اقتصادسبز آنلاین: تورم و افزایش نرخ ارز عملاً حاصل کار تولیدکنندگان در صنعت غذا و صنایع دیگر را صفر خواهد کرد. انتظار یک تولیدکننده از تولید، کسب سود است تا از آن برای توسعه واحد و افزایش امکانات بهره ببرد، اما در واقع با توجه به نوسانات نرخ ارز نمی‌تواند از سود لازم برخوردار شود و این حرکت ارزی باعث شده است تا نتواند خود را با نرخ ارز هماهنگ کرده و همواره از آن عقب می‌ماند و انگیزه تولید از او سلب می‌شود. این قسمتی از سخنان دکتر پرویز جهانگیری، رئیس هیأت مدیره انجمن افزودنی‌های صنایع غذایی در گفت‌وگو با «اقتصاد سبز» است. متن کامل این پرسش و پاسخ به شرح زیر است:
به عنوان یک فعال اقتصادی، عملکرد اقتصادی دولت سیزدهم را در شرایط موجود چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با کمال تأسف آن چه را که امروز شاهد آن هستیم، نه تنها گامی درجهت بهبود شرایط اقتصادی کشوربرداشته نمی‌شود، بلکه عملاً با بی‌تجرگی برخی از مسئولین و اعمال یکسری مقررات زائد و دست‌وپاگیر، کندی در مسیر حرکت اقتصاد و تولید رخ می‌دهد. اخیراً شاهد تدوین مقرراتی از جانب دولت هستیم که برای ما مشکل ایجاد کرده است؛ به طوری که چنانچه کسی سر و کارش با یک سازمان بیفتد، حل آن بسیار زمان‌بر خواهد بود و متأسفانه ما را به سمتی سوق می‌دهند که نمی‌توان کاری از پیش برد.
برای مثال برای تمدید کارت بازرگانی خود با این که در صادرات خلاف قانون عمل نکرده و فقط به جای ارز، معادل ریالی آن را تحویل داده‌ایم و آن هم به این خاطر که به یکسری از صرافی‌ها نمی‌توان اعتماد کرد و گاهی برخی از آنها کلاهبرداری کرده و از دسترس خارج شده‌اند و دیگر دست صادرکننده به جایی بند نیست برای همین آسان‌ترین کار این است که معمولاً وجه خود را به صورت ریالی اخذ می‌کنیم تا مشکل نقل و انتقال ارز را نداشته باشیم. از طرفی کشورهای مجاور نیز با این کار مشکل نداشته و می‌توانند با ما به صورت ریالی مبادله کنند.
با این کارهم ارزش افزوده به آن تعلق گرفته و هم آن را به حساب دولت می‌ریزیم؛ اما وقتی برای تمدیدکارت بازرگانی خود اقدام می‌کنیم، به بهانه این که باید ارز به حساب بانک مرکزی می‌ریختیم آن را تمدید نمی‌کنند که این امر برای ما مشکل‌ساز می‌شود. از سویی خود اتاق بازرگانی نیز با این بخش‌ها همسو شده و واحدی را که نیاز به تمدید کارت بازرگانی دارد با مشکل مواجه می‌سازند.
در واقع یک تولیدکننده برای اخذ پروانه ابتدا باید به اداره محیط زیست مراجعه کرده و پس از اخذ تأییدیه از آنها به ادرات آب، برق، گاز و … نیزمراجعه کند. همه این‌ها، واحدهای تولیدی را با مشکل مواجه ساخته و زمان‌بر است. متأسفانه دولت در مقررات و بخشنامه‌های خود این مسائل را در نظر نمی‌گیرد و یک مسئول در سازمان توسعه و تجارت نیز کاری به این مسائل ندارد و وظیفه او این است که اگر ارز تحویل ندهید به شما گواهی تعلق نمی‌گیرد تا برای تمدید مجوز یا امور دیگر اقدام کنید.
بیشتر بخوانید: واکاوی شرایط بحرانی صادرات آب بسته‌بندی
منطق حکم میکند که هر بخش یا نهادی در کشورعملکرد خود را داشته باشد و به آن عمل کند. من تولیدکننده برای توسعه کار خود گاهی نیاز به چندین پروانه دارم که این قوانین دست‌وپاگیر مانع کار می‌شود. در نهایت این که تمامی این مسائل دست به دست هم داده و باعث بیکاری و مشکلات اجتماعی می‌شود. پیش از این اگر مشکلی با یک نهاد داشتیم با مراجعه به همان بخش، حل می‌شد و ما را به جاهای دیگر ارجاع نمی‌دادند. هم‌اکنون نیز باید بدین صورت باشد؛ در غیر این صورت و با ایجاد مانع بر سر راه تولید، به جای بهتر شدن اوضاع اقتصادی و ایجاد اشتغال از آنها باز خواهیم ماند.
