مهندس محمدرضا شافعی‌نیا * وضعیت اقتصادی حادث شده به‌خصوص تأمین موادغذایی که بیش از یک سوم اقتصاد خانوار را به‌عهده دارد مردم را در تنگنا قرار داده، به‌گونه‌ای که سفره مردم روزبه‌روز کوچکتر شده و این عامل علاوه بر بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی، سلامت جامعه را هم تهدید می‌نماید. علت چالش‌های ایجاد شده از […]
مهندس محمدرضا شافعی‌نیا *
وضعیت اقتصادی حادث شده به‌خصوص تأمین موادغذایی که بیش از یک سوم اقتصاد خانوار را به‌عهده دارد مردم را در تنگنا قرار داده، به‌گونه‌ای که سفره مردم روزبه‌روز کوچکتر شده و این عامل علاوه بر بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی، سلامت جامعه را هم تهدید می‌نماید. علت چالش‌های ایجاد شده از سال 1394 و به دفعات به وزرای جهادکشاورزی که نقش اساسی و تعیین کننده‌ای در تأمین غذا دارند و پیش‌بینی و راه‌حل‌های کارآمد برای رفع چالش‌ها که بتواند در کاهش مشکلات نقش داشته باشد پیشنهاد شده است، لیکن به‌دلایلی توجه لازم صورت نگرفت و لذا وضع موجود پیش آمد که همگان شاهد آن می‌باشیم. نتیجه و بازخورد این رویکرد عدم اعتماد مردم به برنامه‌ها و گفتارهای دولتمردان شده است. مردم روزانه و به کرات شاهد مصاحبه‌ها و گزارشات عجولانه هستند که بخش اعظم آن به دور از واقعیت‌ها است که خود بر چالش‌های اقتصادی مردم می‌افزاید. به‌طور واضح عرض کنم که نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران که حاصل خون عزیزان شهیدمان و جانبازان معزز می‌باشد با روند و مناسبات اقتصادی موجود به‌خصوص اقتصاد غذا در معرض آسیب جدی قرار دارد، چرا که علیرغم وجود راهکارهای لازم، عملکردها در این زمینه قابل دفاع نیست و این زیبنده دولت نخواهد بود. همانگونه که عرض کردم چند مرحله مکتوبه‌هایی برای جلوگیری از این موارد که حاصل چهار دهه تجربه بود و از همه مهمتر کارهایی که برای گذر از هدفمندی یارانه‌ها و تحریم‌های قبلی صورت گرفت، پیشنهاد شد. این پیشنهادها می‌تواند بخشی از مشکلات کشور را در این شرایط خاص مرتفع نماید. اما لازم است قبل از هر اقدام، چالش‌هایی که وضعیت فعلی را تشدید کرده مورد تأکید قرار گرفته و با آسیب‌شناسی این چالش‌ها و ارایه راهکاری لازم برای هریک از چالش‌ها امکان کاهش مشکلات اقتصادی غذا فراهم خواهد شد.
چالش‌های موجود:
1- عدم اجرای صحیح اصل 44 در رابطه با واگذاری شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی زیان‌ده دولت
2- عدم اجرای قوانین و مقررات مصوب مجلس شورای اسلامی مثل قانون تمرکز وظایف وزارت جهادکشاورزی و قانون افزایش بهره‌وری کشاورزی و قانون شهرک‌های کشاورزی
3- عدم برنامه‌ریزی لازم درخصوص تأمین نهاده‌ها و امکانات موردنیاز تولید
4- عدم نظارت مناسب بر مراحل مختلف توسط دستگاه‌های مسؤول
5- عدم توجه کافی به صنایع و فرآوری موادغذایی
6- وجود قوانین مزاحم که باعث بالارفتن قیمت موادغذایی شده نظیر قانون مالیات بر ارزش افزوده مواد غذایی
7- ترویج استفاده از رانت، توسط بنگاه‌های اقتصادی دولتی و غیردولتی و اشخاص
موارد دیگری نیز وجود دارد که قابل توجه است ولی اهم مسایل شامل موارد فوق‌الذکر است که برای هریک از موارد پیشنهادهایی وجود دارد که درصورت به‌کارگیری بخشی از مشکلات در شرایط خاص کشور مرتفع خواهد شد و لذا نکته مهمی که در این وادی مطرح است این‌که درصورت تفکر و تنظیم برنامه‌های مناسب و انجام نظارت‌های مطلوب امکان کاهش تبعات همه این موارد برشمرده وجود دارد.
* دبیر انجمن متخصصین علوم و صنایع غذایی ایران
- نویسنده : محمدرضا شافعی‌نیا
