سرویس بینالملل اقتصادسبز- شیما نصیری:
اقتصادسبز آنلاین: در سال 1966 میلادی فدرال امریکا یک پروژه آزمایشی دو ساله را مبنی بر تامین صبحانه کودکان در مدارس اجرایی کرد تا از این طریق به تغذیه کودکان در مناطق نیازمند کمک کند. در واقع در مرحله نخست، این طرح که به آن برنامه صبحانه مدارس (SBP) میگویند، تنها در مناطق فقیرنشین که کودکان مسافتهای طولانی را پیاده طی میکرده تا به مدرسه خود برسند، به اجرا درآمد و در آن زمان فدرال امریکا حدود 537 هزار دلار برای تأمین صبحانه 80 هزار کودک هزینه کرد. این طرح آزمایشی تا چندین سال متوالی اجرا شد، تا جاییکه در سال 1971 میلادی کنگره امریکا این طرح را توسعه داد و به منظور بهبود رژیمهای غذایی کودکان بهخصوص در خانوادههای کم درآمد، آن را با جدیت هرچه بیشتر پیگیری کرد.
سرانجام در سال 1975 میلادی این طرح مجوزهای رسمی دولتی را دریافت کرد و در تمام مدارس ایالتهای امریکا اجرایی شد. این در حالی است که بسیاری از متخصصان و کارشناسان تغذیه اجرای این امر را در همه مدارس دنیا بسیار لازم و ضروری اعلام کردند و کم کم سایر مدارس در سراسر دنیا بهسوی اجرای این طرح مهم روی آوردند. روزانه میلیونها کودک در مدارس صبحانه میخورند و با استفاده از این وعده غذایی ارزشمند، ذهن و بدن خود را تقویت میکنند. شواهد نشان داده کودکانی که در مدارس صبحانه میخورند، با انرژی بیشتری روز خود را آغاز کرده و سطح یادگیری و آموزش آنها به میزان چشمگیری افزایش پیدا میکند. همچنین صبحانه مدارس میتواند سلامت عمومی کودکان و نوجوانان را تضمین کند و آنها را از آسیبهای ذهنی و جسمانی در امان نگاه دارد. اکثر مدارس برنامه صبحانه را در دستور کار خود قرار داده اند، اما بخش دیگری هم میان وعده یا ناهار در اختیار کودکان قرار میدهند که هر کدام از آنها توانسته امنیت غذایی کودکان و نوجوانان را به شدت افزایش دهد و نقش بسزایی را در بهبود سطح علمی آنها ایفا کند. مهمتر آن است که صبحانه مدارس به دلیل اینکه کنترل میشود، از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و تمام مواد پروتئینی و مغذی همچون میوه سبزیجات، شیر و سایر غلات را در خود جای میدهد. بنابراین کودکان و نوجوانان با انرژی مضاعفی به انجام امور روزانه خود میپردازند و از یک وعده غذایی با کیفیت بالا محروم نمیشوند.
کشورهای پیشرو در اجرای برنامه جهانی صبحانه مدارس
انگلستان: کیک ماهی، وانه بروکلی، کلم، برنج با نخودفرنگی و ماست به همراه انواع توتها از جمله مهمترین مواد غذایی هستند که در تمام صبحانه و ناهارهای مدارس این کشور دیده میشود. در واقع انگلستان جزو کشورهایی است که طبیعی ترین و سالم ترین مواد غذایی را در مدارس توزیع میکند و نسبت به فرانسه و انگلستان که از گوشت و نشاسته بیشتر استفاده میکنند، در استفاده از مواد ارگانیک پیشرو است. بسیاری از کارشناسان تغذیه سینی صبحانه انگلستان را سبز نامیدهاند و معتقدند کودکان و نوجوانان با این مواد گیاهی و سبز میتوانند انرژی بیشتری در طول روز داشته باشند.
فرانسه: لوبیای سبز، نان تست، هویج و سیب در سبد صبحانه مدارس فرانسه همیشگی هستند، اما استفاده از استیک و سایر نانهای سبوسدار در وعده ناهار یا میان وعده مدارس این کشور قرار دارد. کارشناسان تغذیه با قسمت صبحانه این کشور موافقند، اما وعده ناهار و میان وعده را کمی سنگین و غیرمتعارف میدانند.
