اقتصادسبز آنلاین: صنعت دامداری و دامپروری، در بسیاری از کشورهای دنیا بهعنوان صنعتی پردرآمد و پویا شناخته میشود. این صنعت اگرچه از یک سابقه طولانی و سنتی برخوردار میباشد اما بهطور باورنکردنی در طی چندین دهه گذشته، توانسته خود را با پیشرفتهای علمی منطبق کند و بهواسطه همین دست آوردهای علمی سوددهی زیادی را نصیب فعالان خود کند.
دامداری صنعتی چیست؟
دامداری صنعتی روشی اصولی برای نگهداری متمرکز، اصولی و بهداشتی دامها میباشد. در دامداری صنعتی هزینه نگهداری از دامها بیشتر میباشد زیرا به دلیل تمرکز دامها در محل پرورش، امکان بروز مشکل و بیماری در میان دامها بیشتر است و به همین دلیل رعایت کامل اصول بهداشتی و فنی یک امر مهم در دامداری صنعتی میباشد که این مسأله طبعا هزینه بر نیز است. برای سوددهی در دامداری صنعتی رعایت اصول فنی، مدیریت صحیح، بهداشت، تغذیه مناسب، رکورد برداری و حضور دامپزشک در محل دامداریها حرف اول را میزند زیرا در این روش عدم رعایت نکات علمی و فنی ممکن است خسارت زیادی برای سرمایه گذار ایجاد کند.
چرا گوسفند پرواری صنعتی بهتر است؟
همانطور که میدانید گوسفند پرواری به روش سنتی به مراتع و بیابانها لطمه زیادی وارد میکند. در سالهای اخیر به دلیل چرای بیش از حد دامهای سبک یعنی گوسفند و بز در روش دامداری سنتی، محیطزیست و مراتع ایران در خطر نابودی قرار گرفته است و روش دامداری صنعتی و پرواربندی بهترین روش برای حفظ محیط زیست و مراتع کشور است. در دامداری صنعتی اصلاح نژادی یکی از اهداف مهم برای تولید دامهایی با نژاد برتر است. در این روش میتوان با استفاده از دامهای نر با نژاد برتر دامهایی با شیردهی بالاتر و میزان گوشت بیشتر تولید نمود. دولت برای ارتقاء دامداری صنعتی در ایران و آگاهیسازی در این زمینه معمولاً اقدام به واگذاری وام و حمایتهای مالی از سرمایهگذاران و برگزاری دورههای آموزشی مینماید.
تفاوت دامداری سنتی و صنعتی
در دامداریهای صنعتی دامها به صورت متمرکز پرورش داده میشوند و آسیبپذیری بیشتر است و رعایت یک سری اصول و فنون و دانش را میطلبد. در دامداریهای سنتی چون نگاه تولید، معیشتی و خانوادگی است، هزینههای نیروی انسانی را لحاظ نمیکنند و تصور اذهان بر این است که قیمت تمام شده نسبت به دامداریهای صنعتی پایینتر است، اما اگر بازده تولید و میزان خروجی محصولات در کنار هم قرار بگیرد، خلاف این اثبات خواهد شد. هزینه نگهداری از دام در روش سنتی کمتر است و دامدار میتواند با حداقل تجهیزات و امکانات از دامهای خود نگهداری نماید و به همین دلیل در این روش ریسک کمتری نسبت به دامداری صنعتی وجود دارد.
میزان تولید گوشت و فرآوردههای دامی در روش صنعتی به مراتب بیشتر از دامداری سنتی است زیرا در این روش میتوان با بکارگیری اصول علمی و تغذیه ای صحیح خیلی سریع بازگشت سرمایه و سپس به سود دهی رسید. گوسفند از جمله دامهایی است که میتواند آب و هوای متغیر و خشک را تحمل کند و با فقیرترین علوفه و غذاها به رشد خود ادامه دهد. در ادامه مقاله سایت
افشار شیپ آمده است: از طرفی، گوسفند در مقایسه با سایر دامها به جیره نگهداری کمتری احتیاج دارد و بیشترین غذایی را که مصرف میکند صرف تولید و رشد و نمو خود مینماید. بهطور کلی گوسفند یک دام چندمنظوره میباشد و بخصوص از نظر تولید گوشت، پشم، پوست و شیر مورد توجه است. صفت تولید مثل به موازات میزان تولید گوشت از جلمه صفات مهم اقتصادی بهشمار میآید. بدین ترتیب بازده تولید مثل، از اهمیت فوق العاده ای برخوردار میباشد. زیرا با ازدیاد تعداد برههایی که بهوسیله میش زائیده میشود، مخارج هزینههای تولید پائین میآید. بههمین دلیل سعی و کوشش بر این است که دو و چند قلوزایی در گوسفندان ازدیاد یابد. پشم یکی دیگر از محصولات گوسفند میباشد که با توجه به نوع و کیفیت الیاف تشکیل دهنده آن، در صنعت فرش و نساجی مورد استفاده و بهره برداری قرار میگیرد. بطور کلی تولید گوشت ۸۰-۷۵ درصد و تولید پشم ۲۵-۲۰ درصد کل عایدی پرورش دهندگان گوسفند را تشکیل میدهد. شیر گوسفند از لحاظ چربی و پروتئین غنیتر از شیر گاو است ولی حجم تولید شیر گوسفند کم میباشد اما بهدلیل کیفیت بالا، از قیمت بیشتری نیز برخوردار است.
