سرویس بین‌الملل اقتصادسبز- شیما نصیری:
اقتصادسبز آنلاین: اگر بخواهیم نگاهی فراتر به پاندمی ویروس کرونا در سراسر جهان بیندازیم و تاثیرات دائمی آن را در صنایع مختلف جهان به‌ویژه صنعت مواد غذایی و نوشیدنی دنیا بررسی کنیم؛ قطعاً همه به سرعت رشد نوآوری‌ها و فناوری‌ها در این حوزه پی می‌بریم و با این واقعیت روبه‌رو می‌شویم که شرکت‌های بزرگ صنایع غذایی و نوشیدنی به گونه ای رفتار می‌کنند که با شرایط جدید سازگار شده و این پاندمی را کاملاً پذیرفته‌اند. به همین دلیل با پیروی از روش‌های جدید و ایجاد فضای متفاوت برای تولید و عرضه محصولات خود، فصل جدیدی را آغاز کرده و قطعا به‌دلیل فشارهای سنگینی که در سال 2020 میلادی متحمل شدند، سال 2021 میلادی را با اهداف و برنامه‌های نوآورانه‌ای شروع کرده‌اند. بخش کشاورزی و صنایع غذایی از جمله فضاهای اقتصادی تأثیرگذار در جهان هستند که در این پاندمی باید بیشترین محافظت و مراقبت از آنها شکل بگیرد؛ از این‌رو ایجاد فرصت‌های جدید در تولید، عرضه و سرمایه گذاری در این حوزه می‌تواند پایداری و توسعه صنعت کشاورزی و مواد غذایی را در سال 2021 میلادی، به‌دنبال داشته باشد.وینس مکچیوکی، از رهبران جهانی در زمینه تغذیه و مشاور برندهای بزرگ موادغذایی در جهان در اینباره می‌گوید: «بحران جهانی بهداشت، ترجیحات رفتار مصرف کننده را به روش‌های جدید و غیرمنتظره‌ای تغییر داده است. ما شاهد افزایش تقاضا برای غذاها و نوشیدنی‌هایی هستیم که از سیستم ایمنی بدن را افزایش می‌دهند، روحیه ما را بالا می‌برند و تاثیرات محیطی ما را که تا حدی ناشی از تنش‌های موجود در محیط اطرافمان است، کاهش می‌دهند. به همین دلیل، این فرصتی منحصر به فرد برای برندهای تولیدکننده و عرضه کننده مواد غذایی و نوشیدنی در جهان فراهم آورده تا تغییراتی اساسی در محصولات جدید خود به وجود آورند و تا همیشه خود را با این شرایط و سلیقه جدید مصرف‌کننده، وفق دهند. بنابراین می‌توان گفت که سال 2021 میلادی، سال نوآوری و خلاقیت برای برندهای مواد غذایی خواهد بود تا به بهترین نحو ممکن بتوانند خود را در دل مصرف کننده جای داده و ظهور جدیدی را در بازار جهانی مواد غذایی و نوشیدنی داشته باشند.»
