اقتصادسبز آنلاین: ماهی قرمز به صورت طبیعی در آب‌های شیرین ساکن و تقریباً ساکن با سرعت ناچیز که پوشیده از گیاهان آبزی و دارای بستر نرمی هستند زندگی می‌کند و غالباً همراه ماهیان برکه‌ای دیده می‌شوند.
زیستگاه اصلی آن معمولاً در سیبری و آسیای جنوب شرقی است. انتشار این ماهی توسط انسان صورت گرفته و به این علت در رودخانه‌های اروپا دیده می‌شود.
ماهیان قرمز از جمله گونه‌های غیر بومی بسیاری مناطق جهان هستند و در مقابل شرایط نامساعد محیطی مقاومند.
اهلی‌سازی آن نزدیک به هزار سال پیش در چین صورت گرفت. از این ماهی، ماهیان حوض طلایی و سایر انواع آن مانند دم چادری، سر شیری، و چشم تلسکوپی که در چین و ژاپن پرورش داده می‌شوند، به وجود آمده‌اند.
در قرن ۱۷ این ماهی به عنوان ماهی تزئینی وارد اروپا شد و از آن هنگام پرورش این ماهی در ایتالیا، جنوب فرانسه و پرتغال معمول شده‌است. به علاوه این ماهی به‌طور وحشی نیز در رودخانه‌های جنوب اروپا پراکنده و انتشار یافته‌است.
در ایران نیز این ماهی در حوضچه‌های دریای خزر، دریاچه ارومیه، دریاچه‌هامون و رودخانه کارون یافت می‌شود. ماهی قرمز یکی از مواد سفره هفت‌سین در جشن نوروز ایران است.
این ماهی‌ها با وجود کوچک و ریز بودن گردش مالی بالایی را در این روزها به خود اختصاص می‌دهند در حالی که سال گذشته در روزهای پایانی سال فروش این ماهی‌ها ۲۲ میلیارد تومان گردش مالی را رقم زده است. جالب است بدانیم که ماهی قرمز از فرهنگ چینی وارد فرهنگ ما شده و متأسفانه این محصول نیز سرنوشت عرضه محصولات شیلاتی خوراکی را دارد به‌طوری که ۲۰۰ درصد گران‌تر از قیمت اصلی به فروش می‌رسد و این توجیهی ندارد.
براساس آخرین آمار بیش از ۲۴۰ میلیون قطعه ماهیان زینتی در کشور تولید می‌شود که نسبت به گذشته با روند روبه رشدی روبه‌روست. اتخاذ سیاست سازمان شیلات مبنی بر راه‌اندازی شهرک ماهیان زینتی، تقاضای بازار‌های صادراتی و تغییر نوع زندگی و نگه داری آکواریوم در آپارتمان‌ها موجب شده تا تولید ماهیان زینتی در کشور افزایش یابد. با توجه به اشتغالزایی بالایی که در فضای کسب و کار ماهیان زینتی وجود دارد، تمامی استان‌ها حتی روستا‌ها به تولید در این زمینه مشغول شدند. برآورد‌ها حاکی از آن است که یک سوم تولید ماهیان زینتی، ماهی قرمز شب عید است.
باید در موقع خرید ماهی قرمز شب عید از سلامت کافی آن اطمینان حاصل کرد و از خرید ماهی‌های دارای خون‌مردگی و لکه‌های خونی در پوست اجتناب کنید. تعویض ماهی باید با تور صورت گیرد، افراد پس از خرید، ماهی را در ظرف دارای یک لیتر آب و محیط خنک نگهداری کنند تا مشکلی برای تنفس ماهی پیش نیاید. ضمن آنکه برای تعویض آب ماهی از قبل آبی را به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در ظرفی نگهداری کنند که به سبب کلر بالای آب مسمومیتی برای ماهی ایجاد نشود. کارشناس ماهیان زینتی سازمان شیلات در پایان تصریح کرد: افراد از رها کردن ماهی در آب‌های آزاد و رودخانه‌ها اجتناب کنند.
