رامین امینی زارع *

گفته می‌شود ایران یکی از نخستین سرزمین‌هایی است که کشاورزی درآن آغاز شده و دام‌ها درفلات آن اهلی شده است، حتی گیاهی که در تولید پروتئین دامی نقش اساسی دارد Medicago sativa نشان از پادشاهی مادها دراین سرزمین پهناور دارد. ایران تابشگاه آفتاب درخشان وفلاتی است که سینه خود را مقابل خورشید نهاده است تاپرورشگاه گیاهان گوناگون،دانه‌ها ومیوه‌ها ومادری مهربان برای پرورش دام وطیوراست.
درسده اخیر که نخست وزارت فلاحت وپس ازآن وزارت کنونی عهده دار تامین یابه عبارتی هدایت تامین غذای مردم است همواره کوشش بر تامین امنیت غذایی ومبارزه بادیو اهرمن خوی گرسنگی بوده است.
رسالت اصلی وزارت جهاد کشاورزی تامین امنیت غذایی مردم کشور است که در تامین امنیت غذایی ۴ محور اساسی حفظ منابع پایه، مدیریت بر زمین، آب و خاک، مدیریت بر تولید و کشت، مدیریت بر منابع و نهاده‌ها، مدیریت بر بازار عرضه و مسائل اقتصادی تولید وجود دارد .عقیده برآن است که در صورت حصول این چهار اصل مهم وبنیادین در کنار هم، امنیت غذایی تامین خواهد شد.
در جهان امروز، سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو): Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO)) از سازمان‌های بین‌المللی است که در زمینه توسعه کشاورزی فعالیت دارد. سازمان فائو در سال ۱۹۴۵ توسط ۴۴ کشور عضو سازمان ملل متحدبانقش پررنگ واثرگذار ایران، تأسیس شد. این سازمان از مرکز فائو و از طریق شبکه جهانی بالغ بر حدود نود اداره برای گسترش و مدرنیزه کردن کشاورزی، جنگلداری، شیلات و تأمین غذای مناسب برای همگان، به کشورهای در حال توسعه کمک می‌کند. هدف این سازمان، بالا بردن سطح زندگی و بهبود تغذیه مردم جهان، توزیع مناسب مواد غذایی در مناطق مختلف جهان و ایجاد امنیت غذایی است. مبارزه با سوءتغذیه با ارائه اطلاعات لازم به کشورهای مختلف؛ از دیگر اهداف فائو است که بازدهی کشاورزی و سطح تغذیه در جهان را افزایش داده‌است. مقر این سازمان واقع در شهر رم در کشور ایتالیا است.
فائو به اعضای خود شامل اتحادیه اروپا و ۱۸۳ کشور خدماتی ارائه می‌دهد و در این راه با هزاران همراه در سرتاسر جهان، از سازمان‌های جامعه مدنی مانند گروه‌های کشاورزان و سازمان‌های بشر دوستانه تا دیگر موسسات ملل متحد، بانک‌های توسعه و بخش خصوصی، همکاری می‌کند.
ایران از هفتم آذر ۱۳۳۲ عضو مهم این سازمان است ودرسال 1992 نیز دفتر این سازمان در تهران آغاز به کارکرده ونقش موپری در تعاملات فیمابین داشته است که حجم همکاری‌های متقابل،می تواند به مراتب بیشتر شود.
دردوره کنونی که دوره دوم مدیریت آقای QU Dongyu براین نهاد بین المللی است، موارد زیر را وجهه همت خویش داشته است:
تولید بهتر، تغذیه بهتر، محیط زیست بهتر و زندگی بهتر، که هیچ‌کس را پشت سر نگذارد. هدف نهایی کمک به اعضا برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار است.
واما درایران،جدیدترین گزارش فائو نشان می‌دهد؛ میهن ما تا پایان سال میلادی جاری 21.1 میلیون تن غلات تولید می‌کند و به لحاظ ذخایر غلات در جهان جایگاه ششم قرار گرفته است.
بر اساس جدیدترین برآورد گزارش سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی (فائو)، ایران در سال 2023 که درروزهای پایانی آن هستیم، در مجموع 21.1 میلیون تن غلات تولید می‌کند.
برآورد فائو در سال 2023 برای تولید گندم ایران 13.5 میلیون تن است که افزایش 500 هزار تنی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد. ایران در سال زراعی گذشته 13 میلیون تن گندم تولید کرده بود.
در بخش دیگری از این گزارش به میزان ذخایر غلات ایران پرداخته است. کل ذخایر غلات ایران در سال 2021 و 2022 به ترتیب 11.3 و 12 میلیون تن اعلام شده است که در سال 2023 به 12.1 میلیون تن می‌رسد.

