سرویس بین‌الملل اقتصادسبز- شیما نصیری:

اقتصادسبز آنلاین: از ابتدای سال 2020 میلادی در پی شیوع گسترده ویروس کرونا و بحران جدی که گریبانگیر تمام کشورهای دنیا شده، سفرهای کاری و تجاری نیز بیش از 90 درصد کاهش پیدا کرد. افراد مختلف طی سال‌های گذشته برای گذراندن یک دوره سفر کاری، خانواده خود را نیز به همراه خود می‌بردند تا هم کار خود را انجام دهند و هم از فرصت استفاده کرده و تعطیلات و اوقات فراغت خوبی را نیز بگذرانند؛ در واقع با این کار، با یک تیر دو نشان می‌زدند.

از سال 2016 میلادی گروه Expedia Group Media Solutions نظرسنجی‌های مختلفی را در این زمینه انجام دادند که در همان سال نتیجه این نظرسنجی نشان داد که مسافران 43 درصد از سفرهای تجاری خود را به تعطیلات تبدیل می‌کنند و همزمان که به داد و ستد خود می‌پردازند، سفر توریستی خود را نیز انجام می‌دهند. این رقم تا سال 2018 میلادی به 60 درصد افزایش پیدا کرد.
نکته جالب توجه اینجاست که بیش از 60 درصد این جمعیت خانواده‌های جوانی بودند که هم تجارت می‌کردند و هم به گشت و گذار و بازدید فضاهای دیدنی کشور مقصد می‌پرداختند.
این در حالی است که در سال 2019 میلادی نظرسنجی فوق از سوی گروه Expedia Group Media Solutions مجددا تکرار شد و رقم‌های ذکر شده ب 90 درصد رسید. به طوریکه 90 درصد افراد تاجر یا کارمندانی که برای کار سفر می‌کردند، گذران اوقات فراغت و تعطیلات خود را نیز در کنار خانواده همزمان انجام داده و این سفرها را به نوعی به تعطیلات خود نیز تبدیل می‌کردند.
سپس سال 2020 میلادی فرا رسید؛ سالی که مسافرت‌های کاری و تجاری از دنیا رفت و بحران کووید-19 هر روز به این امر دامن زد و به آن شدت بخشید. در اینجا دیگر اوقات فراغت و سفرهای توریستی هم به نوعی از بین رفت و توانست لذت بردن این سفرهای کاری برای افراد خانواده به منظور گذراندن تعطیلات را هم نابود کند.
لغو این سفرهای کاری نه تنها به تجارت و کسب و کارهای بین المللی خسارت وارد کرد، بلکه در روحیه و سلامت روان افراد خانواده و حتی رکود مکان‌های مقصد گردشگری نیز تأثیر شدیدی گذاشت. در واقع می‌توان گفت پیوند ناگسستنی بین تجارت و سفرهای تفریحی که طی سال‌های اخیر قوت گرفته و به اوج خود رسیده بود، ناگهان با گسترش این پاندمی متوقف شد و این پیوند به مرگ موقت تبدیل شد. البته برخی هم با عنوان مرگ موقت هم موافق نیستند، چون معتقدند هنوز مشخص نیز این پاندمی در چه زمانی متوقف می‌شود و می‌توان شاهد زنده شدن این پیوند ناگسستنی بود.

نابودی تعطیلات توریستی و نگرانی‌های سلامت روان

انجمن سفرهای تجاری جهان اعلام کرد که در سال 2019 میلادی فقط 400 میلیون سفر تجاری در ایالات متحده آمریکا انجام شده که بیش از 92 درصد آن با تعطیلات و گذران اوقات فراغت ادغام شده است.
حال این‌که از ابتدای سال 2020 میلادی این رقم حدود 98 درصد کاهش داشته و به نوعی این نوع سفرهای تجاری به صفر رسیده است. بنابراین می‌توان گفت رسما تعطیلات توریستی خانواده‌های وابسته به این سفرها نیز از بین رفته و به کل نابود شده است.
حال در این میان بسیاری از کارشناسان و متخصصان معتقدند که این مرگ مسافرتی، نگرانی‌های جدی سلامت روان را نیز به دنبال دارد که تبعات می‌تواند تا سال‌های آینده ادامه داشته باشد و زندگی بسیاری از خانواده‌ها را دچار چالش جدی کند.
این شرایط بحرانی موجب شده بسیاری از کارفرمایان و تاجران تصمیم بگیرند جلسه‌های غیرضرورری خود را لغو کرده و از راه دور به بررسی موضوعات بپردازند که این روش هم سفرهای کاری را کاهش داده و هم اگر ضرورتی باشد، فرد ترجیح می‌دهد تنها و بدون خانواده سفر کند.
چنین اقداماتی چنان در سراسر جهان گسترس پیدا کرده که پیش بینی می‌شود تا سال‌های آینده هم تاثیرات خود را بگذارد و مسافران از روش‌های جایگزین برای توسعه تجارت خود استفاده کنند. از این‌رو همچنان آسیب‌های روحی و روانی برای اعضای خانواده و مسافرانی که اوقات فراغت بیشتری را می‌گذراندند ادامه خواهد داشت.