رعایت استانداردهای ایمنی با هدف تمرکز روی سلامت مصرف‌کننده
شرکت‌ها و برندهای مواد غذایی و نوشیدنی جهان با رعایت تمام استانداردهای لازم می‌بایست شرایطی را فراهم آورند تا اعتماد مصرفکنندگان را جلب کنند و همین‌طور این سطح بالای استانداردها را به مصرفکنندگان نشان دهند. در حال حاضر مصرفکنندگان در بازار جهانی بیش از گذشته بر روی سلامت خود متمرکز شده اند و به همین دلیل به تغذیه خود اهمیت بالایی می‌دهند. حال برخی از برندهای مواد غذایی به دلیل نوع محصولات خود از مصرف کنندگان فاصله گرفتند و متاسفانه متحمل خسارت‌های سنگینی نیز در سال 2020 میلادی شدند. اما هم اکنون این برندها با ایجاد روش‌های جدیدی در تولید و کاربرد فناوری‌های نوین در بخش بسته بندی و عرضه محصولات خود، سال 2021 میلادی را آغاز کرده اند، به طوریکه هر روز به این خلاقیت‌ها و افزایش کیفیت در تولید و رعایت استانداردهای قابل عرضه آنها، افزوده می‌شود. این امر می‌تواند اهمیت برندهای تولیدکننده به تغذیه مصرف کنندگان را نشان دهد که درنهایت توجه و اطمینان این مصرف کنندگان نیز جلب خواهد شد. البته رعایت استاندارهای لازم در بخش تولید و عرضه، روند جدیدی در فعالیت برندهای بزرگ موادغذایی و نوشیدنی در سطح جهان نیست. اما نمایش متفاوت این نوع فعالیت به مصرفکنندگان و ایجاد شفافیت‌های بیشتری در این زمینه با استفاده از نوآوری و ابتکارات مختلف می‌تواند بسیار مهم و تأثیرگذار باشد.مصرفکنندگان اکنون انتظار دارند برچسب‌های مواد غذایی، شفافیت بیشتری را در کل چرخه عمر محصول، ایجاد کنند. این امر به‌دنبال افزایش تقاضا برای محصولات محلی است، زیرا مصرفکنندگان به‌دنبال شفافیت بیشتر در مورد مواد تشکیل دهنده مواد غذایی و نوشیدنی هستند. در واقع، 26 درصد از مصرفکنندگان جهانی به دنبال کشور مبدا با برچسب‌های مواد غذایی و نوشیدنی هستند. همچنین مصرف کننده تمایل دارد از طعم دهنده‌های کاملا طبیعی برای تولید طعم‌های خنک یا رنگ‌های متنوع در نوشیدنی‌ها استفاده شود و یا شیرین کننده‌هایی مانند میوه راهب(شیرین کننده) و استویا، محبوبیت بیشتری پیدا کرده‌اند، زیرا مصرفکنندگان به دنبال روش‌های طبیعی برای کاهش مصرف قند هستند.
بیشتر بخوانید: استراتژی تشکیل سبد هوشمند از ابزارهای مالی در کشاورزی ایران
رویکرد تغذیه همزمان جسم و روح
تحقیقات ADM نشان داده که 31 درصد از مصرف کنندگان بیشتر مواد غذایی یا نوشیدنی‌هایی را خریداری می‌کنند که با تامین سلامت و افزایش مقاومت بدن آنها سازگاری داشته باشند و 50 درصد از این مصرف کنندگان نیز ترجیح می‌دهند در این شرایط از غذاها و نوشیدنی‌های طبیعی استفاده کنند. این تمایلات جدید مصرف کننده، فرصت‌های جدیدی را برای برندهای موادغذایی و تولیدکنندگان نوشیدنی در سراسر جهان به وجود می‌آورد تا محصولات غنی شده‌‌ای با هدف پشتیبانی از سیستم ایمنی بدن، تقویت خلق و خو و رشد انرژی در بدن، تولید و به بازار عرضه شوند. همچنین عوامل حسی مانند طعم و رنگ نیز به‌طور فزاینده‌ای نقشی اساسی در این زمینه دارند. مصرفکنندگان به سمت غذاها و نوشیدنی‌هایی با رنگ‌های روشن و مهیج که نشان دهنده طعم مرکبات با ویتامین C طبیعی هستند، روی می‌آورند و به سوی انتخاب محصولاتی با طعم‌های آشنا و نوستالژیک در این اوقات پرتنش، گرایش پیدا می‌کنند.
