اقتصادسبز آنلاین: یک تیم بینالمللی از دانشمندان برزیل و محققان دانشگاه لنکستر بریتانیا، مطالعهای را در مورد تغییرات چشمانداز در برزیل انجام دادهاند. نتایج آنها بینشی انقلابی را در مورد تهدیدهای زیستمحیطی که زیست بوم با آن مواجه است و همچنین فرصتهای تشویقی برای بهبود اکولوژی آمازون را نشان داد. آنها تاثیرات اکولوژیکی ناشی از تغییراتی را که مردم در مناظر جنگلی در دو منطقه ایالت پارا برزیل به نامهای Santarém و Paragominas، ایجاد میکنند، بررسی کردند.
کشف این مطالعه بسیار مهم است، زیرا هر چه آمازون به سمت «نقطه اوج» نزدیک تر میشود، این تحقیق یک پایه شواهد قوی برای روشن کردن اینکه چقدر فوری به حفاظت و بازسازی در جنگل نیاز است، ارائه میکند. بنابراین، تیم تحقیقاتی نشان میدهد که میتوان از طریق طیف وسیعی از اقدامات، مانند توقف جنگل زدایی، به مزایایی دست یافت.
دکتر کاسیو آلنکار نونس، محقق ارشد از دانشگاه فدرال دلاوراس در برزیل و دانشگاه لنکستر در ایالات متحده آمریکا در این زمینه توضیح داد: «در حالی که تمرکز تا به امروز بر جنگلزدایی بوده است، اما میدانیم که مناظر جنگلهای استوایی توسط طیف وسیع تری از فعالیتهای انسانی تغییر میکنند. این تغییرات شامل جنگل زدایی و تخریب جنگلهای اولیه است، به عنوان مثال از طریق قطع درختان انتخابی و آتشسوزی؛ اما حتی مناظر جنگلزدایی شده نیز در حال تغییر هستند، زیرا رها شدن کشاورزی منجر به رشد ثانویه جنگل می شود. در نتیجه، بسیاری از مناظر گرمسیری اکنون موزاییکی از کاربریهای غیرجنگلی، احیای جنگلهای ثانویه و جنگلهای اولیه تخریب شده هستند.»
بررسی میزان دگرگونی بین کاربریهای مختلف و تاثیر آنها بر شرایط اکولوژیکی دانشمندان از طریق مشاهدات، انتقالهایی را که مکرر هستند و اثرات زیست محیطی بالایی دارند، و همچنین آنهایی را که تاثیرات بزرگی دارند اما کمتر رخ می دهند، شناسایی کردند. دکتر آلنکار نونز گفت: «نتایج ما درک بهتری از تاثیر مردم بر آمازون و اکوسیستم آن را نشان داده است.»
وی ادامه داد: « با جمعآوری دادهها از 310 قطعه، تیم تحقیقاتی چگونگی تأثیر تغییرات مشاهده شده بر تنوع زیستی را در نظر گرفت. علاوه بر این، آنها با بررسی بیش از 2 هزار گونه درخت، لیانا، پرندگان و حشرات، خواص کربن و خاک را مورد مطالعه قرار دادند. به علاوه، دانشمندان دادههای منتشر شده از سال 2006 تا 2019 میلادی را در نظر گرفتند که نشان می داد چقدر سریع چشمانداز در دهه گذشته تغییر کرده است.»
بیشتر بخوانید: شرکت Ecotech به توسعه هیدرولیک در تراکتورهای فشرده میپردازد
اثرات ناشی از جنگلزدایی
نتایج آنها نشان داد که انتقال از جنگلهای اولیه و ثانویه به مرتع از طریق جنگلزدایی بالغ بر 24 هزار کیلومتر مربع در سال است. همچنین مشاهده شد که غنای گونه ای تقریبا همه گروههای تنوع زیستی بین 18 تا 100 درصد در قطعاتی که جنگل اولیه یا ثانویه به مرتع یا کشاورزی مکانیزه تبدیل شده بود، کاهش یافت. این در حالی است که انتقال از جنگل به کشاورزی مکانیزه بیشترین تاثیر اکولوژیکی را داشت، اما کمتر از تبدیل جنگلها به مرتع رخ داد.
