ورود خواهید کرد به عملکرد دوستان در دولت که بشود مجلس کمک بکند به صادرات ؟
کریمی : عرض کردم ما در فراکسیون توسعه صادرات مرتب با هم عزیزان دولت و هم تشکل های صادراتی و صادر کنندگان ارتباط داریم مشکلات را در جلسات بررسی می کنیم منتقل می کنیم و راهکارها را هم ارائه می کنیم اما بهرحال این اقدامات خوبی هم انجام شده نمی خواهیم زحمت دوستان را نادیده بگیریم ولی بهرحال صادرات در کشور با مشکلاتی مواجه است که باید این مشکلات انشاالله رفع بشود، نکته آخر هم در ارتباط با تحریم فرمودید ما بواسطه تحریم مشکلاتی که داریم این است که صادرات ما به جای این که مستقیم به مقاصد صادراتی مان برود با واسطه یک کشور می رود این آماری که شما ملاحظه می کنید الان که ما عمده ترین کشور مثلا ۵ کشور اصلی که در مقصد صادراتی مان هستند ، چین ، عراق ، ترکیه ، امارات و افغانستان و در چند سال قبل هم تقریبا همین روال است این ها خیلی هایشان کشورهای واسط هستنند یعنی مقصد نهایی محصولات ما نیستند و آنها بعضا از ری اکسپورت دراقتصاد ما نفع زیادی می برند یعنی کالایی که ما می توانیم خودمان این جا نهایی صادر کنیم آنجا انجام می شود و یک موضوع دیگر اشاره کنم که ما هم متقابلا ازظرفیت دی اکسپورت متاسفانه در صادرات مان استفاده نمی کنیم کشوری مثل روسیه به شدت علاقمند بود که مایحتاجش را از مسیر ایران و توسط ایران تامین کند ولی ما کمتر توانستیم از این فرصت طلایی برای ری اکسپورت استفاده کنیم .
سوال : این فرصت در خصوص کشور قطر هم برایمان افتاد و ما استفاده نکردیم اقای قنادزاده آقای کریمی هم به آن اشاره کردند و سوال من هم بود ما الان کلیه مقاصد صادراتی مان در 4-5 کشور خلاصه می شود کارشناسان می گویند این خودش می تواند یک پاشنه عاشیلی باشد که اگر خدایی نکرده یک روزی با هر کدام از کشورها ما چالشی داشته باشیم یک بخش زیادی از صادرات مان و تجارت مان خدشه دار می شود . سازمان توسعه تجارت ، وزارت صمت و دولت چه برنامه ای دارد برای این که این تنوع بخشی را بیشتر کند ؟
قنادزاده : چون برنامه کارشناسی و تحلیلی است و حضرت آقا هم فرمودند که ما در تجارت خارجی کشور نیازمند تحول هستیم یک چند تا موضوع به نظرم می آید این ها عارضه های حوزه تجارت خارجی کشور است که باید حتما روی آن وقت گذاشته شود و بعد عرض می کنم که سازمان و وزارت صمت چه برنامه هایی دارد، یکی از آن موضوعات همین است که شما فرمودیدما تنوع مقاصد صادراتی مان خیلی پایین است و تقریبا در سال های گذشته مرور که می کنیم همیشه ۷۵_۸۰ درصد تجارت ما با ۶_۵ کشور مشخص است چه در صادرات و چه در واردات . این از منظر پدافندی و از منظر سیاست کلان و از منظر راهبردی که به آن نگاه کنیم اتفاق خوشایندی نیست حتما باید مقاصد صادراتی متنوع بشوند باز خود حضرت آقا راهکار دادند فرمودند که ما در کشورهای همسایه آمریکای جنوبی و آفریقا را در اولویت بگذاریم و همت دولت برود به این سمت که در این موضوعات تنوع مقصد بدهد، موضوع بعدی تنوع سبد صادراتی کشور است . باز تقریبا 75 مثبت و منفی 5 درصداز سبد صادراتی کشور می رود تا گروه خاص . دو گروه خاص است که ما نمی گوییم کالای خام ولی در زنجیره ارزش در رده های پایین هستند .
سوال : کدام ها می شوند ؟
قنادزاده : پتروشیمی و فلزات اساسی این باز دوباره آفت و آسیب است این که ما داریم منابع کشور را می فروشیم و صادر می کنیم نه صادرات تکنولوژی و دانش و خدمات و این ها خیلی نیست این هم عارضه دوم که ما حتما باید سبد صادراتی کشور را متنوع تر کنیم و نسبتش را عوض کنیم ، پس کالای با ارزش افزوده بالاتر و کالای دانش بنیان بالاخره باید نسبت این را بالا ببریم، موضوع بعدی این که ما به صدور خدمات خیلی توجه ویژه نکردیم یعنی برنامه خیلی ویژه ای نداشتیم حتی حمایت هاییکه قبلا وجود داشته قطع کردیم یعنی ما بالاخره جایزه صادراتی داشتیم برای حوزه خدمات یک بخشی از هزینه های صادر کنندگان حوزه خدمات فنی و مهندسی را پوشش می دادیم الان نمی دهیم این هم از دسته موضوعاتی است که موتور محرک توسعه صادرات غیر نفتی حوزه خدمات را هم باید دیدد .
