سیده مهسا سمایی
اقتصادسبز آنلاین: شاید امسال اولین سالی است که فصل برداشت گندم در حالی آغاز شد که هنوز نرخ جدیدی برای آن مشخص نشد و گمانه زنی‌های بسیاری در خصوص قیمت جدید ایجاد و حواشی بسیاری با خود به‌همراه داشته است. به طوری که بر اساس آنچه پیش از این شورای قیمت گذاری محصولات کشاورزی اعلام کرده بود هر کیلوگرم گندم در سال زراعی جاری به نرخ ۱۱۵۰۰ تومان به علاوه ۱۵۰۰ تومان یارانه کاشت به صورت تشویقی از گندمکاران خریداری شود. با این وجود به گفته کارشناسان این حوزه این نرخ بر اساس نرخ تورم و هزینه‌های تولید و افزایش قیمت دلار و جهش قیمت نهاده‌های کشاورزی و به تبع بالا رفتن هزینه‌های تولید باید در قیمت خرید تضمینی گندم بازنگری شود.
این تأخیر در اعلام موجب شده بود تا گندمکاران منتظر نرخی واقعی و متفاوت از نرخ سال گذشته بودند، بنابر گفته عطاا.. هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران در ابتدای سال جدید روی نرخ ۱۷ هزار تومان توافق شد و به زودی توسط شورای قیمت‌گذاری نرخ نهایی اعلام می‌گردد، اما آنچه اعلام شد پایین‌تر از انتظارات کشاورزان بود.
و این در حالی‌بود که هاشمی در جدیدترین گفت‌وگویی که با رسانه‌ها داشت از جلسه با رییس جمهور و مطرح کردن نرخ جدید گندم خبر داده بود، بنابر گفته او، «در طی جلسه‌ای که با ریاست جمهور داشتیم این مسأله را مطرح کردیم که سازمان برنامه بودجه، وزارت امور اقتصاد و دارایی و بانک مرکزی در پرداخت به موقع مطالبات گندم کاران همکاری‌های لازم را داشته باشند، همچنین درخصوص نرخ خرید تضمینی، آنالیز قیمت‌ها در جلسه مذکور ارائه شد و این موضوع مطرح گردید که اگر قیمت تعیین شده کمتر از 16 هزار تومان باشد برای کشاورزان توجیه نخواهد داشت. پس از نهایی شدن نرخ تضمینی گندم مابه التفاوت قیمت گندم به گندمکاران مناطق جنوب پرداخت می شود. »
نرخ گندم بر خلاف انتظار کشاورزان اعلام شد
اما انتظار‌ها پایان آمد، علی بهادری‌جهرمی سخنگوی دولت با انتشار مطلبی در حساب کاربری خود در فضای مجازی نوشت: «بنا بر پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و با تصویب هیأت دولت قیمت خرید تضمینی گندم کشاورزان عزیز هر کیلوگرم ۱۵ هزار تومان تعیین شد».
سخنگوی دولت افزود: دولت علاوه بر مبلغ ۱۱ هزار و 500 تومان قیمت گندم، هزار و پانصد تومان برای بخشی از هزینه‌های کود و بذر و ۲ هزار تومان نیز جایزه تحویل گندم برای کشاورزان عزیز تصویب کرد.
فصل خرید در استان‌های جنوبی کشور از ابتدای فروردین ماه آغاز شد و بدون این‌که نرخ جدید اعلام شود که به گفته هاشمی کشاورزان نگران گندم‌هایی که تاکنون با نرخ 11 هزارو 500 تومان اعلام شده نباشند، در این مناطق در حال حاضر خرید بر مبنای قیمتی است که پیش از این اعلام شده بود (۱۱۵۰۰ تومان به علاوه ۱۵۰۰ تومان یارانه کاشت) و در روزهای پیش رو در شورای قیمت گذاری محصولات کشاورزی، هر قیمتی برای محصول گندم تعیین شود بر آن اساس مابه‌التفاوت به گندمکارانی که محصول به ما فروخته‌اند پرداخت می‌شود.
بنابر گفته رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور به مسئولین ذیصلاح اعلام کردیم در‌صورتی که در نرخ خرید تضمینی گندم بازبینی نشود کشاورزان ناراضی هستند و گندم تحویل ما نخواهند داد و لذا میزان خرید پایین خواهد بود. بنابراین در جلسه ای در کمیسیون کشاورزی مجلس با حضور نمایندگان و معاونین وزیر برگزار شد و طبق برآورد هزینه و آنالیزی که از طرف بنیاد ملی گندمکاران برده بودیم و بعد از گفت‌وگوهای بسیاری قرار شد نرخ گندم از ۱۵ هزار تومان بیشتر اعلام شود.
نظر گندم کاران مبلغی بیش از ۱۷ هزار تومان است
بر اساس گزارش خبرنگار ما گندمکاران روی قیمت‌های بیش از این نظر دارند و معتقدند در‌صورتی که گندم از آنها با قیمتی کمتر از ۲۰ هزار تومان خریداری شود اجحاف در حق کشاورزان است. از سوی دیگر پیش از این علیقلی ایمانی رییس سابق بنیاد ملی گندم کاران گفته بود، در شرایطی که هر کیلوگرم جو در بازار تا ۱۶ هزار تومان خرید و فروش می شود در صورتی که در قیمت فعلی گندم بازنگری نشود احتمال خارج شدن این محصول از چرخه مصرف انسانی و رفتن به سمت کارخانجات خوارک دام، مرغداری‌ها و دامداری‌های کشور را دارد.