صرفه‌جویی در هزینه‌ها اولویت پیدا می‌کند

لازم به ذکر است که بحران ناشی از ویروس کرونا مشکلات اقتصادی کلانی را نیز به‌وجود آورده و به همین دلیل مسافران ترجیح می‌دهند به فکر صرفه جویی در هزینه‌ها باشند تا از این بحران به سلامت عبور کنند. بحرانی که زمان اتمام آن مشخص نیست و نمی توان پیش بینی منطقی از شرایط پیش‌رو داشت. از این رو چنین تفکری قطعا در مسافرت‌های تجاری که با توریستی ادغام می‌شد نیز تأثیر می‌گذارد و می‌تواند تبعات جدی تری را هم در حوزه تجارت و هم توریست به دنبال داشته باشد. یک فرد تاجر با خود می‌اندیشد که بهتر است یک سفر طولانی با هزینه بالا بدون همراهی خانواده داشته باشم و یا این‌که سفرهای کوتاه با هزینه پایین و در کنار خانواده انجام دهم؟ آنگاه با کمی تأمل به سؤوال دوم پاسخ مثبت می‌دهد.
در این میان بسیاری از مدیران عامل هتل‌ها و استراحتگاه‌های توریستی می‌گویند که عمده مسافران آن‌ها در طول سال، مربوط به شرکت‌های بین المللی است که برای تجارت سفر کرده و اکثر آن‌ها با یک همراه یا کل اعضای خانواده خود اقامت می‌کنند. حال وقتی بالای 90 درصد از این مسافرت‌های تجارتی توریستی لغو می‌شود می‌توان شاهد افت شدید مسافران این هتل‌ها و اقامتگاه‌ها بود و خسارت اقتصادی کلانی که به آن‌ها وارد می‌شود.
این درحالی است که شرکت‌های هواپیمایی هم به همین شکل از افت شدید این سفرهای تجاری توریستی متضرر شده و با کاهش حدود 70 درصدی مسافران خود مواجه می‌شوند که پیش‌بینی شده این روند نزولی نه تنها تا پایان سال 2020 میلادی بلکه تا پایان سال 2021 میلادی نیز ادامه خواهد داشت.

سفرهای کوتاه مدت در دراز مدت

در این میان که پاندمی ویروس کرونا همچنان ادامه پیدا می‌کند و خطرات بهداشتی تشدید می‌شود، بسیاری از مسافرت‌های تجاری به جاده‌ها انتقال می‌یابد و مسافران ترجیح می‌دهند سفرهای کوتاه مدتی را در مسافت‌های طولانی تری داشته باشند. این مسافرت‌های تجاری بیشترین زمان خود را به طی کردن مسیر اختصاص می‌دهد و آنگاه مدت زمان اقامت در مقاصد کاهش می‌یابد. این امر هم موجب لغو سفرهای توریستی و گذراندن تعطیلات در کنار خانواده می‌شود و هم به مکان‌های اقامتی و توریستی خسارت سنگینی را وارد خواهد کرد.
از این‌رو دیگر سفرهای تجاری نمی‌توانند آنطور که باید در توسعه گردشگری و سفرهای توریستی تاثیرگذار باشند و همچنین مشکلات سلامت روان را نیز برای خانواده‌ها به‌ویژه کودکان و نوجوانان به‌دنبال خواهند داشت. این بازار تجاری محرک کوچک تا سال‌های آینده به فعالیت خود ادامه می‌دهد که در کنار خود بسیاری از تجارت‌های کلان را نیز به کام مرگ می‌کشاند، مرگی که به مرور زمان رخ می‌دهد و آسیب‌های جدی را در پی خواهد داشت.