سرویس بین‌الملل اقتصادسبز- شیما نصیری:

اقتصادسبز آنلاین: چای یک نوشیدنی معطر است که از گیاه کاملیا سیننسیس تهیه می‌شود. چای یکی از نوشیدنی‌های پر‌مصرف در جهان به شمار می‌رود که چای سیاه و سبز جزو محبوب‌ترین آنها هستند. البته طی سال‌های اخیر مصرف انواع دمنوش‌ها نیز افزایش چشمگیری داشته و هم‌اکنون طرفداران زیادی در سراسر دنیا دارد. به‌دلیل وجود آنتی‌اکسیدان قوی و مواد معدنی همچون پتاسیم، منگنز، منیزیم و کلسیم، چای یک نوشیدنی سالم محسوب می‌شود و مصرف منظم آن به کاهش آسیب سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد و همچنین افت کلسترول کمک شایان می‌کند که در نهایت کاهش وزن را نیز تسهیل خواهد کرد.
فرهنگ مصرف چای در کشورهای نوظهور توسعه چشمگیری پیدا کرده و رواج آن باعث شده که ارزش مالی این بازار نیز با رشد قابل قبولی روبه رو شود. البته در این میان روند مصرف انواع قهوه نیز در کشورهای مختلف جهان صعودی بوده است که این امر می‌تواند اصلی‌ترین مهار برای بازار جهانی چای محسوب شود. در این میان به دلیل معرفی طعم‌های جدید چای و تنوع در چای گیاهی در بازار، میزان تقاضا برای دمنوش‌ها و چای گیاهی نیز افزایش پیدا کرده که این امر می‌تواند فرصت‌های جدیدی را در بازار جهانی چای و دمنوش ایجاد کند و تا این بازار بتواند در مقابل بازار جهانی قهوه ایستادگی نماید.
امروزه بیش از 500 نوع چای در سراسر جهان وجود دارند که طعم‌های مختلفی مانند لیمو، نعنا، میوه‌ای، شکلاتی و سایر اسانس‌های مشابه داشته و می‌توانند هر مصرف کننده‌ای را با هر نوع سلیقه‌ای به‌سوی خود جذب کنند. همین امر نیز موجب شده که چای هم مانند سایر نوشیدنی‌ها به ارزش کیفی بالایی دست یابد و در منوی کافه‌ها، سالن‌ها و سایر رستوران‌های تشریفاتی قرار بگیرد. در واقع طعم‌های طبیعی که به چای اضافه می‌شود، به دلیل سالم بودن آن و تمرکزی که مصرف کننده بر سلامتی دارد، می‌تواند نقاط جذب بالایی را ایجاد کند که قطعا در رشد این بازار تاثیرگذار خواهد بود.

ارزش بازار جهانی چای تا سال 2026 میلادی

بر اساس گزارش منتشر شده در سایت تحلیلی statista، ارزش بازار جهانی چای در سال گذشته میلادی به بیش از 58 میلیارد دلار رسید که پیش بینی می‌شود این رقم تا سال 2026 میلادی به بیش از 81 میلیارد دلار برسد. تولید اصلی چای از چین سرچشمه گرفته که مربوط به قرن 3 میلادی است که در ابتدا به عنوان یک نوشیدنی دارویی مورد استفاده قرار می‌گرفت و سپس به عنوان یک نوشیدنی مصرفی روزانه در وعده‌های غذایی مردم جای گرفت و در نهایت مصرف آن در سایر کشورهای جهان هم گسترش یافت. امروزه کشور چین همچنان در تولید چای پیشرو است و در سال 2018 میلادی بیش از 3 میلیون تن چای تولید کرده است. کشورهای هند و کنیا نیز در بخش تولید چای در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
در این میان پاکستان جزو بزرگترین واردکننده چای در جهان به شمار می‌رود و بیشترین مصرف این نوشیدنی را به خود اختصاص داده است. به‌طوری‌که در سال گذشته میلادی بیش از نیم میلیارد دلار برای خرید چای هزینه کرده است. دومین کشوری که مصرف چای آن بسیار بالاست، ترکیه است که مردم این کشور علاقه بسیار زیادی به این نوشیدنی دارند. طبق برآوردهای صورت گرفته هر فرد در ترکیه به‌صورت میانگین در طول سال حدود 7 پوند چای مصرف می‌کند که در برخی از موارد بیشتر از این میزان نیز می‌شود. لازم به ذکر است که بازار جهانی چای به چای سیاه، چای سبز، چای اوولونگ و دمنوش‌ها تقسیم می‌شود و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که بازار چای سیاه بیشترین رشد را تا 10 سال آینده تجربه خواهد کرد و پس از آن بازار چای سبز در رتبه دوم قرار می‌گیرد. سهم درآمدی که بازار چای سیاه طی سال‌های آینده به خود اختصاص می‌دهد، به اندازه‌ای است که مصرف‌کنندگان شاهد حجم عظیمی از تبلیغات در این بازار خواهند بود و این امر سطح آگاهی آنها را نسبت به مصرف نوشیدنی‌های سالم و طبیعی افزایش می‌دهد. همچنین انتظار می‌رود مناطق آسیا-اقیانوسیه، امریکای شمالی و اروپا به ترتیب بیشترین رشد بازار چای را تا سال 2024 میلادی تجربه کنند و هرکدام سهم درآمد خود را در این بازار بین 7 تا 11 درصد افزایش دهند.