پایداری موادغذایی از ملزومات جدید
بیش از 65 درصد مردم در تلاشند تا با اقدامات روزمره خود تاثیر مثبتی بر محیط داشته باشند تا از ویروس کرونا بتوانند در امان باشند. حال به همین دلیل حدود 32 درصد از مصرفکنندگان در جهان به سمت خرید اقلام تولیدشد با دوام و ماندگاری بالا، پیش می‌روند. از این رو، افزایش آگاهی از تأثیر جمعی ما بر محیط‌زیست، تقاضای فزاینده ای را برای شرکت‌ها به وجود آورده تا تعهد پایداری خود را فراتر از محصول نهایی، به استانداردهای عملیاتی تأمین و مسؤولیت‌پذیری، نشان دهند.به عنوان مثال، خوراک تخصصی برای کاهش انتشار متان در دام کمک می‌کند تا توجه مصرفکنندگان به منابع پروتئین سازگار با محیط‌زیست بیشتر شود. روش‌های جدید کشاورزی همچون کشاورزی احیا که برای غنی سازی خاک استفاده می‌شود، باعث کاهش کربن و بهبود چرخه آب خواهد شد. همچنین مواد گیاهی تجدیدپذیر مانند نشاسته ذرت و حتی جلبک دریایی در بسته‌بندی مصرف کننده ظاهر می‌شود تا ضایعات محل دفن زباله را کاهش دهد.
نقش مهم پروبیوتیک‌ها و مواد غذایی گیاهی
تقریبا حدود 25 درصد از مصرف کنندگان در سطح جهان ار مشکلات مربوط به دستگاه گوارش رنج می‌برند که هم اکنون این پاندمی کرونا بر این مساله دامن زده و حساسیت مصرفکنندگان را بالا برده است. در اینجا نقش بنیادی میکروبیوم روده بر سلامت هر فرد بیش از گذشته نمایان می‌شود. تحقیقات نشان داده که محصولات با هدف قرار دادن میکروبیوم، به رفع مشکلات متابولیکی خاص و مواردی مانند مدیریت وزن، افزایش سیستم ایمنی بدن و سلامت روان، بیشتر کمک می‌کنند. این موضوع، زمینه مناسبی را برای نوآوری در مواد غذایی و آشامیدنی با راه‌حل‌های کاربردی مانند پروبیوتیک‌ها و پست بیوتیک‌ها، ایجاد می‌کند که از عملکرد میکروبیوم پشتیبانی خواهد کرد.همچنین لازم به ذکر است که در سطح جهان، حدود 56 درصد از مردم به سوی مصرف مواد غذایی و نوشیدنی گیاهی روی آورده‌اند و پروتئین‌ها را به‌طور جدی جایگزین بسیاری از مواد غذایی غنی شده کرده‌اند. تقاضا برای این محصولات گیاهی به سرعت در حال افزایش است و بسیاری از مصرفکنندگان غذاهای دریایی مانند مصرف ماهی، میگو، صدف و سایر پنیرها و لبنیات غذایی را جایگزین مواد غذایی روزمره خود کرده‌اند. به‌همین دلیل، چنین تغییری در ذائقه مصرف کننده می‌تواند فناوری‌های جدید مانند چاپ سه بعدی و تخمیر پروتئین را در ایجاد خطوط تولید نوآورانه برای برندهای بزرگ مواد غذایی و نوشیدنی جهان، خلق کند.
موادغذایی و نوشیدنی تقلبی
پاندمی ویروس کرونا، شرایط مالی و اقتصادی بحرانی را برای برندها و شرکت‌های مختلف حوزه صنایع غذایی و نوشیدنی جهان بهوجود آورد و همین امر موجب شد تا متاسفانه برخی از سودجویان به سوی تولید و عرضه محصولات غذایی تقلبی در سطح بازارهای جهانی روی آورند. همین امر به برندهای بینالمللی مواد غذایی و نوشیدنی در جهان آسیب رساند و در چنین شرایط بحرانی، از اعتماد مصرفکنندگان کاست. به عنوان مثال، در ابتدای سال 2020 میلادی، بیش از یک چهارم محصولات عسل در بازار جهانی تقلبی شدند و همین امر بازار این محصول را با چالش جدی مواجه کرد. زیرا مردم به منظور افزایش سطح ایمنی بدن خود به خوردن عسل روی آوردند و با افزایش میزان تقاضای این محصول، سودجویان به سرعت سوء استفاده کرده و عسل‌های تقلبی وارد بازار کردند. حال این‌که در این وضعیت اقتصادی، مواد غذایی تقلبی با قیمت بسیار پایین‌تری به بازار عرضه شدند که همین امر هم توجه اقشار ضعیف در هر جامعه‌ای را به سوی خود جلب کرده است. بسیاری از کارشناسان از میزان صداقت در بازارهای مواد غذایی و نوشیدنی جهان ابراز نگرانی کرده‌اند که همین مسأله، مسؤولیت برندهای غذایی و نوشیدنی دنیا را دوچندان افزایش می‌دهد و می‌تواند راهکارهای جدید و خلاقانه ای را برای عرضه محصولات این شرکت‌های تولیدکننده به بازارهای جهانی، بهوجود آورد.