با توجه به این که هم‌اکنون نرخ ارز به چندین برابر رسیده است، تحلیل شما از اتفاقات اخیر در صنعت غذا چیست؟
به طورکلی با این تورم و افزایش نرخ ارز عملاً حاصل کار تولیدکنندگان در صنعت غذا و صنایع دیگر صفر خواهد شد. امروز وقتی تولیدکننده، یک محصول را تولید کرده و به نرخ روز به فروش می‌رساند، فردا برای جایگزین کردن آن با مشکل مواجه خواهد شد و به راحتی نمی‌تواند جایگزین کند و مواد اولیه خود را باید ناچاراً با توجه به نرخ جدید ارز تهیه نماید و مفهوم آن این است که از نرخ ارز عقب می‌ماند و با این شرایط شاید اگر به تولید ادامه ندهد، بیشتر سود کند. تولیدکننده انتظار دارد وقتی که تولید میکند از آن کسب سود نماید تا از آن برای توسعه واحد و افزایش امکانات بهره ببرد، اما این حرکت ارزی عملاً باعث شده است تا نتوانیم خود را با نرخ ارز هماهنگ کرده و معمولاً ارز سریع‌تر از ما حرکت میکند.
این مسأله باعث می‌شود که انگیزه تولید از ما سلب شود؛ به طوری که خیلی از واحدها امروز اگر به فکر کارگران خود نبودند شاید اقدام به تعطیلی می‌کردند.
در رابطه با ارز نیمایی که از 4 هزار و 200 تومان به 29 هزار و 800 تومان رسیده است، توضیح دهید؟
به نظر من دولت باید پای خود را از این کار کنار بکشد و همه چیز را به روند بازار واگذار کند. چند نرخی شدن ارز مانع از حرکت و رشد بخش‌ها می‌شود؛ اما این که دولت به عنوان امتیاز به مردم در بخش صنعت غذا یک یارانه در نظر بگیرد، بد نیست. در واقع این کار درهمه جای دنیا باب است و کمک‌های دولتی در زمینه اختصاص یارانه در همه دولت‌ها دیده می‌شود مثلاً در برخی کشورها به دامدار یارانه اختصاص می‌دهند تا شیر تولید کرده و این محصول به عنوان فاکتور سلامت آسان‌تر در دسترس مردم قرار گیرد؛ بنابراین در رابطه با اختصاص یارانه همه دولت‌ها اتفاق نظر دارند اما متأسفانه در کشور ما در رابطه با مسائل بدون برنامه عمل می‌کنیم؛ یعنی یارانه اختصاص می‌دهیم اما نقش آن را در جاهایی که باید نمی‌بینیم و این باعث ایجاد معضل می‌شود. تا زمانی که مسئولان ما از تجربه و دانش کافی برخوردار نشوند و برنامه‌ریزی درستی صورت نگیرد متأسفانه تأثیر امتیازاتی که دولت در اختیار تولیدکننده یا مردم قرار می‌دهد، مشهود نخواهد بود..
در انتها اگر نکته ناگفته‌ای مانده است، بیان نمایید.
انتظار ما این است که اگر دولتمردان از اطلاعات کافی برخوردار نیستند، دست‌کم از بخش خصوصی کمک بگیرند و کسانی را که با برنامه‌ریزی و علم اقتصاد آشنا هستند در امور مشارکت دهند؛ در غیر این صورت و چنانچه تمامی تصمیمات را به تنهایی وبه صورت شبانه اخذ کرده و بلافاصله در روز بعد ابلاغ و اجرا کنند، مشکل بر سر راه اقتصاد کشور به وجود می‌آید و این منطقی نیست و نتیجه منفی آن را دیده‌ایم. بنابراین لازمه این امر، حضور افراد مطلع و کارشناس در بخش است. تمامی روابط خارجی و امور اقتصادی مبتنی بر دانش است و در این زمینه نباید به صورت فردی و سلیقه‌ای عمل کرد.