41 میلیارد دلار ارزش جهانی بازار چای سیاه

سایت تحقیقاتی Research&market، در جدیدترین گزارش خود آورده است که ارزش بازار جهانی چای سیاه تا سال 2025 میلادی به 41.1 میلیارد دلار می‌رسد که این امر نشان دهنده آن است، بازار چای سیاه بیشترین سهم را در بازار جهانی این نوشیدنی دارد و رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. لازم به ذکر است که این رقم تا پایان سال 2018 میلادی 28.4 میلیارد دلار بوده است که با رشد 5.4 درصدی به بیش از 41 میلیارد دلار خواهد رسید.
چای سیاه عمدتاً در کشورهای خاورمیانه و آسیا-اقیانوسیه مانند هند، چین و غیره مصرف می‌شود. البته طی سال‌های اخیر در ایالات متحده امریکا حدود 85 درصد از کل مصرف چای به چای سیاه اختصاص یافته که روند صعودی آن همچنان ادامه دارد. از این‌رو تخمین زده می‌شود که تولید جهانی چای سیاه حدود 3 درصد به طور میانگین در هر سال رشد پیدا کند و تا سال 2025 میلادی به بیش از 8 میلیون تن برسد.
هم‌اکنون کشور چین بیش از 40 درصد از ظرفیت تولید چای سیاه در جهان را به خود اختصاص داده و از این‌رو رهبر تولید جهانی چای سبز به شمار می‌رود. در این میان هند هم با اختصاص 22 درصد از حجم تولید در رتبه دوم قرار گرفته است. خاطر‌نشان می‌گردد، مهمترین فواید سلامتی مصرف چای سیاه شامل ارزش غذایی آن، فواید ضدسرطان، مزایای گوارشی، اثرات مفید بر سلامت پوست و مو می‌شود که مصرف کنندگان را به سوی خود جذب می‌کند. منشاء چای سیاه در چین است و در اقلیم‌های مختلف در سراسر جهان رشد و فرآوری می‌شود. این در حالی است که هند، سریلانکا و آفریقا پس از چین، سه تولیدکننده اصلی چای سیاه هستند.

