شیما نصیری
اقتصادسبز آنلاین: کمبود کود به نگرانی‌‌های فزاینده در مورد تأثیر جنگ اوکراین بر قیمت و کمبود برخی از مواد غذایی اساسی افزوده است. بر اساس گزارش مورگان استنلی، روسیه و بلاروس در مجموع حدود 40 درصد از صادرات پتاس جهان را به خود اختصاص داده‌اند. صادرات روسیه تحت‌تأثیر تحریم‌ها قرار گرفت. علاوه بر این، در ماه فوریه، یک تولیدکننده بزرگ بلاروس، فورس‌ماژور را اعلام کرد؛ بیانیه‌‌ای مبنی بر این‌که به‌دلیل نیروهای خارج از کنترلش، نمی‌تواند قراردادهای خود را حفظ کند.
روسیه همچنین 11 درصد از اوره و 48 درصد از نیترات آمونیوم جهان را صادر می‌کند. بر اساس گزارش مورگان استنلی، روسیه و اوکراین با هم 28 درصد از کودهای تولید شده از نیتروژن و فسفر و همچنین پتاسیم را صادر میکنند. اختلال در این محموله‌ها به دلیل تحریم‌ها و جنگ باعث افزایش سرسام‌آور قیمت کودها شده است؛ این در حالی است که قیمت غلات حتی بیشتر هم می‌شود. در واقع می‌توان اشاره کرده که این ترکیبی از عوامل، تقاضای بی‌سابقه همراه با کاهش شدید عرضه است که فقط با جنگ در اوکراین و آنچه که با صادرات روسیه و اوکراین در حال وقوع است، تشدید شده است.
عاملی برای افزایش هزینه‌ها و کمبودها
بارت ملک، رئیس جهانی استراتژی کالا در TD Securities گفت: «همه این‌ها اگر نگوییم یک ضربه سه گانه، یک ضربه دوگانه است. ما ریسک ژئوپلیتیکی، هزینه‌های ورودی بالاتر و اساساً کمبود را داریم که این امر قطعاً باعث ضربه وارد کردن به کشاورزی می‌شود. در مورد کانادا، این برای ساسکاچوان که بزرگترین تولیدکننده پتاس در جهان است، خوب است اما کشاورزان صدمه خواهند دید؛ زیرا به ازای هر هکتار، هزینه بسیار بیشتری پرداخت خواهند کرد. آنها صرفاً به این دلیل که در حال صرفه‌جویی هستند، به ویژه در بازارهای نوظهور، بازده کمتری خواهند داشت.»
لازم به ذکر است که کمبود غلات، هزینه مواد غذایی اساسی و سایر کالاها را افزایش می‌دهد. این امر منجر به هزینه‌های ورودی بالاتر برای تولید همه چیز از جمله غلات، گندم و ذرت خواهد شد. در واقع، هزینه‌های ورودی در حال حاضر بالاتر است؛ زیرا کمیابی باعث افزایش قیمت می‌شود. در همین حال، قیمت گاو، گوشت گاو و گوشت خوک نیز به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
قیمت برخی از کودها بیش از 2 برابر شده است. به عنوان مثال، پتاس معامله شده در ونکوور در ابتدای سال 2021 میلادی حدود 210 دلار در هر تن متریک قیمت داشت و اکنون به ارزش 565 دلار است.
همچنین اوره برای تحویل به خاورمیانه در اوایل سال 2021 میلادی در هیأت تجارت شیکاگو با قیمت 268 دلار به ازای هر تن معامله شد و اکنون حدود 887.50 دلار ارزش دارد.
در ادامه ویل گفت که CF Industries کارخانه‌های خود را به صورت شبانه‌روزی راه‌اندازی می‌کند؛ از برخی تعمیرات چشم‌پوشی کرده و تلاش می‌کند ارسال کالا به مناطق نیازمند را تسریع نماید. هیچ برنامه جدیدی برای تولید وجود ندارد، فقط تلاش برای رساندن آنها به بازار اهمیت دارد. همانطور که قیمت کودها افزایش یافته، قیمت کالاهای کشاورزی نیز به‌دلیل ترس از کمبود افزایش یافته است.
ویل اشاره کرد: «ما در اینجا کاملاً با یک مشکل فاجعه‌بار روبه‌رو هستیم. نه تنها مشکل در دسترس نبودن و مقرون به صرفه بودن مواد مغذی و نهاده‌ها است، بلکه روسیه و اوکراین در طول تاریخ حدود 30 درصد از تجارت جهانی گندم و 20 درصد از تجارت جهانی ذرت را در دست داشته‌اند. ذخایر آن دسته از کالاهایی وجود دارد که به‌دلیل بسته بودن دریای سیاه به بازار نمی‌روند.»
افزایش قیمت گندم، ذرت و سویا
بازار مالی جهان طی 6 ماه گذشته، شاهد نوسانات قابل‌توجهی در قیمت اقلامی همچون گندم، ذرت و سویا بوده و میزان تغییرات شاخص سهام در آنها را بین 4 تا 30 درصد، مثبت برآورد کرده‌اند. مورگان استنلی انتظار دارد که قیمت غلات تا سال 2023 میلادی به بالاتر از سطح سال گذشته برسد.
تحلیلگران مورگان استنلی در گزارشی نوشته‌اند: «قبل از جنگ اوکراین، هوای خشک در آمریکای لاتین، موجودی انبارها را به سطحی رساند که قیمت غلات را از قبل بالاتر نگه می‌داشت.»
آنها گفته‌اند: «جنگ، عدم قطعیت‌های مربوط به عرضه ذرت و گندم اوکراین و مهم‌تر از آن مصرف کود و عملکرد جهانی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، سناریوی قیمت پایه محصول ما به کاهش 2 تا 3 درصدی محصول در مناطق پرهزینه اشاره دارد؛ با خطر اختلالات بزرگتر، بسته به در دسترس بودن کود و آب و هوا.»
تحلیلگران مورگان استنلی گفته‌اند که انتظار دارند قیمتها در سال 2023 میلادی بالاتر باشد، اما پس از آن انتظار دارند با عرضه بیشتر از آمریکای لاتین، موجودی انبارها عادی شود.
آنها همچنین پیشبینی میکنند که قیمتها با هزینه‌های تولید همخوانی بیشتری داشته باشد و 15 تا 20 درصد کمتر از قراردادهای بلندمدت سویا و ذرت کاهش یابد.
لازم به ذکر است که تولید کود به گاز طبیعی متکی است و این تفاوت را برای تولیدکنندگان آمریکایی ایجاد کرده است. بر اساس گزارش مورگان استنلی، بزرگترین خریداران سه نوع کود اول، برزیل، هند، ایالات متحده و چین هستند.
این در حالی است که برای برخی از کشاورزان، کودهای با قیمت بالا یا در دسترس نبودن، به این معنی است که محصولات ممکن است امسال به اندازه کافی تغذیه نشوند و این امر می‌تواند نشان‌دهنده آن باشد که احتمال می‌رود بازده، کمتر باشد.
اقتصادسبز آنلاین / اقتصاد سبز آنلاین / اقتصادسبز / اقتصاد سبز / صنایع غذایی / صنعت غذا / کشاورزی / پایگاه خبری صنعت غذا