کل ذخایر غلات جهان در سال 2023 برابر با 858.4 میلیون تن برآورده شده است که با توجه به ذخایر 12.1 میلیون تنی ذخایر ایران، 1.4 درصد کل ذخایر غلات جهان به ایران اختصاص دارد.
به این ترتیب، ایران از نظر ذخایر غلات در جهان در جایگاه ششم قرار دارد. رتبه اول تا سوم در اختیار چین، هند و آمریکاست که به ترتیب 399.7، 64.2 و 53.8 میلیون تن ذخایر غلات دارند.
سخن پایانی این که ایران باتوجه به پیشینه ونقش موثر در تاسیس، دانش فنی وتجربه ارزشمندی که دارد،می تواند از ظرفیت این سازمان ونهاد بین المللی که متعلق به جامعه جهانی است،بهره بیشتری ببرد.وزیر جهادکشاورزی نیز باتاکید براستمرارو بهبود تولید وبهره گیری از توانمندی‌های موجود کشور، زمینه بهره گیری از دانش جهانی را فراهم آورده است از سوی دیگر مرکز روابط عمومی واطلاع رسانی وزارت جهاد کشاورزی، ضمن تعامل صمیمانه با جامعه مخاطبان توانسته است جریان خبری وارتباطی مناسبی را برقرار نماید که شایان تقدیر است.همچنین نمایندگی دائمی ایران در فائوکه ازچهره‌های علمی جهانیست، تلاش کرده است پل ارتباطی ایران باجامعه فنی وکشاورزی را به منظور بهره گیری از تعاملات مشترک وظرفیت‌های فیمابین،به کاربرد که شایسته قدردانی است که باحمایت مضاعف ازسوی پایتخت متبوع،چشم انداز روشن پیش روی را ترسیم می نماید.یکی دیگر از محورهای مهم همکاری می تواند درزمینه مدیریت ریسک وبیمه کشاورزی باشد گواین که باگذشت بیش از سه دهه از پیدایش نظام بیمه کشاورزی درایران،چندبار میهن ما به عنوان الگوی منطقه ای وحتی جهانی در برخی رشته‌های تخصصی همچون بیمه طیور معرفی شده است به گونه ای که توانسته بیش از یک میلیارد قطعه جوجه یک روزه تولیدی کشوررا باهدایت معاونت امورتولیدات دامی وزارت جهادکشاورزی وتلاش وکوشش صندوق بیمه کشاورزی ضمن همکاری موثر تشکل‌های تخصصی ذیربط، زیر پوشش حمایتی خود قرار دهد.سخن دراین مقال بسیار است اما حالت مطلوب،توسعه تخصصی روابط فیمابین ایران عزیز وجامعه جهانی همسو با منافع ملی وحرکت در جهت تحکیم پایه‌های امنیت غذایی به عنوان مولفه اصلی امنیت ملی است.

*‌ دانش آموخته دانشگاه تهران

اقتصادسبز آنلاین / اقتصاد سبز آنلاین / اقتصادسبز / اقتصاد سبز / صنایع غذایی / صنعت غذا / کشاورزی / پایگاه خبری صنعت غذا