از قدیم نام استان گیلان برای تولید ماهیان زینتی شب عید بر سر زبان‌ها بوده و هست، اما گویا هرچه بازار شب عید متنوع‌تر و بزرگتر می‌شود تنوع مراکز توزیع اقلام شب عید هم متنوع‌تر و بعضاً برخی شهرها خودکفا می‌شوند. در سال‌های اخیر در کنار گیلان، کاشان و فارس هم به عنوان مرکز تولید‌کننده ماهی برای استان خود معرفی می‌شوند. آمارها می‌گوید گیلانی‌ها شب عید بیش از ٢٠ میلیون قطعه ماهی قرمز تولید و وارد بازار ماهی می‌کنند که گویا بیشترین مشتریان‌شان هم اصفهانی‌ها، تهرانی‌ها و اهوازی‌ها هستند. البته گویا گیلانی‌ها سبقه چند ده ساله در تولید ماهی شب عید دارند و با داشتن بیش از ١٧٧ هکتار استخر گرمابی، می‌توانند سالانه بیش از ٢۵ میلیون قطعه ماهی قرمز برای بازار شب عید روانه استان‌های مختلف کنند. ٢۵ میلیون قطعه‌ای که می‌تواند گردش مالی بیش از١٠ الی ١٢ میلیارد تومانی را برای تولیدکنندگان‌شان و گردش نزدیک به ۳ برابری را برای فروشندگان به همراه داشته باشد.
البته این بازار اگرچه سود خوبی برای تولیدکنندگانش دارد اما به خاطر آمار تلفات مرگ‌ومیر ماهی‌های قرمز پرورش‌دهندگان مجبورند برای نیاز نزدیک به ٧٠ میلیون قطعه بچه ماهی بیش از ۲ برابر تولید کنند تا با فروش هر قطعه حدود ۵٠٠ تا ١۵٠٠ تومان نصیب فروشنده‌شان کند. که البته این رقم تا رسیدن به دست مشتری چند برابر می‌شود و دیگر خبری از این ارقام نیست سودی که قطعاً به‌جای تولید‌کننده یک راست وارد جیب دلال‌های میانی می‌شود. جالب اینجاست که پرورش‌دهندگان ماهی برعکس سبزه باید برای بازار شب عیدشان از نیمه فروردین‌ماه و زمانی‌که هنوز مردم نوروز را به یکدیگر تبریک می‌گویند فکر کنند. یکی از فعالان این بازار می‌گوید برای این‌که ماهی‌های نوروز سروقت به بازار روانه شود باید از ٢٠ فروردین‌ماه تخم‌گیری از مولدین را آغاز کنیم تا نوروز سال بعد ماهی‌های قرمز میهمان خانه‌ها شوند.
در محاسبه سرانگشتی متوجه شدیم سود فروش ماهی‌ها بد نیست اما ناگفته نماند، خسارت‌هایی درکمین آنها است. برای مثال بعضی ماهی‌ها موقع جابه‌جا کردن تلف می‌شوند. آنهایی هم که می‌مانند و به فروش نمی‌روند دیگر به درد نمی‌خورند. بعد از تحویل سال دیگر ماهی قرمز قیمتی ندارد. سالانه حداقل ۵میلیون ماهی قرمز در سراسر کشور به فروش می‌رسد. با یک محاسبه سر انگشتی می‌توان به گردش مالی این بازار کوچک داغ پی برد. گردش مالی این ماهی در دوره‌ای در کشور حدود ۲۰ میلیارد تومان بود و تا حدود ۲۲ میلیارد تومان هم پیش رفت البته با توجه به فصل ماهی قرمز که اواخر سال است از این‌رو این گردش مالی مربوط به یک ماه آخر هر سال است. اما در آخر اشاره‌ای به وضعیت اسفبار این مهمان دوست داشتنی داریم به این ترتیب که بعد از تمام شدن تعطیلات ماهی قرمز بساط خود را از سفره هفت‌سین جمع کرده و مهمان جوی‌های خیابان می‌شود. در این میان راهکارهایی ازجمله نحوه نگهداری از ماهی قرمز وجود دارد که بسیار ساده است اما رعایت اصول آن الزامی است. حجم آب مناسب، غذای ویژه ماهی قرمز، نور و دمای مورد نیاز و تعویض به‌موقع آب از مواردی هستند که خریدار پیش از تهیه ماهی قرمز باید از توانایی تأمین آن اطمینان حاصل کند. این آموزش‌ها نه فقط در روزهای پایانی سال بلکه اگر به‌طور پیاپی از طریق رسانه‌ها در اختیار جامعه قرار بگیرد بی‌شک نتایج قابل قبولی به‌جا خواهند گذاشت.