سیستم پرورش صنعتی گوسفند
همانطور که اشاره شد گوسفندان در این سیستم بیشتر در آغل نگهداری میشوند و تغذیه آنها بهصورت دستی انجام میشود. اگرچه زمانیکه ساختمان محل نگهداری و مزرعه نزدیک باشند، ممکن است بنا بهدلایلی گوسفندان در مزرعه نیز چرا مینمایند. در این سیستم برای ایجاد ساختمان و تأسیسات، پرسنل، خوراک و مدیریت بایستی هزینه پرداخت نمود، لذا میزان نهاده در این سیستم بسیار بالا میباشد. برای جبران هزینهها و سودآور بودن پرورش گوسفند در این سیستم، باید میزان تولیدات بهخصوص بازدهی تولیدمثل از طریق چند قلوزایی و جفتگیری خارج از فصل به شدت افزایش یابد. بهطوریکه که هر رأس میش در هر سال حدود ۲ یا تعداد بیشتری بره تولید نماید. همچنین میزان تلفات برهها در این سیستم بایستی پایین و سرعت رشد بالا بوده و کیفیت لاشه و بهخصوص کاهش شدید اندازه دنبه در گوسفندان پرورش یافته تحت این سیستم بایستی مورد توجه قرار گیرد. تعداد گوسفندان پرورش یافته در این سیستم در ایران بسیار اندک بوده و معمولا به مجتمعهای کشت و صنعت محدود میشود که علت اصلی آن هم استفاده از پس چرا و بقایای گیاهان زراعی و همچنین تکمیل کننده زراعت میباشد، ولی به نظر میرسد که در آینده پرورش تحت این سیستم گسترش یابد. هر آنچه که باید در مورد پرواربندی بره بدانید را در این لینک شرح دادهایم. پیشنهاد میکنیم از این لینک بازدید نمایید.
روش تغذیه در دامداری صنعتی
در پرواربندی صنعتی برای فیزیولوژی مناسب گوارش باید علوفه خشک و یا علوفه غنی شده به دامها خورانید.
استفاده از مکملهای معدنی و ویتامینی، کنسانتره و در کل تهیه خوراک با استفاده از جیره تخصصی در روش دامداری صنعتی به صورت جدی تری نسبت به دامداری سنتی پیگیری میشود. توجه داشته باشید که خوراندن کنسانتره کمتر از نیاز فیزیولوژیک و دادن کنسانتره در مقدار زیاد باعث اسیدتیه شکمبه میگردد. اگر در این نوع پرواربندی از شاخه و برگ غلات بهعنوان بستر و کلش استفاده میشود برهها نیاز خود به علوفه خشبی را از این مواد تأمین خواهند کرد. در چنین صورتی میتوان از دادن علف یا کاه خودداری نمود. درصورت عدم استفاده از شاخ و برگ بهعنوان بستر برههای پرواری میتوان مقداری علف و یا کاه به برهها خورانید.
بررسی وضعیت صنعت دامپروری در آینده
دامپروری یکی از صنایع مهم در جوامع امروزی است که تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد و تأمین غذای جامعه دارد. کارکنان فعال در این صنعت به کار پرورش و نگهداری حیواناتی مانند گاو، گوسفند، بز برای تولید محصولاتی مانند شیر، گوشت و پوست میپردازد. با توجه به تغییرات جمعیتی، رشد شهرنشینی و توسعه صنعتی جوامع، بررسی وضعیت صنعت دامپروری در آینده امری حیاتی است. در این مقاله، به بررسی چالشها و فرصتهایی که در پیش روی صنعت دامپروری قرار دارند، خواهیم پرداخت.
اهداف صنعت دامپروری و دامداری
تولید مواد غذایی مثل تولید شیر و گوشت
توسعه صنعت دامپروری به افزایش تولید گوشت و شیر میانجامد. انتخاب ژنوتیپهای مناسب و راهاندازی سیستمهای مدیریتی بهینه میتواند باعث افزایش بهرهوری در این حوزه شود و نیازهای غذایی جامعه را تامین کند.