موضوع بعدی موضوع سرمایه گذاری خارجی است .

سوال : تا این جا که فرمایش کردید همه انتقادها ناظر بر عملکرد خودتان بود و همه باید ها را باید خودتان انجام بدهید اگر یک کم ناظر به برنامه هایتان بفرمایید که قرار است چه کار کنید ؟
قنادزاده : این ها موضوعاتی است که عرض می کنم از جنس تحولی است و باید اتفاق بیفتد ما در بحث سازمان توسعه تجارت البته این ها موضوعاتی است که خیلی هایش ریشه در قوانین و مقررات ما هم دارد و یک همت جمعی است و باید کل نظام به این جمع بندی برسد که ما باید این تغییرات را بدهیم، از منظر دولت عرض کنم ما در سازمان با ابزارهایی مثل رایزنان بازرگانی و مراکزمان و مجموعه هایی که وجود دارند از ابتدای سال یک برنامه ای دادیم به تمام رایزن هایمان و به تمام دفاتر منطقه ای مان که در خصوص این تغییر سبد صادراتی ، کار کنند ما یک ابزارهای تشویقی داریم در دولت و در اختیار سازمان توسعه تجارت است بعنوان مشوق های صادراتی ، که وزن مشوق های حوزه خدمات را و وزن مشوق های حوزه صدور کالای با ارزش افزوده بالاتر و دانش بنیان را داریم بالاتر می بریم و داریم 25 درصد مثلا همه مشوق ها را مازادش را داریم برای حوزه دانش بنیان می گذاریم ، به تعبیری داریم سعی می کنیم با ابزار سیاستگزاری مان جهت دهی بکنیم تجارت کشور را به سمت صادرات کالای با ارزش افزوده بالاتر، در بحث رویدادهای تجاری باز دوباره یک بودجه مناسبی را داریم تخصیص می دهیم و امسلا هم این را توزیع کردیم به نمایشگاهها و رویدادهایی در کشورهای خارج از این دامنه کشورهایی که عرض کردم . در بازارهای جدید و بازارهای نوظهور مثل آفریقا و آمریکای جنوبی و بعضی از کشورهای دیگر همسایه که کمتر به آنها توجه شده است .
ابزارهای تشویقی مان را داریم می بریم به سمتی که تجار در موضوعات فعالیت کنند . در حوزه خدمات مهندسی یک لایحه ای را داریم آماده می کنیم که تقدیم دولت کنیم .
سوال : این چه زمانی آماده می شود ؟
قنادزاده : ما پیش نویس آن را آماده کردیم و فکر کنم دیروز و پریروز فرستادیم برای جناب آقای وزیر که مطالعه کنند و احتمالا ببرند به سطح کمیسیون اقتصادی دولت و بعدش هم صحن که بتوانیم…
سوال : دقیقا چه اتفاقی رقم می خورد ؟
قنادزاده : ما تمام موضوعات خدمات فنی و مهندسی ، بحث های صنایع خلاق ، دانش بنیان ها ، گردشگری ، ترانزیت همه این ها را در یک بسته کامل حمایت از صادرات خدمات فنی و مهندسی دیدیم ، مشوق هایش را دیدیم ، ظرفیت هایش را دیدیم ونحوه حمایت از آنها را دیدیم خیلی سقف های خوبی برای حمایت از حضور حوزه خدمات در کشورهای دیگر دیدیم ، برگشت جایزه صادراتی خدمات را به لیست مشوق ها دیدیم ….
سوال : در خصوص مشکلاتی که آقای کریمی به آن اشاره کردند چطور ؟ پیمان سپاری ، ثبات قوانین ، لجستیک ، انتقال ارز ، دیپلماسی اقتصادی ، رایزن ها
قنادزاده : این محل بحث ما با بانک مرکزی هم هست ، ما بعنوان متولی حوزه صادرات و حوزه تجارت کشور و یکی از مجموعه ای که اتفاقا نزدیک ترین بخش به بخش خصوصی است برای حمایت از آنها ، دائما در چالشیم برای این موضوع ، ما حتی اعتقادمان این است که خیلی از این موضوعات را می شود از پیمان سپاری به نحوی خارجشان کرد چون خیلی هم عددشان در تجارت کشور بالا نیست .
سوال : چه زمانی انشاالله با بانک مرکزی به نتیجه می رسید ؟
قنادزاده : بانک مرکزی است و باید با آن مذاکره کرد .