هزینه تولید گندم برای کشاورز ۱۵ هزار تومان تمام خواهد شد
محمد آبادی از گندمکاران استان مرکزی به خبرنگار اقتصاد سبز گفت: با قیمت ۱۵ هزار تومان می‌خواهند از پایداری امنیت غذایی و تولید حمایت کنند! همچنین محصول گندم را با نرخی کمتر از۲۲ هزار تومان از کشاورز خریدن یعنی باز کردن پای دلال و قاچاق به موضوع گندم، این رویه جز آسیب به کشور چیزی با خود به همراه نداره، بدون تردید برای کشاورزان این قیمت توجیه اقتصادی ندارد، زیرا تولید گندم با هزینه‌های تبعی آن برای کشاورز ۱۵ هزار تمام می‌شود.
به گفته سنادی‌‌زاده مدیرعامل آرد جوانه شوشتر و مدرس آسیابانی، بهای خرید تضمینی در میزان خرید گندم نقش دارد و باید هرچه سریع‌تر تعیین و پرداخت شود و ممکن است به‌دلیل عدم پرداخت به‌موقع وجه کشاورزان، مراکز خرید متضرر شوند زیرا کشاورزان مقصر بخشی از عدم پرداخت را مراکز خرید می‌دانند و دولت می تواند با تعیین بودجه کافی و پرداخت به موقع این موضوع را مرتفع کند.
اما با این وجود هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور معتقد است: نرخ‌های پیشنهادی که از سوی گندمکاران پیشنهاد می‌شود قابل توجیه نیست و حرف باید کارشناسی باشد؛ یعنی باید حرفی گفته شود که بتوان روی آن استدلال کرد و مسئولان تصمیم‌گیر را قانع کرد.
آیا نرخ خرید تضمینی تغییر خواهد کرد؟
شاهپور علایی‌مقدم معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی از افزایش نرخ خرید تضمینی گندم در سال ۱۴۰۲ خبرداد و تأکید کرد: بی‌تردید شورای قیمت‌گذاری تصمیمی خواهد گرفت که به سود امنیت غذایی، تولیدکننده و مصرف‌کننده و در نهایت پایداری تولید در بخش کشاورزی کشور باشد.
برای برآورد قیمت، در هفته‌های اخیر در کمیسیون‌ها جلسات متعددی برگزار شده و قیمت‌های مختلفی از هزینه‌ها، دستمزد، حمل و نقل و… اخذ و نرخ‌هایی از ۱۴ هزار و ۶۰۰ تومان تا ۱۷ هزار تومان برای هر کیلوگرم گندم دیم برآورد شده است.
برآورد برداشت تا 12 میلیون تن گندم در سال زراعی جاری
رییس بنیاد ملی گندم کاران میزان برداشت گندم را تا 12 میلیون تن برآورده کرده است و بنابر نظر کارشناسان اگر امسا ل در اردیبهش تماه بار شهای خوبی برای دیمزارهای کشور داشته باشیم بین ۱۰ و نیم تا 12 میلیون تن تولید گندم در کشور خواهیم داشت.
بنابر گفته عط اا.. .هاشمی غالباً روی این امر متمرکز هستیم که بتوانیم حجم بیشری گندم از گندمکاران خریداری کنیم؛ یعنی بر فرض حی اگر ۲۰ میلیون تن گندم تولید داشته باشیم اما نتوانیم مقدار مطلوبی از گندمکاران خریداری کنیم قطعاً باز هم مجبور به واردات خواهیم شد؛ با این تفاسیر سعی داریم هم از نظر قیمت و هم از نظر نحوه خرید شرایطی خوبی فراهم شود که محصولی که تولید شده توسط دولت خرید تضمینی شود و نیاز به واردات به حداقل برسد.
حمایت تمام قد دولت از کشاورزان و گندمکاران
این مقام مسئول پایداری تولید را اولویت درجه یک کشور دانست و تصریح کرد: پایداری تولید مستلزم حمایت تمام قد دولت و بخش کشاورزی از کشاورزان و گندمکاران است و ما به شدت از گندمکاران حمایت می‌کنیم.
وی افزود: هر قیمتی که برای خرید تضمینی گندم تعیین شود، باید مبتنی بر اساس قانون بودجه، تأمین مالی دولت و خرید جمعی و به سود تولید باشد.
حرکت در مسیر به حداقل رساندن نیاز به واردات و تحقق خودکفایی در تولید گندم در همین راستا بنابر گفته «سید سعید راد» مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی با اعلام این‌که جهت‌گیری و هدفگذاری برنامه‌های این شرکت در سال ۱۴۰۲، حرکت در مسیر به حداقل رساندن وابستگی به واردات و تحقق خودکفایی در زمینه تولید گندم است و رشد تولید و خرید گندم از محل منابع داخلی که به‌عنوان اصلی‌ترین کالای اساسی کشور، بالاترین سهم و بیشترین نقش را در سفره خانواده‌ها دارد را در اولویّت اقدامات خود قرار داده‌ایم.
همچنین راد با تأکید بر این‌که محوریت برنامه‌ریزی‌های شرکت بازرگانی دولتی در سال‌جاری زراعی، تولید و خرید گندم مورد نیاز برای تأمین آرد و تهیه نان سفره ۸۵ میلیون ایرانی در داخل کشور است، گفت: بر این اساس، امسال 5 میلیون و ۹۰۴ هزار هکتار از اراضی کشور، زیر کشت گندم دیم و گندم آبی رفته است و علاوه بر خرید این محصول راهبردی از کشاورزان، نسبت به ورود آن به کشور نیز اقدام می‌کنیم، خاطرنشان‌کرد: به این منظور، نخستین محموله بزرگ گندم خارجی به وزن ۶۴ هزار تن، از طریق بندر شهید رجایی استان هرمزگان وارد کشور شده است.