فواید دارویی چای سبز عامل مهم رشد بازار

فواید مختلفی که چای سبز دارد، موجب شده تا بین مصرف‌کنندگان محبوبیت ویژه‌ای پیدا کند و میزان تقاضا برای این نوع چای در کشورهای مختلف جهان رو به رشد پیش رود. یکی از دلایل مهم رشد بازار چای سبز، فواید دارویی این چای است. خاصیت آنتی اکسیدان چای سبز باعث مسدود شدن اکسیداسیون لیپوپروتئین و کلسترول با چگالی کم می‌شود و درنتیجه از شیوع گسترده بیماری‌های قلبی عروقی و موارد چاقی جلوگیری می‌کند.
بر این اساس پیش‌بینی می‌شود ارزش بازار جهانی چای سبز تا سال 2024 میلادی به بیش از 9 میلیارد دلار برسد که از ابتدای سال 2020 تا سال 2024 میلادی رشد 5.8 درصدی را تجربه خواهد کرد.
در واقع می‌توان گفت افزایش سطح آگاهی مصرف کنندگان نسبت به مصرف نوشیدنی‌های سالم و آشنایی هرچه بیشتر آنها با خواص چای سبز و همچنین ابتکارات استراتژیک در تولید محصولات جدید از چای سبز، باعث می‌شود این بازار رشد فزاینده ای داشته باشد و درنهایت رتبه دوم را پس از بازار چای سبز در بازار جهانی به‌خود اختصاص دهد.
این در حالی است که بخش تولید چای کیسه ای سبز بیشترین رشد را طی سال‌های گذشته داشته و میزان تقاضا برای آن بسیار بالاتر است. درنتیجه این بخش می‌تواند به رشد بازار جهانی چای سبز کمک شایانی کند و بسیاری از سرمایه‌داران را به سوی خود جذب کند. از لحاظ طبقه‌بندی منطقه ای نیز می‌توان گفت که بازار جهانی چای سبز به امریکای شمالی، اروپا و آسیا-اقیانوسیه تقسیم می‌شود که کشورهای ایالات متحده امریکا، کانادا، مکزیک، انگلستان، آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، چین، هند، ژاپن، استرالیا، نیوزلند و کشورهای خاورمیانه سهم بیشتری از این بازار را از آن خود کرده‌اند.

دمنوش‌ها در رتبه سوم بازار جهانی چای

دمنوش‌ها و چای گیاهی با استفاده از ترکیب برگ‌های خشک شده، دانه‌های گیاهی، پوست درختان، میوه‌ها، گل‌ها و سایر گیاهان خوراکی تولید می‌شوند که طعم و مزایای گوناگونی داشته و هرکدام اثرات منحصر به‌فردی را بر روی بدن می‌گذارند. در طول 5 سال گذشته مصرف دمنوش‌ها در کشورهای مختلف جهان رشد بالایی داشته و ارزش این بازار افزایش یافته است.
به همین دلیل پیش‌بینی شده که تا سال 2025 میلادی، بازار جهانی دمنوش‌ها و چای گیاهی با رشد بیش از 4 درصدی به ارزشی معادل 4 هزار و 226 میلیون دلار برسد و پس از بازار چای سیاه و سبز، رتبه سوم را به‌خود اختصاص دهد. همچنین به دلیل توسعه مصرف محصولات ارگانیک در بازارهای جهانی، انتظار می‌رود میزان تقاضا برای مصرف دمنوش‌ها هم بالا رود و فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری در این بازار به‌وجود آید. از دیگر مزایای دمنوش‌ها، داشتن عطر و طعم مطبوع، اثرات ملایم آن بر روی بدن و خواص دارویی‌شان است که می‌تواند رشد این بازار را به دنبال داشته باشد. البته باید یادآور شد که هزینه‌های تولید دمنوش‌ها و چای گیاهی نسبت به انواع دیگر چای، بالاتر است و از این رو رشد آن در کشورهای توسعه نیافته یا در حالِ توسعه کمی با کندی پیش می‌رود.
نکته جالب توجه اینجاست که بازار آسیا-اقیانوسیه بیشترین سهم بازار دمنوش‌ها را به‌خود اختصاص داده، به‌طوری‌که در سال گذشته میلادی بیش از 40 درصد سهم بازار را به خود اختصاص داده است. همچنین کشور چین بزرگترین تولیدکننده و مصرف کننده انواع دمنوش‌ها و چای گیاهی در جهان است. در این میان، منطقه اروپا دومین سهم این بازار را از آن خود کرده و طی چند سال گذشته میزان تقاضای مصرف دمنوش‌ها در کشورهای اروپایی رشد قابل توجهی داشته است. پس از آن هم امریکای شمالی و کانادا رتبه‌های سوم و چهارم را به‌خود اختصاص داده‌اند.
لازم به ذکر است که از سال 2015 میلادی مصرف چای گیاهی و دمنوش‌ها در برزیل و آرژانتین نیز رشد چشمگیری داشته و انتظار می‌رود تا 10 سال آینده، این کشورها سهم قابل توجهی از بازار جهانی دمنوش‌ها را از آن خود کنند.