سوال :در خصوص بحث لجستیک هم شد ما چندین برنامه در خصوص تجارت با آفریقا و کشورهای آمریکای لاتین داشتیم که در صحبت های مقام معظم رهبری هم بود که باید بیشتر به آن تاکید بشود ، در خصوص این که این انتقاد وجود دارد که ما صادراتمان به آفریقا صادرات یک طرفه ای است ، تجارت نداریم عملا با آنها ، در این خصوص چه خواهید کرد ؟ آن وعده هایی که در برنامه های قبلی دادید در خصوص این که زیرساخت های لجستیکی ما و حمل و نقلی ما بهبود پیدا می کند آنها به کجا رسید ؟
قنادزاده : حالا اگر مشخصا موضوع آفریقا مدنظرتان باشد آن وعده هایی که داده شد شمال آفریقا دیروز هم من با دوستان کشتیرانی مذاکره می کردم یک مجموعه ای از آن کشور در شمال آفریقا سفر کردند و نهایی شد و فکر می کنم در وعده ای که دادند چون نشست هایش تمام شده در یکی دو ماه آینده خط کشتیرانی ما به شمال آفریقا فعال می شود باز دوباره آن مجموعه بخش خصوصی که توافق شده بود که تملک کشتی بکند برای غرب آفریقا آن هم کار تملک کشتی اش تقریبا تمام شده است و آن هم فکر می کنم نیمه اول امسال فعال می شود خطوط هوایی را ما همچنان به آفریقا پیگیری میکنیم ولی حوزه خزر مثلا یکی از حوزه های جدی است که باید لجستیک در آن توسعه پیدا کند چون این ضعف را ما در حوزه خزر داریم .

سوال : سوال آخر این که هدفگذاری شما برای صادرات و تجارت در سال ۱۴۰۲ چه خواهد بود و چه برنامه مشخصی دارید ؟
قنادزاده : بر اساس آن چشم انداز ۱۴۰۴ که ما عدد ۷۵ میلیارد دلار را برای حوزه صادرات دیده بودیم امسال عدد ۶۰ میلیارد دلار دیده شده در برنامه ای که طراحی شده ولی من اعتقادم این است که اگر این زیرساخت هایی که عرض کردم ایجاد بشود و تلاش ما در دولت مضاعف بشود می شود از این عدد حتما بالاتر رفت .
سوال: رسیدن به ۶۰ میلیارد دلار را با آن اضافه کردن ۱۲ میلیارد دلاری که حساب نکرده بودید انجام می دهید ایا ؟
قنادزاده : نه ما فعلا در ادبیات کشور تجارت معنی اش تجارت کالاست .
سوال : آقای کریمی جمع بندی شما را داشته باشیم در خصوص نکاتی که مشخصا در خصوص کشورهای امریکای لاتین و آفریقا مطرح شد مجلس چقدر به دولت کمک می کند و بفرمایید که برنامه تان چیست ؟
کریمی : من هم اعتقاد دارم اقتصاد ایران ظرفیت های بسیار گسترده تر و بیشتر از این چیزی که تا الان ما در حوزه ی صادرات شاهد بودیم دارد و در سه تا حوزه کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا ، کشورهای آفریقا و همین طور کشورهای آمریکای جنوبی ، سه تا حوزه ای است که به نظر ما باید هدفگذاری اولویت دار روی آن بشود برای صادرات و مسائل مربوط به حمل و نقل و بحث های دیپلماسی و این ها را حل کنیم تا در این حوزه ها کار بیشتر شود، در اوراسیا ما از سال ۱۴۰۰ از رقم یک میلیارد و صد و خورده ای به نزدیک یک و نیم میلیارد دلار رسیدیم رشدی داشتیم ولی به هر حال کافی نبوده یعنی فرصت هایی که پیش روی اقتصاد ما هست به مراتب بیشتر از آن هست، نکته بعدی در هر سه تجارت خارجی به حوزه ترانزیت باید توجه کنیم که خوشبختانه در سال گذشته ما به ۱۲ و نیم میلیون تن ترانزیت در کشور رسیدیم که نسبت به سال قبل ۶۸ درصد رشد داشته ، البته این رقمی است که ما چندین سال قبل هم به آن رسیده بودیم و بازگشت کردیم و این فرصت ها را انشاالله داریم و بتوانیم با همت و تلاش مسئولان و ما هم در مجلس انشاالله همه جانبه پشتیبان این تلاش ها خواهیم بود .
سوال : ما رایزن هایمان در سال ۱۴۰۲ چقدر افزایش پیدا می کند؟
قنادزاده : ما ۱۶ تا داریم و تلاش مان این است که به ۲۵ تا برسانیم .
 مجری: ما تلاش کردیم از گمرک هم نماینده ای داشته باشیم در برنامه امروزمیز اقتصاد به جهت این که آمار صادرات ما قدری و آمار تجارت ما به طور کلی قدری دیر اعلام شد می خواستیم دلیلش را بدانیم و به هر حال این آمار مبنای تصمیم گیری های مسئولین است اما تقریبا اردیبهشت هستیم و آمار ۱۴۰۱ تازه به دستمان رسیده است ./صدا وسیما