اشتغالزایی و توسعه اقتصادی
دامپروری از جمله حوزههایی است که قابلیت اشتغالزایی بالا را دارد. ایجاد و توسعه واحدهای دامداری سبب رشد و بهوجود آمدن فرصتهای شغلی زیاد بهخصوص در مناطق کم برخوردار روستایی و عشایری میشود. علاوه بر این، توسعه دامپروری میتواند به توسعه اقتصادی مناطق روستایی و رونق فعالیتهای اقتصادی و تجاری مرتبط با دامداری کمک کند.
حفظ تنوع زیستی
دامپروری به حفظ تنوع زیست محیطی هر منطقه نیز کمک میکند. با توجه به تغییرات آب و هوایی و نوسانات جوی، حفظ نژادهای دامی متنوع و مقاوم به عوامل خارجی از اهمیت بالایی برخوردار است. از طریق اعمال درست برنامههای دامپروری اصولی، میتوان تنوع ژنتیکی دامها را حفظ و جلوهای همیشگی از زیباییهای طبیعت را حفظ کرد.
بهبود بهرهوری و کاهش هدررفت منابع
دامپروری به بهبود بهرهوری و کاهش هدررفت منابع کمک میکند. انتخاب ژنوتیپها و سیستمهای مدیریتی مناسب، میتواند موجب بهبود عملکرد دامها و استفاده بهینه از منابع نوعی مانند غذا، آب، و انرژی شود.
کمک به بهداشت و بهرهوری دامها
توجه به بهداشت و بهرهوری دامها در دامپروری از اهمیت بالایی برخوردار است. ایجاد شرایط بهداشتی مناسب و اجرای برنامههای پیشگیری و درمانی، میتواند بهبود سلامت و عملکرد دامها را به همراه داشته باشد.
نگاهی به آینده صنعت دامپروری
ارتباط صنعت دامپروری با تغییرات جمعیت جهان
جمعیت جهان در حال رشد مداوم است و هر ساله بشریت به مقدار بیشتری از غذا نیاز دارد. در آینده، با افزایش جمعیت، تقاضا برای محصولات دامی نیز افزایش خواهد یافت. این موضوع فرصتی است برای صنعت دامپروری تا با افزایش تولید، به تأمین نیازهای غذایی جامعه کمک کند.
تغییر سبک زندگی
با توسعه اقتصادی و رشد شهرنشینی، سبک زندگی افراد تغییر میکند. در حالیکه در گذشته مردم بیشتر به محصولات غذایی سنتی و ارگانیک نیاز داشتند، امروزه تمایل به مصرف محصولات دامی بیشتر شده است. بنابراین، صنعت دامپروری باید با تغییر سلیقه مصرفکنندگان همراهی کند و محصولاتی با کیفیت و استاندارد بالا تولید نماید.
چالشهای صنعت دامپروری
تغییرات اقلیمی
تغییرات اقلیمی میتواند تأثیر زیادی بر صنعت دامپروری داشته باشد. افزایش دما، کاهش بارندگی و تغییر الگوی بارشها میتواند باعث کاهش تولید مواد غذایی و کاهش کیفیت مراتع شود. این مسأله نیازمند تدابیر مناسب از سوی دامداران و مسئولان صنعت دامپروری است.
بروز بیماریها
بروز بیماریها در میان دامها میتواند منجر به کاهش تولید و ضررهای اقتصادی شدیدی شود. صنعت دامپروری باید در برابر بروز بیماریها مقاومت نشان دهد و از روشهای بهداشتی و پیشگیرانه استفاده کند تا این خطرات را کاهش دهد.
فرصتهای صنعت دامپروری در آینده
1. استفاده از تکنولوژی و نوآوری
بهرهگیری از تکنولوژی و نوآوریهای جدید میتواند بهبود قابل توجهی در صنعت دامپروری به همراه داشته باشد. از مکانیزه کردن فرآیندها تا بهرهگیری از هوش مصنوعی و دادههای بزرگ، برای این صنعت مفید هستند. به طور اساسی تکنولوژی میتواند به افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها در صنعت دامپروری کمک کند.
2. بازارهای جدید
توسعه صادرات محصولات دامی به بازارهای جدید، فرصتی است که صنعت دامپروری میتواند از آن بهرهبرد. با گسترش تجارت جهانی و افزایش تقاضا برای محصولات دامی در کشورهای دیگر، ایجاد روابط تجاری با بازارهای جدید میتواند به صنعت دامپروری رونق بیشتری ببخشد.
اقتصادسبز آنلاین / اقتصاد سبز آنلاین / اقتصادسبز / اقتصاد سبز / صنایع غذایی / صنعت غذا / کشاورزی / پایگاه خبری صنعت غذا