دکتر آلنکار نونس تشریح کرد: «جنگلزدایی جنگلهای اولیه برای ایجاد مرتع، مخرب ترین تغییر کاربری زمین در آمازون برزیل است. نتایج ما نشان می دهد که انتقال از جنگلهای اولیه به مرتع همیشه بهعنوان «تاثیر بالا، نرخ بالا» برای تنوع زیستی، ذخیرهسازی کربن و ویژگیهای خاک طبقهبندی میشود. این امر بر اهمیت حیاتی و فوری مبارزه با جنگل زدایی که در چند سال گذشته رو به افزایش بوده است، تاکید میکند.»
تأثیرات حاصل شده از این تحقیق
با اینحال، این مطالعه چشم اندازهایی را برای اقدامات مثبت نیز آشکار کرد، بهعنوان مثال، اهمیت حفاظت از جنگلهای ثانویه و اجازه دادن به بلوغ آنها را برجسته کرد. این تیم نشان داد که تنوع درختان بزرگ دو برابر شد و تنوع درختان کوچک با افزایش سن جنگلهای ثانویه جوان تا 55 درصد افزایش یافت که باعث ایجاد تنوع زیستی و ذخیرهسازی کربن شد.
علاوه بر این، نتایج دیگر اشکال کمتر آشکار تخریب را نشان داد که بر اکولوژی آمازون تاثیر میگذارد. آنها دریافتند که تغییر بین انواع کشاورزی، از مرتع گاو به کشاورزی مکانیزه فشردهتر، تنوع زیستی را نیز کاهش میدهد و تنوع مورچهها و پرندگان به ترتیب 30 و 59 درصد افت پیدا میکند. اینها یافتههای مهمی هستند، زیرا نشان می دهند که اقدامات زیادی برای محافظت و بهبود اکولوژی آمازون وجود دارد. دکتر آلنکار نونس توضیح داد: «وقتی کشاورزان زمین را از مرتع به محصولات کشاورزی با استفاده از روشهای مکانیزه کشاورزی تغییر می دهند، بر تنوع زیستی نیز تاثیر میگذارد، اما این فرآیندی است که در مقایسه با جنگلزدایی تا حد زیادی پنهان است.» وی افزود: « در واقع با کاهش مقدار زمینی که به کشاورزی مکانیکی تبدیل میشود، و با اجازه دادن به جنگلهای ثانویه برای رشد مجدد، میتوانیم دستاوردهای قابل توجهی در بازسازی اکولوژیکی در آمازون به ارمغان بیاوریم. تحلیل ما به تعریف و اولویت بندی اقدامات محلی و منطقهای مورد نیاز برای تحریک آمازونای بهتر کمک میکند.»
پیامدهای این نتیجه برای حفاظت بیشتر و تبیین سیاست بهتر
دکتر آلنکار نونس تصریح کرد: « نتایج ما بار دیگر بر اهمیت مقابله با جنگلزدایی و همچنین مزایای اضافی اجتناب از تخریب و افزایش ماندگاری جنگلهای ثانویه تاکید میکند.»
جوس بارلو، پروفسور علم حفاظت در مرکز محیط زیست لنکستر دانشگاه لنکستر، نتیجهگیری کرد: «با اینحال، دستیابی به این امر مستلزم تغییر روشی است که آمازون در حال حاضر مدیریت میشود، از جمله ادغام بسیار بهتر علم، سیاست، و شیوههای محلی. ما همچنین بر نیاز به تمرکز بر تنوعزیستی و همچنین کربن در جنگلهای استوایی، از سه جزء اکوسیستمی که تجزیه و تحلیل کردیم، تأکید میکنیم. تنوع زیستی بیشترین تاثیر را از همه تغییرات کاربری زمین داشت. ما امیدواریم که تنوع زیستی بتوان در اقدامات کاهش تغییرات آب و هوایی گنجانده شود و این موضوع در COP15 آینده در مورد تنوع زیستی مورد تاکید قرار گیرد.»