اوکراین: این کشور در ارایه بهترین صبحانه مدارس به کودکان و نوجوانان در طول سالهای اخیر رشد چشمگیری پیدا کرده و به کشورهای پیشرو پیوسته است. بروکلی، سوپ چغندر، کلم ترشی، ماش، پنکیک شیرین و سوسیس در وعده صبحانه و میان وعده مدارس این کشور وجود دارند.
یونان: متخصصان تغذیه یونان سالهای متوالی در مورد اجرای برنامه صبحانه مدارس تلاش کردند و سرانجام موفق شدند که برای آن مجوز رسمی بگیرند. اجرای این طرح در مدارس یونان سبب شد سطح یادگیری و علمی دانش آموزان به اندازه قابل توجهی افزایش پیدا کند. مرغ پخته شده، برگهای انگور پر شده، سالاد خیار و گوجه فرنگی، ماست، دانه انار و میوه در صبحانه و میان وعدههای مدارس این کشور جای گرفته است.
برزیل: برنج با لوبیای سیاه، چنار پخته شده، گوشت خوک با فلفل قرمز و گشنیز، سالاد سبز و نان تست جزو مواد غذایی اصلی صبحانه و ناهار در مدارس کشور برزیل هستند که برای سیستم ایمنی کودکان و نوجوانان این کشور مطابق با منطقه و محیط زیستی که در آن زندگی میکنند، بسیار مفید است.
فنلاند: این کشور طی سالهای اخیر توانسته جزو برترین کشورها در تغذیه مدارس قرار گیرد و ارزش غذایی صبحانه مدارس را به اندازهای بالا ببرد که دانشآموزان به سطح هوشیاری و سلامت عمومی بسیار بالایی دست پیدا کنند. سوپ نخود، هویج، سالاد چغندر، رول نانهای گیاهی، پنکیک شیرین و انواع توتها جزو مواد غذایی اصلی در صبحانه مدارس این کشور هستند.
ایتالیا: این کشور سالهاست که در اجرای برنامه صبحانه مدارس پیشرو بوده و هست. اما مانند سایر کشورها به ارزش غذایی آنطور که باید اهمیت نمیدهد. البته این بدان منظور نیست که صبحانه و ناهار مدارس این کشور مضر است، بلکه ارزش غذایی گیاهی و سبز مانند کشور انگلستان را دارا نیست. ماهی، ماکارونی، رولهای نان، سالاد سبز و انگور قرمز جزو مواد غذایی صبحانه و میان وعدههای مدارس این کشور هستند.
کره جنوبی: برنامه صبحانه مدارس در این کشور بسیار جدی اجرا میشود و زمان مشخص و مجزایی در مدارس به این وعده غذایی مهم اختصاص داده میشود. کلم بروکلی، برنج سرخ شده با توفو، کلم تخمیر شده و سوپ ماهی جزو اصلی ترین وعدههای غذایی صبحانه و میان وعده مدارس این کشور بهشمار میروند که روزانه میوههای متنوعی هم به آن اضافه میشوند.
ایالات متحده امریکا: مرغ پاپ کورن با سس گوجه فرنگی، سیب زمینی پوره شده، نخود سبز، یک فنجان میوه و کوکی چیپس شکلاتی از جمله مهمترین مواد غذایی موجود در صبحانه و میان وعده مدارس ایالتهای مختلف این کشور هستند که از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند.
اسپانیا: این کشور در ارایه صبحانههای بسیار متنوع و جذاب در مدارس، میان سایر کشورها پیشرو است و توانسته با کمک گرفتن از متخصصان تغذیه به خلاقیتهای جالبی در این زمینه دست پیدا کند. رول نان، میگو با برنج قهوهای، سوپ گوجه، تخممرغ، نخود فرنگی، عسل، آبمیوههای طبیعی و رولهای نان گیاهی از مواد غذایی اصلی در صبحانه و میان وعدههای مدارس این کشور محسوب میشوند.