ماهی قرمز ناقل ویروس کرونا نیست
تایید خبر شیوع ویروس کرونا در کشور سبب شد تا موجی از شایعات در میان مردم به‌ویژه در فضای مجازی به راه بیافتد از تعطیلی مدارس و اداره‌جات دولتی گرفته تا انتقال ویروس از طریق حیوانات خانگی و ماهی قرمز شب عید که میهمان چند روزه سفره هفت سین ایرانیان است. تاکنون ثابت نشده که ماهی قرمز می‌تواند ویروس کرونا را انتقال دهد و تمامی شایعات مبنی بر این‌که ماهی قرمز از چین آمده و ناقل ویروس کرونا است، تکذیب می‌شود.
بدیهی است مردم باید ماهی را از مراکز معتبر که شرایط مطلوبی ازنظر آب و اکسیژن برای ماهیان ایجاد کرده‌اند خریداری کنند و از دست‌فروشان بپرهیزند همچنین مراکزی که ماهیان را در آکواریوم نگهداری می‌کنند قابل‌اعتماد‌تر و فاقد قارچ و هرگونه میکروب هستند.
سال‌های پیش منشأ تولید و پرورش ماهی‌های قرمز آسیای شرقی و چین بوده است، اما اکنون تولید، تکثیر، پرورش و انتقال ماهیان در ایران و عمدتاً در نقاط شمالی و اصفهان انجام می‌شود.
واکنش به ادعای ماهی‌های قرمز آلوده به ویروس کرونا
دکتر مسعود مردانی، عضو کمیته کشوری آنفلوآنزا در واکنش به ادعای مطرح شده در مورد ماهی قرمز آلوده به ویروس کرونا، گفت: «تا جایی‌که می‌دانم واردات کلیه محصولات غذایی و حیوانی از کشور چین ممنوع شده و هیچ منطقی وجود ندارد که در شرایط اپیدمی موجود محصولات غذایی و یا حیوانی از چین وارد شود.»
وی با بیان این‌که هنوز میزبان واسط کروناویروس جدید «کووید ۱۹» به‌صورت قطعی مشخص نشده است، ادامه داد: «بنابراین نمی‌توان به صورت قطعی اعلام کرد که کدام حیوان میزبان واسط این ویروس و بیماری است. البته برخی از حیوانات کاندید انتقال این بیماری به عنوان میزبان واسط هستند که از آنها می‌توان به خفاش، ماهی و حتی گربه نام برد؛ ولی هنوز هیچ کدام به صورت قطعی ثابت نشده است.»
عضو کمیته کشوری آنفلوآنزا با تأکید بر این‌که در هر صورت توصیه کلی ما این است که در این شرایط از تماس با هر نوع حیوان خانگی و اهلی جداً خودداری شود، گفت: «اگر هم به هر دلیلی این اتفاق رخ داد، باید بلافاصله با آب و صابون به مدت ۳۰ ثانیه دست خود را بشویید.»
واردات هر گونه آبزی زنده از چین ممنوع شد
حسین عرفانی، رییس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، نیز در این رابطه گفت: سازمان دامپزشکی کشور واردات هرگونه حیوان و آبزی زنده را از کشور چین ممنوع اعلام کرده است.
وی در‌خصوص انتشار عکس و ویدیو‌هایی مبنی بر ورود ماهی‌های قرمز عید افزود: هموطنان توجه داشته باشند، پروسه و ریشه ماهی قرمز در ایران بوده و هیچ گونه واردات ماهی‌های قرمز چینی صحت نداشته و ندارد.
وی با تأکید بر این‌که وزارت بهداشت به همراه مقامات کشوری ورود هرگونه ماهی و حیوان را از کشورهای آسیایی ممنوع کرده است، افزود: موضوع واردات ماهی‌های قرمز از چین منتفی است و این موضوع را تکذیب می‌کنیم.
لینک کوتاه :
https://eghtesadsabzonline.ir/?p=1467