نقش عصر فناوری در فعالیت برندها
صنایع مواد غذایی و نوشیدنی جهان بیش از سایر صنایع لازم دارند که با عصر فناوری و دیجیتال همسو شده و بخش عمده تولید و عرضه محصولات خود را بر پایه آن پیش ببرند. اکثر برندهای موادغذایی و نوشیدنی و شرکت‌های عرضه کننده این حوزه برای بقای خود و پایداری مدائم، مجبورند به شبکه دیجیتال و فناوری‌های مربوطه آن بیش از گذشته اهمیت دهند و استراتژی‌های جدیدی را نیز در سال جاری میلادی تبیین کنند. بدون شک توسعه فعالیت‌های برندهای مواد غذایی در قالب ارایه خدمات دیجیتال می‌تواند فرصت جدیدی را برای مصرف کنندگان به وجود آورد تا بتوانند به آنها اعتماد کرده و از چگونگی روند تولید و عرضه محصولات این تولیدکنندگان مطلع شوند. رستوران‌ها و فست‌فودها هم بیش از قبل نیازمند برقراری تعاملات با عصر دیجیتال بوده و باید بسترهای مختلف و حتی متفاوتی را در این حوزه فراهم آورند تا مشتریان به سوی آنها جذب شوند. هنگامی‌که عرضه محصولات این رستوران‌ها با خلاقیت‌های جذاب و دیدنی در عصر دیجیتال همراه باشد، آنگاه مشتریان این برندها را به عنوان انتخاب همیشگی خود ثبت خواهند کرد و به مرور زمان اطمینان آنها به این فست فودها یا رستوران‌ها دوچندان افزایش پیدا می‌کند.
حضور پررنگ برندهای مواد غذایی در آشپزخانه‌های خانگی
پاندمی کرونا فرصتی را ایجاد کرد تا مردم وقت بیشتری را برای آشپزی کردن در منزل، صرف کنند و حتی به سوی پخت غذا، نان و شیرینی‌های جدید و متنوع روی آورند. این امر بستر مناسبی را برای افزایش مصرف مواد غذایی و چاشنی‌های مختلف در سراسر جهان، فراهم آورده که در این میان تولیدکنندگان این محصولات اولیه می‌توانند نقش بسزایی را ایفا کنند. در واقع می‌توان گفت برندهای تولیدکننده مواد غذایی، نوشیدنی و چاشنی‌ها می‌بایست با ایجاد تنوع در عرضه محصولات غذایی خود و همچنین نوع عرضه آنها به بازار، فضایی را برای جلب توجه مصرفکنندگان خلق کنند که این روش در رشد حجم فروش آنها تاثیر چشمگیری خواهد داشت. همچنین این برندهای موادغذایی می‌توانند با ایجاد تغییر در دستورالعمل‌های مواد غذایی یا نوشیدنی خود، شرایط آسان‌تر و ساده‌تری را برای آشپزی مصرفکنندگان به وجود آورند تا آنها در زمان کمتر و با روش راحت‌تری بتوانند غذاهای متنوع و لذیذ آماده کنند.
